Þjóðmál - 01.06.2011, Síða 53

Þjóðmál SUmAR 2011 51
Kjósandi í lýðræðisríki er í hlutverkum, herra og þjóns . Hann er valdhafinn
og ræður lögunum, sem hann svo sjálfur
verður að hlýða .
Marteinn Lúther orðar þessa hugsun svo
á 16 . öld:
Kristinn maður er frjáls herra allra hluta
og engum undirgefinn . Kristinn maður er
auð mjúkur þjónn allra og öllum undir­
gefinn .
Enginn getur fús þjónað öðrum, nema
hann sé sinn eiginn herra .
Þessi tvöfaldi eiginleiki er einkenni allra
siðaðra manna og gerir lýðræðið svo tilvalið
fyrir þá . Jafnvægi þessara þátta má ekki
raskast um of .
Þessi fagra mynd er þó að brenglast hægt
og bítandi .
Hið opinbera er, í krafti lagasetningar­
valds, skatt tekna og yfirburða lánstrausts,
að leggja undir sig sífellt meiri eignir, tekjur
og þjónustu .
Kjósandinn — sá sem valdið hefur —
verður fjárhagslega æ háðari þeim sem hann
er að kjósa .
Sá sem um tíma er valinn til að fara með
valdið, beitir því langt umfram þörf til að
ganga á eignir þess sem treystir honum fyrir
forræði sínu .
Til þess að hægt sé að tala um að kjós­
andinn hafi valdið þarf hann að vera fjár­
hagslega sjálfstæður . Hann má ekki vera
háður þeim sem hann ætlar að kjósa . Þá
myndast lýðræðishalli .
Ein leið til þess að ráða bót á þessu er að stofna jöfnunarsjóð einstaklinga . Í
þennan sjóð renni fé ákveðinna skatt stofna
og vissar opinberar eignir . Úr þessum sjóði
renni svo fé til hinna eigna­ og tekju minnstu
og jafni þannig efnahag Íslendinga
Þetta tæki mörg ár . Þetta myndi koma
ungu fólki vel og gerði því kleift að líta bjart­
ari augum til framtíðarinnar í landi sínu .
Tilgangurinn með þessu er einnig að
gera sem flesta landsmenn áhrifaríkari og
ábyrgari í efnahagsstarfsemi landsins .
Þar sem þetta fé kemur úr opinberum
sjóði er hægt að binda það ýmsum mark­
vissum skilyrðum, svo sem þeim að menn
fari skynsamlega og vel með þessar eignir
og ávaxti þær . Þetta fé á að vera varasjóður
og skyldusparnaður móttakanda, lykill að
tryggri undirstöðu sjálfstæðis hans . Mark­
mið ið er að þeir tekjulægstu eigi allt að árs­
launum í sparisjóði . Það sem svo yrði um­
fram öryggismörk yrði mönnum til frjáls­
ari ráðstöfunar . Öryggishlutinn yrði ekki
veðhæfur, aðfararhæfur né skatt skyldur .
Ísland samtímans er í flestum saman­
burði ríkt samfélag, þrátt fyrir hrunið, sem
við komumst í gegn um í fyllingu tímans .
Eðlilegt er að sem flestir hafi áhrif á hvernig
með landsauðinn er farið og hafi hönd í
bagga með ráðstöfun hans og eftirliti .
Eftir því sem fleiri hafa beina hagsmuni
af góðri efnahagsstjórnun er líklegra að hún
takist .
Meiri jöfnuður skapar meiri sátt og frið í
landinu og dregur úr glæpum og afbrot um .
Mannfélagið myndi eftir sem áður hvíla á
eignarrétti, lýðræði og markaðssamskipt um,
þar sem mannréttindi væru í hávegum höfð .
Efnahagurinn verður jafnaður neðan frá
til að útrýma fátækt og skorti svo að sem
flestir getir verið þátttakendur í þjóð félag­
inu og efnahagslífinu .
Ekki er meiningin að taka eignir af auðmönnum, heldur að beita drif­
krafti þeirra og hugmyndaflugi fyrir efna­
hags vagninn . Á síðari tímum hefur auður
hinnar ríkustu orðið langt umfram nokkra
þörf og raunar ráðgáta hvaða tilgangi sú
auðsöfnun hefur þjónað .
Eins og vel kemur fram í skýrslu rann­