Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.08.2008, Blaðsíða 46

Margrét Guðmundsdóttir, mgumm@internet.is
SAGA HJUKRUNAR A ISLANDI IV
Agaleysi og erótík
Erlendar hjúkrunarkonur settu mark á þær sjúkrastofnanir sem settar
voru á fót í lok 19. aldar og í byrjun þeirrar 20. Innlendum stéttarsystrum
þeirra fjölgaði fyrst eftir að hjúkrunarnám hófst á íslandi en fjöldi erlendra
kvenna lagði engu að síður leið sína til landsins til að stunda sjúklinga.
Hér á eftir munum við fylgja tveimur gestum sem störfuðu hér á landi í
lok kreppunnar.
Sumarið 1937 störfuðu tvær danskar
hjúkrunarkonur við afleysingar á íslandi og
undu hag sínum vel þrátt fyrir langvarandi
rigningar og kulda. Um haustið var leitað
til Félags danskra hjúkrunarkvenna og
óskað eftir hjúkrunarkonu til starfa í
Vestmanneyjum í eitt ár. í desember
var auk þess auglýst í Danmörku eftir
hjúkrunarkonum til ísafjaðar. Mikill
áhugi reyndist á störfum hér á landi og
þegar upp var staðið höfðu 25 sótt um
vinnu við Sjúkrahús ísafjarðar. Ekki var
ráðrúm til að auglýsa stöðuna í Eyjum
en þangað fóru tvær hjúkrunarkonur
fyrir milligöngu danska félagsins
(Margrét Guðmundsdóttir, Handrit).
Guðbjörg Árnadóttir yfirhjúkrunarkona í
Vestmannaeyjum gladdist mjög yfir komu
þeirra og féll í „alla staði sérstaklega vel
við þær“ skrifaði hún Sigríði formanni en
sagði síðan:
Ég hélt að það ætlaði allt að blessast svo
vel, í það minnsta létu þær svo fyrst að
þær hefðu ekki gert sér háar vonir, en
svo komu þær um daginn og sögðust
ekki geta haldið út að vera hérna og
sögðust hafa mánaðar uppsagnarfrest...
ef þeim finnst svo ómögulegt að vera hér
fer enginn að halda þeim nauðugum, en
Einar læknir [Guttormsson] segir að þær
verði að hafa ástæðu til að rjúka burtu
á miðjum tíma, en þær segja að hér sé
svo einangrað að það sé bara vinnan
og svo herbergið. Húsið er þannig að
þær eru hissa að nokkur heilbrigðisstjórn
skuli láta það viðgangast að það sé rekið
sem spítali, engin agi og allt eftir þessu
og læknarnir tali við sjúkl. og að þeim
Danskar hjúkrunarkonur á námskeiði við
Aarhus Universitet 1939-1940.
sé aldrei sagt neitt (faa ingen besked)
og svo öll þessi berklaveiki o.s.frv. Þetta
má náttúrlega allt til sanns vegar færa
en maður hefur reynt að gera eins gott
úr því og hægt er, og þessvegna hefur
það gengið;... það gæti verið að þér
gætuð talað svolítinn kjark í þær, því
auðvitað eru þær komnar á allra versta
tíma, svona í miðju skammdeginu,... ég
vildi allt til vinna að þeim gæti líkað hérna
því þær eru reglulega sætar og prúðar í
framgöngu, en það vita allir hvað það er
mikill munur að vinna hér eða í Danm. og
það er eðlilegt að þeim sem aldrei hafa
þekkt annað bregði við, og sjúkl. eru
svo sem oft með dálitla þrjósku líka, en
annars veit ég ekki til að það hafi orðið
neinir árekstrar hvorki milli starfsfólksins
eða sjúkl. En fjárhagur spítalans er mjög
bágborinn þannig að maður hefur rétt
getað haldið í horfinu og er allt heldur
niðurnítt og fátæklegt og meira að segja
gengið mjög illa með launagreiðslur. - Ég
tilkynnti bæjarstj. í haust að ég færi frá
þessu ef þetta væri látið ganga svona
og þá var kippt í lag því sem var mest
aðkallandi, en maður er alltaf að vona að
þetta lagist (Fíh B/4 1 Bréf Guðbjargar
Árnadóttur dags. 21. janúar 1938).
Sex dögum síðar settist Sigríður við ritvélina
og hamraði bréf til dönsku stallsystranna í
Eyjum. Þar reynir formaðurinn að stappa í
þær stálinu, hvetur til að standa við gerða
samninga og þrauka út árið. Svartasta
skammdegið væri vissulega erfiður og
einmana tími fyrir aðkomumenn á ísiandi
en með hækkandi sól yrði ekki aðeins
fallegt í Vestmannaeyjum heldur um allt
land. Sigríður bauðst auk þess til að
vera þeim hjálpleg við að skipuleggja
mánaðarsumarleyfi. í svari þeirra kom
fram að ráðninguna hefði borið brátt
44
Tímarit hjúkrunarfræðinga - 3. tbl. 84. árg. 2008