Þjóðmál - 01.03.2013, Side 81

80 Þjóðmál voR 2013
(Seðlabanki Íslands, e .d .) . Með því hefði
Íbúðalánasjóður aukið við opinberan
gjaldeyrisforða, dregið úr þensluáhrifum
vegna aðgerða bankanna og sennilega
dregið úr verðhækkunum íbúða en um
það verður fjallað síðar .
Seinni hluta árs 2004 voru uppgreiðslur
Íbúðalánasjóðs umfram eigin lántökur
14,5 milljarðar króna, samkvæmt árs-
hluta reikningi og ársreikningi það ár . Þrátt
fyrir ofgnótt lausafjár taldi sjóðurinn sér
skylt að halda áfram útgáfu húsnæðisbréfa
með svofelldum rökstuðningi í bréfi til
Fjármálaeftirlitsins á árinu 2005:
Útgáfa fjármögnunarbréfa sjóðsins hefur um
árabil verið ráðandi um langtímavaxtastig í
landinu og ríkið stendur ábyrgt fyrir öllum
skuldbindingum hans . Við slíkar aðstæður var
algerlega fráleitt fyrir Íbúðalánasjóð að hætta
útgáfu íbúðabréfa . Slíkt hefði leitt til hruns
vaxta myndunar á markaði og gert sjóðinn
ósam keppnishæfan um ný útlán . Láns hæfis-
mat sjóðsins hefði hrunið í kjölfarið og hags-
munum ríkissjóðs verið teflt í voða . Þetta
hefði verið skýrt brot á lagaskyldum stjórnar
og fram kvæmda stjóra og óhugsandi út frá því
hlut verki sem sjóðnum er að lögum falið .“
(Íbúðalánasjóður, 2005b, bls . 16 .)
Þessi fullyrðing í bréfi Íbúðalánasjóðs er
ekki rökstudd frekar og erfitt að finna henni
lagastoð . Íbúðalánasjóði er hvergi falið að
sjá um vaxtamyndun, enda þótt útgáfa
sjóðsins á skuldabréfum hafi áhrif á vexti .
Að auki er eftirmarkaður með skuldabréf og
þar ráðast vextir fremur en við útgáfu nýrra
skuldabréfa . Lang tímavaxtastig í landinu er
áhyggjuefni Seðlabanka og ríkisstjórnar en
ekki Íbúðalánasjóðs .
Hafa ber í huga að bréfið er ritað til
þess að verja gjörðir sjóðsins vegna lána-
samninga við fjármálastofnanir sem námu
80 milljörðum þann 30 . júní 2005 auk
markaðs verðbréfa að fjárhæð 13, 9 milljarða
á sama tíma .
Um mitt ár 2008 voru lán Íbúðalánasjóðs
til fjármálastofnana 102,4 milljarðar og
höfðu hækkað um 7,5 milljarða á fyrra hluta
ársins 2008 . Þá var eign Íbúðalána sjóðs í
markaðsverðbréfum 35 milljarðar . Sam tals
voru þessir tveir liðir 17,7% af heildareign um
Íbúðalánasjóðs . Eigið fé Íbúðalána sjóðs var
þá 20, 6 milljarðar (Íbúðalána sjóð ur, 2008) .
1 . mynd . Þróun gengisvísitölu frá janúar til október 2008 .