Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.10.1999, Qupperneq 26

\ \ i i li ■ ' '■ j . — yir? 1 ifltw— : Vj i |
Ti / k. m r w mjk | (ÉP . f-- H ■ U 1 -pF ~ t-ljH ijjri ( j ( / i m
Hjúkrunarnemar Hjúkrunarskóla íslands árið 1960. Nemarnir höfðu lokið forskólanámi, þ.e. fyrstu þremur
mánuðum námsins. Eftir það tók við verklegt nám á sjúkrastofnunum.
Myndin er i einkaeign.
Árið 1952 var hvítur
kappi tekinn upp i
staðinn fyrir blæjuna
og fimm árum síðar
var farið að næla
bláum bólum í
kappann til að
auðkennaáhvaða
námsári
hjúkrunarnemi var.
Þrjár bólur í
kappanum sýna að
hjúkrunarneminn
var á síðasta
námsári í
Hjúkrunarskóla
íslands.
Myndin er i eigu Erlu
Dórisar Halldórsdóttur.
hálskraga og stuttum ermum,
aðskornum og tvíhnepptum blá-
um frakka með flibbakraga sem
féll þétt að hálsi, bláum hatti úr
velúrfilti með djúpum kolli og bláu
silkibandi, bláum slörhatti úr crepe
du chine með hvítri bryddingu við
ennið og þríhyrndri slæðu er féll
aftur. Sídd kjólsins og frakkans átti
að vera rétt fyrir ofan ökklann.
Búningnum fylgdi lítill silfurskjöldur,
handleggsmerki með stöfunum
F.Í.H. (Fjelag íslenskra hjúkrunar-
kvenna) sem var fest í blátt silki-
band. Síðan skyldi það fest utan á
frakkann eða kjólinn á vinstri
handlegg. Þær hjúkrunarkonur,
sem klæddust búningnum, áttu
að vera í svörtum eða bláum
sokkum og svörtum skóm. Á
sumrin máttu þær vera í hvítum
skóm ( stað svartra (Tímarit Fjelags íslenskra
hjúkrunarkvenna, 1926). Rebekka Hjörtþórsdóttir, sauma-
kona í Reykjavík, var fengin til þess að sauma kjólinn.
Búningnum áttu þær hjúkrunarkonur að klæðast sem störf-
uðu við heimahjúkrun (Skjalasafn Félags íslenskra
hjúkrunarfræðinga). Hjúkrunarkonur félagsins gátu klæðst
búningnum við önnur tækifæri, svo sem þegar þær mættu
á fundi félagsins og/eða á hjúkrunarmót. (Sigríður Eiríks-
dóttir, 1926). Árið 1927 var haldið í Reykjavík fulltrúaþing
Samvinnu hjúkrunarkvenna á Norðurlöndum (SSN) og
klæddust nokkrar íslenskar hjúkrunarkonur einkennisbún-
ingi Fjelags íslenskra hjúkrunarkvenna (Skjalasafn Félags
íslenskra hjúkrunarfræðinga).
Áður en fyrsti einkennisbúningur Fjelags íslenskra
hjúkrunarkvenna leit dagsins Ijós hafði stjórn félagsins
samþykkt að hjúkrunarkonur og nemar félagsins greindu
sig frá öðru starfsfólki sjúkrahúsa með einhverjum hætti.
Árið 1922 var þegar farið að tala um að hafa sérstök
félagsmerki sem hjúkrunarkonur og hjúkrunarnemar
félagsins skyldu næla í vinnufatnað þegar þær störfuðu við
hjúkrunarstörf. í byrjun var talað um að kaupa merki frá
Þýskalandi en ekkert varð úr þeim áformum þar sem það
þótti of dýrt fyrir félagið. í stað félagsmerkja voru sérstök
armbindi með bláum krossi valin á fundi Fjelags íslenskra
hjúkrunarkvenna. Hjúkrunarkonur og hjúkrunarnemar, sem
lokið höfðu sex mánaða hjúkrunarnámi á vegum félagsins,
skyldu bera armbindi á hægri upphandlegg og nota ávallt
þegar þær stunduðu hjúkrunarstörf (Skjalasafn Félags
íslenskra hjúkrunarfræðinga, Erla Dóris Halldórsdóttir,
1996). Má ætlað að félagið hafi viljað sýna fólki að hjúkr-
unarkonur væru sérstök stétt sem byggi yfir sérþekkingu
sem fylgdi starfinu.
[ byrjun ársins 1924 héldu nokkrar félagskonur Fjelags
íslenskra hjúkrunarkvenna sýningu á hjúkrunargögnum í
því skyni að safna fé til kaupa á félagsmerkjum. Söfnuðust
316,01 króna á sýningunni og var ákveðið að panta fyrstu
merkin (Skjalasafn Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga).
Teiknikennari Kennaraskóla íslands, Björn Björnsson, var
fenginn til þess að teikna merkið. Danska hjúkrunarkonan,
Davide Warncke sem starfaði sem yfirhjúkrunarkona á
Vífilsstaðahælinu, átti hugmyndina að því að hafa blágresið
í merkinu. Félagsmerkin voru smíðuð í Noregi og komu til
íslands í lok ársins 1924 (María Þétursdóttir, 1969, Skjala-
safn Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga). Segir í funda-
gerðabók Fjelags íslenskra hjúkrunarkvenna fyrir 30.
desember 1924 að hjúkrunarkonur og hjúkrunarnemar
félagsins skuli „bera merki þetta ávallt er þær eru við
242
Tímarit hjúkrunarfræðinga • 4. tbl. 75. árg. 1999