Orð og tunga - 01.06.1998, Síða 44

32
Orð og tunga
Orðið gaman er ótvírætt nafnorð, og notkunardæmi ÍO benda ekki til annars. Þar
kemur hins vegar ekki fram að gaman hagar sér eins og lýsingarorð að því leyti að það
tekur venjulega með sér ao. mjög en ekki lo. mikill.
Orðin kyrrþeyr, takteinn, boðstólar og svipan eru öll gefin athugasemdalaust, þótt
í nútímamáli a.m.k. komi þau tæpast fyrir nema í samböndunum í kyrrþey, hafa á
takteinum, á boðstólum, íeinni/þeirri svipan. Öll þessi sambönd koma vissulega fram,
og ekki önnur; en það brey tir því ekki að notandinn fær ekki að vita að orðin eru bundin
við þessi sambönd.
Hér má segja að komið sé út í nokkurn sparðatíning; en í (10) eru tínd til nokk-
ur helstu atriði sem ég tel að hafa þyrfti í huga við endurskoðun setningafræðilegra
upplýsinga í ÍO:
(10) a. Fjöldi rökliða (áhrifsgildi) sagna þarf að koma skýrt fram.
b. Hvaða rökliðireru skyldubundnirog hverjum má sleppa.
c. Hvort og hvenær forsetningarliðir geta komið í stað andlaga.
d. Fallstjórn sagna þarf að taka sérstaklega fram.
e. Miðmynd þarf mjög oft að vera sjálfstætt flettiorð.
f. Lýsingarháttum þarf að gera mun hærra undir höfði.
g. Skerpa þarf notkun táknunarinnar óp.
h. Takmarkanir á setningarstöðu orða verða að koma fram.
4 Lokaorð
Að endingu skal lögð áhersla á að í 10 er að sjálfsögðu að finna geysimiklar upplýsingar
um beygingarlega og setningafræðilega hegðun flettiorðanna. Á engan hátt er verið að
gera lítið úr gildi bókarinnar þótt bent sé á nokkur atriði sem notendur ÍO sjá fljótt að
betur mættu fara þegar þeir þurfa að nýta sér beygingarlegar og setningarlegar upplýs-
ingar í bókinni. Vitaskuld hefði verið hægt að gera þessum atriðum mun betri skil ef
farið hefði verið kerfisbundið gegnum alla bókina, en sú var aldrei ætlunin. Tilgang-
urinn var sá einn að benda á ýmislegt sem betur mætti fara í bókinni frá sjónarmiði
notandans, og jafnframt setja fram lauslegar hugmyndir um það hvernig mætti bæta úr.