Skagfirðingabók - 01.01.2010, Blaðsíða 139

Skagfirðingabók - 01.01.2010, Blaðsíða 139
139 HUGLEIÐINGAR UM STAÐFRÆÐI ÞÓRÐAR SÖGU HREÐU nokkurn sálfræðilegan skilning, þó að þær persónur séu ekkert sérlega eft- irminnilegar. Og sagan er vel sögð. En efniviður hennar er hreinn skáld- skapur. Þórður hreða hefur aldrei verið til. Það er þó vafamál hvort það er höfundurinn sjálfur sem hefur skáldað hann upp, eða öllu heldur þjóðin sjálf á 13. öld. Það sem styður það er, að á fyrri tímum virðast hafa gengið sagnir um duglegan timbur- meistara, sem e.t.v. hefur borið nafn söguhetjunnar. Höfundurinn veit lít- ið um fyrri tíð, sbr. það sem hann seg- ir um Gamla [konung]. Svo lætur hann mann á 10. öld heita Jón. Einn- ig notar hann kunnugleg sagnaminni, svo sem drauma og því um líkt. Sag- an er eldri en u.þ.b. 1375 (þegar Vatns hyrna var skrifuð). Einnig er getið um Egil [Eyjólfsson] biskup á Hólum 1331–1341. Ef það er upp- runalegt í sögunni, er hún samin um 1350, a.m.k. er hún ekkert að ráði eldr i. Það má einnig sjá af vísunum, sem eru mjög unglegar. Hún er ef- laust samin í Miðfirði, sem höfund- urinn þekkir mætavel, en hann er einnig vel kunnugur í Skagafirði. Sag an hefur verið mjög vinsæl og mikið lesin. (Finnur Jónsson 1924:84– 85, þýðing höf.). Jónas Kristjánsson fjallar um Þórðar sögu í bókmenntasögu sinni, og segir: Síðasti útgefandi, Jóhannes Halldórs- son (Íslenzk fornrit XIV), hallast að þeirri skoðun sem Björn M. Ólsen hafði áður haldið fram, að um sé að ræða tvær sjálfstæðar sögur, samdar utan um lítinn sögulegan kjarna sem tekinn sé eftir munnmælum. Sagan (og raunar líka sögubrotið) er að mest u leyti hreinn tilbúningur, en ekki í anda fornaldarsagna og riddara- sagna, heldur eftirlíking eldri Íslend- ingasagna. (Jónas Kristjánsson 1978: 295). Það kann að virðast fáránlegt að fjalla um staðfræði sögu sem talin er hreinn skáldskapur. Það verður þó gert hér, og verður rökstutt síðar. Lýsingar sögunnar Þórður hreða bjó að Ósi í Miðfirði. Ormur Þorsteinsson, systursonur Mið- fjarðar-Skeggja, lagði hug á Sigríði systur Þórðar, og lét sig engu skipta að hún var föstnuð Ásbirni bróður hans. Það varð til þess að Þórður felldi Orm, sem dró á eftir sér langan slóða. Hér eru nýjar persónur kynntar til sög unnar (mikilvæg atriði eru feit- letruð): Þórhallur hét maður. Hann bjó á Miklabæ í Óslandshlíð. Ólöf hét kona hans. Hún var væn kona og hinn mesti skörungur. Þórhallur var vell- auðugur að fé; engin var hann kempa kallaður og heldur hræddur og að öllu hið mesta lítilmenni. Hann var hæl- inn og hinn mesti skrumari og þóttist flest ráð kunna. Ólöf, húsfreyja hans, var Hrolleifsdóttir, þess er nam Hrolleifs dal upp af Sléttahlíð. Hún var fyrir þeim um alla hluti. Hafði hún verið gefin honum til fjár. Hún var ung, en Þórhallur við aldur. Hún var læknir góður. (191) Til þess að forðast vandræði reið Þórð- ur af héraði áleiðis til Skagafjarðar. Við Arnarstapa á Vatnsskarði kom á
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185

x

Skagfirðingabók

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Skagfirðingabók
https://timarit.is/publication/1154

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.