Skagfirðingabók - 01.01.2010, Page 94
94
SKAGFIRÐINGABÓK
þess að böndin skærust ekki ofan í
torfið. Þessi sig voru eins um báða
enda heysins og síðan var raðað grjóti
á trén til að þyngja þau nægilega til að
standast stórveður.
Þegar heyið var fullsigið var farið að
„gera í kringum það“. Ef torfið náði
ekki niður á tóttarveggina var hlaðið
hnausum eða torfuskeklum upp á
torfu endana og sama var gert á göflum
heysins, ef ekki var þakið fyrir þá
þann ig að allt heyið væri byrgt. Þegar
farið var að gefa þessi hey á haustin var
fyrst gefin geil á milli tóttardyra (á
fjárhúsasamstæðum) og síðan þver
geilar. Á meðan frost var hélst þessi
torfþekja uppi, þó búið væri að gefa
undan henni, en þegar hlánaði fór hún
að síga og varð þá að „spila undir“
torfið með spýtum svo það færi ekki
lengra niður en hæfilegt þótti. Það var
sérstök list að gefa þessi hey og þurfti
að vanda alla umgengni ef ekki átti
illa að fara. Svo á vorin, þegar mestallt
heyið var búið úr tóttinni og búið að
sleppa fé af gjöf, var farið að „taka til
tóttanna“, en það þýddi að tína saman
alla nýtilega torfuskekla og hlaða þeim
í bunka utan við tóttina og geyma til
næsta hausts. Spýtur, steinar og sig
bönd voru líka tekin til handargagns,
en ónýtum torfuskeklum ekið í flög
og fúaspýtum brennt. Þá var tóttin
tilbúin fyrir næsta heyskap.
Þannig voru þessir búskaparhættir
endalaust strit kynslóðanna frá vöggu
til grafar og beygði marga í duftið
langt um aldur fram. Þessa vinnuergi
fékk ég að reyna á eigin skrokki og
sjaldan gafst hvíld, því hvert verkið
var látið reka annað ásamt snúningum
við kindur, kýr og hross. Varla var um
hvíldarstund að ræða yfir sumartím
ann – vor, sumar og haust. Ég man að
Siggi frændi hélt mér óspart til vinnu
og öfundaði ég stundum yngri krakk
ana af að mega leika sér allan daginn,
en auðvitað þurftu þau að taka til
hend inni þegar þau fóru að geta eitt
hvað.
Mér verður stundum hugsað til
þess ara tíma þegar ég les í blöðum eða
sé í sjónvarpi lýsingar og fréttir af
tómstundagamni nútímafólks á alls
kyns farartækjum í lofti, á láði og legi,
upp um fjöll og firnindi og um allar
jarðir og finnst þá stundum að hollara
væri að lífskjaramunurinn nú og áður
Uppborin heyfúlga,
tyrfð og frágengin
fyrir veturinn.
Eig.: HSk.