Skagfirðingabók - 01.01.2010, Page 168

168
SKAGFIRÐINGABÓK
Höfundur þessarar greinar vill hafa
fyrir satt, að Sigurður hafi dvalizt á
Ríp sumarið 1883, á tólfta ári. Þótt
ein heimild víki lauslega að þessu og
nefni „um fermingu“ er ástæðulaust
að taka þá tímasetningu hátíðlega. Þar
fjallaði líka um maður, sem ekki hafði
persónuleg kynni af Sigurði þá.43 Þau
rök eru til þess, að síra Árni brá sér til
Reykjavíkur í júnímánuði það ár44 og
er trúlegt, að prestur hafi einmitt haft
sveininn með sér, er hann sneri heim
aftur á lestum 1883.
Sigurður minntist alla ævi þessarar
skagfirzku sumarsælu og fegurðar hér­
aðsins. Í heimi barnsins skipaði Skaga­
fjörður sérstakt rúm. Í samtíma heim­
ild segir um sumarið 1883:
Frá því í júnímánuði og fram í miðjan
ágúst var hin mesta öndvegistíð um
alt land, sífeld sól og blíða, og var svo
sem öll náttúran brosti við sjálfri sér,
nema í Strandasýslu og vesturhluta
Húnavatnssýslu, þar sem hafísinn
lá.45
Dagbók Ólafs umboðsmanns Sigurðs­
sonar (1822–1908) í Ási í Hegranesi
er til vitnis um árgæzkuna í Skagafirði
sumarið 1883. Sólheit blíða dag eftir
dag.46
Ekki er vitað, hvort Sigurður Helga­
son gerði víðreist um héraðið, en það
hefur brosað við honum úr Hegranes­
inu. Hann hafði næmt auga fyrir lit­
brigðum náttúrunnar og löngun til að
tjá sig með pensil í hönd.
Sumarið 1884 mátti kallast gott,
þótt því yrði ekki jafnað við sumarið á
undan. Skagafjörður skartaði þá mun
síður „ljóðrænni fegurð“.47 Í hrifnæm­
um huga barnsins mótaðist mynd af
víðsýninu í Skagafirði, en hvenær og
hvar það gerðist, veit enginn. Litlu
skiptir, hvort sumarið er um að ræða,
og verður skilið við þetta mál að
sinn i.
Sigurður virðist hafa verið mjög
bráðþroska unglingur. Ekki vildi hann
feta í fótspor föður síns, verða trésmíða­
meistari. Sigurður kaus að handleika
pensil, verða húsa­ og húsgagnamálari.
Sveinspróf í þeirri grein hlaut hann 17
eða 18 ára gamall. Málaraiðnin varð
ævistarf hans. Tónlist stundaði hann í
hjáverkum, hefur trúlega talið vísari
veg að hverfa úr landi um sinn og leita
fjár og frama. Óskalandið var Amer­
íka.48
Snemma sumars 1890 er hann kom­
inn til Winnipeg. Fátt segir frá hon­
um þar. Hann fékk sér vinnu og hélt
áfram að kynna sér söngfræði og aðrar
greinir tónmennta í hjáverkum, en þar
dvaldist hann fyrstu fjögur árin.49 Sig­
urður giftist í Winnipeg 1892, tví­
tugur að aldri. Konan var jafnaldra
hans: Ingibjörg Jónsdóttir „læknis“ í
Akrabyggð í Norður­Dakota. Grein­
arhöfundur gerir því skóna án þess að
hafa nokkuð fyrir sér í því, að áhugi á
tónlist hafi leitt þau saman. Þau áttu
bæði ættir að rekja til kunnra tónlistar­
unnenda.
Jón Jónasson (1835–1886, skv. Sögu
Íslendinga í Norður-Dakota, bls. 209,
en dánarárið talið 1887 í Ættum Skag-
firðinga 1910, nr. 692), faðir Ingi­
bjarg ar bjó fyrst á Syðravatni, síðar í
Saurbæ í Lýtingsstaðahreppi í Skaga­
firði og fluttist þaðan með konu sinni
og þrem börnum vestur um haf árið
1876.50 Faðir Jóns, Jónas Jónsson
hreppstjóri á Syðravatni (1801–1874),
var albróðir Borgar­Bjarna (1790–