Skagfirðingabók - 01.01.2010, Page 154

Skagfirðingabók - 01.01.2010, Page 154
154 SKAGFIRÐINGABÓK Eiríksson] til í legstað Þórðar hreðu, og fann þar steinlagða gröf, almenni- lega lánga, og fáein stykki af manna- beinum. Herðarblað var þar mest heilt. Þar var og að finna hér um spann arlángan spotta af gagnryðguðu járni, er ei varð lengra en almennur duggarabandsprjónn, þá af var skafið ryðið, en í því var eitt hið besta stál. Þessi uppgröftur var hér um Anno 1730. Menn þykjast til vissu vita að Þórður hreða, sem sagan er um, og fyrr bjó á Stóra-Ósi í Miðfirði, og síðan á nefndum Miklabæ, hafi legið þar jarðaður. Þórður dó í heiðni, eitt- hvað hér um Anno 934 eður 940 til að geta. Á spássíu stendur: Legstaður Þórðar hreðu. Séra Gissur Eiríksson (um 1682–1750) var dæmdur frá prestskap 1720, og bjó embættislaus á Krossi í Óslandshlíð og á Sleitustöðum fram undir 1732. Kona hans, Guðfinna Bergþórsdóttir, var frá Þverá í Blöndu- hlíð. Gissur var sagður skarpgáfaður, en hirðulaus um embætti sitt. Hliðstæður texti um haug Þórðar hreðu er í bók Páls Vídalíns, Skýringar yfir fornyrði lögbókar (Rvík 1846– 1854:43), og er hann tekinn upp í grein Jóns Árna Friðjónssonar: „Þórður hreða í Kolbeinsdal“, í Skagfirðingabók 31, s. 130. Þar kemur fram að grafið hafi verið í hauginn 1723 eða 1724. Kristian Kålund endursegir efni þess- ara texta í riti sínu Íslenskir sögustaðir III (Rvík 1986:64), neðanmáls, en ekki er vitað til að frásögn Grunna- víkur-Jóns hafi birst orðrétt áður. Kaflinn um Skagafjarðarsýslu Í þessu riti Jóns er stuttur kafli um hauga í Skagafjarðarsýslu. Fyrri hlut- inn fjallar um hauga við Skagfirðinga- veg, þ.e. við veginn yfir Stórasand og Arnarvatnsheiði, og eru þeir því utan héraðs. Kaflinn hljóðar svo: Á Sand-vegi, sem liggur hjá Arnar- vatni ofan að Spjaldhaga2, vestanfram í Skagafirði, er fram undan Svartár- drögum, fram við jökla, hæð nokkur sem kölluð er Heketilshaugur3. Á hon um veit eg öngva grein að gjöra. Dysin eftir tvo feðga í brekku einni, sunnan til áður en kemur að Atlalæk, er sögð vera eftir tvo feðga, er dóu í verferð.4 Og fyrir sunnan Syðri-Sand- fellskvísl, við Dauðsmannskvísl, er dys.5 Segja menn bóndinn í Víðidals- tungu einhver forðum hafi þar drepið sauðamann sinn með klaufhamri. Á sömu Arnarvatnsheiði er skammt fyrir sunnan Leggjabrjót, fyrr en kem- ur í Hvannamóa, á vinstri hönd þá suður er farið, hæð ein sem kallast 2 Spjaldhagi er forn þingstaður við Grund í Eyjafirði. Líklega er hér átt við Gilhaga á Fremri- byggð í Skagafirði. 3 Í handriti og í Antiqvariske annaler (II:176) stendur ‘Heketilshaugur’, en það hlýtur að vera mislestur fyrir ‘Véketilshaugur’. Getið er um Vékelshauga í Landnámu, sóknalýsingum og víðar. Þeir eru á Eyvindarstaðaheiði, við Kjalveg skammt norðan við Haugakvísl, og eru því ekki fram við jökla. Haugarnir eru tveir, með nokkur hundruð metra millibili. Haugakvísl dregur nafn af þeim. 4 Atlalækur rennur í Arnarvatn stóra á Arnarvatnsheiði. 5 Dauðsmannskvísl er efsti hluti Víðidalsár. Norðan við hana er Suðurmannasandfell, sem Syðri- Sandfellskvísl er kennd við.
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152
Page 153
Page 154
Page 155
Page 156
Page 157
Page 158
Page 159
Page 160
Page 161
Page 162
Page 163
Page 164
Page 165
Page 166
Page 167
Page 168
Page 169
Page 170
Page 171
Page 172
Page 173
Page 174
Page 175
Page 176
Page 177
Page 178
Page 179
Page 180
Page 181
Page 182
Page 183
Page 184
Page 185

x

Skagfirðingabók

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Skagfirðingabók
https://timarit.is/publication/1154

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.