Þjóðmál - 01.03.2013, Blaðsíða 37

36 Þjóðmál voR 2013
í ráðuneytinu, sem komnir eru með annan
fótinn inn í ESB, uggi ekki lengur að sér
og láti bara allt vaða? Færi ekki betur á að
bíða þar til innlimunin hefur átt sér stað og
borgararnir njóti frelsis þangað til?
A ðalnámskrá er yfirgripsmikið plagg, einar 80 síður, og verður ekki gerð
tilraun til að gera henni tæmandi skil
hér . Hins vegar mun hér drepið á nokkur
atriði með umfjöllun um það sem mennta-
málaráðuneytið kallar í frétta tilkynn ingu
16 . maí 2011 „hlutverk skóla kerfis ins í
þeirri uppbyggingu og endur mótun sam-
félagsins sem nú á sér stað“ . Ákvörð unin
um endurmótunina er pólit ísk enda tekin
af menntamálaráðherra, Katrínu Jakobs-
dóttur . Áætlunin er sett fram í sex grunn-
þáttum . Þeir eru læsi, sjálf bærni, heilbrigði
og velferð, lýðræði og mann réttindi,
jafnrétti, sköpun . Allt eru þetta góð og
gild markmið enda reist á kristilegum
gildum samkvæmt lögum . Lítið fer þó fyrir
kristilegri ásýnd í þessari afleiðu laganna,
svo lítið að heita má að kristni sé beinlínis
úthýst úr námskránni . Ranglar hún um utan
dyra rétt eins og orðið „ábyrgð“ sem aðeins
beinist að foreldrunum og skyldum þeirra
til að skrá börnin í skóla . Einkennismerki
námskrár grunnskóla, þ .e . logoið, segir
okkur hins vegar hver forgangsröðunin
er . Efst og feitletrað trónir orðið jafnrétti,
sjálfbærni og sköpun eru einnig feitletruð,
en þótt læsi sé skrifað með sæmilega stórum
stöfum eru þeir ekki feitletraðir . Lýðræði,
heilbrigði og velferð reka svo lestina í
sísmækkandi letri samkvæmt því vægi sem
þeim er gefið . Vægi þessarar uppröðunar
birtist í útskýringum á grunnþáttunum . Þar
eru þeir sagðir samfélagsmiðaðir og þeim
ætlað að „vinna að því að samfélagið fái [ . . .]
vel menntað og heilbrigt fólk til þátttöku í
að breyta samfélaginu til betri vegar [ . . .]“
Einmitt! Hér er ekki lengur verið að fela
neitt; markmiðið er að breyta samfélaginu .
Nú má deila um hvað „breyta samfélaginu
til betri vegar“ beri í sér, en venjulegt fólk
sendir börn sín í skóla til að læra listina
að lifa af í flóknum heimi, ekki til að láta
stjórnlynda alræðisseggi hnoða þau og móta
eins og leir .
Vegna þess hve jafnréttiskaflanum er gert hátt undir höfði er ekki úr vegi
að byrja þar, þ .e . á sjálfu flaggskipi nýju
aðalnámskrárinnar . Hvergi rís tvískinn-
ungur inn hærra en í þessum kafla . Þar er
fyrirskipað að „allir skulu taka virkan þátt
í að skapa samfélag jafnréttis og réttlætis“ .
Ennfremur að jafnréttismenntun feli í
sér „gagnrýna skoðun á viðteknum hug-
myndum“ . Hvað með úr sér gengnar aftur-
göngur eins þær sem þetta plagg vitnar um?
Maður getur rétt ímyndað sér hvaða mót tök-
ur barn fengi, sem gagnrýndi þá rétt hugsun
sem troðið er upp á það í skólanum og hve
langan tíma það tæki að kæfa mótbárur
þess . Til að mynda skoðanir sem barnið
kemur með að heiman og byggjast á þeim
veruleika sem fjölskyldan býr við . Það getur
verið við ramman reip að draga fyrir lítið
barn, í glímu við þá sem telja sig handhafa
réttlætisins, svo loðið og teygjanlegt sem
það hugtak er . Tilkoma vefmiðlanna
hefur opnað mörgum sýn á „réttlætið“ í
framkvæmd; hvernig lífsskoðanir fólks eru
hrópaðar niður, jafnvel bannaðar, af fólki
sem styður þessa menntastefnu . Það fer
harla lítið fyrir gagnrýninni hugsun í þeim
herbúðum . Jafnrétti er ekki bara orð sem
notað er á tyllidögum heldur þarf að sýna
hvernig það birtist í verki . Njóta trúarbrögð
t .d . jafnréttis þegar kirkjunni er bannað að
koma með friðarboðskap inn í skólana, en
leikskólabörn eru leidd í halarófu á torg til
að mótmæla stríði á forsendum pólitískrar
trúar? Það þarf ekki að krafsa dúpt í
yfirborðið til að sýna veikleika orðanna