Orð og tunga - 26.04.2018, Blaðsíða 167

156 Orð og tunga
urinn hvað þetta varðar er að hugtökin sem hinn almenni notandi
þekkir helst, þ.e. samheiti og andheiti, eru falin undir flipanum „Metin
vensl“. Orðin grannheiti og skyldheiti eru ekki eins gagnsæ og samheiti
og andheiti og hætt er við að almenningur skilji ekki hugsun ina á bak
við orðin og skoði því síður þá lista. Fyrir þá sem kynna sér vefinn er
það hins vegar mikill kostur að geta skoðað alla þessa flokka saman.
Orðanetið gæti því verið mjög gagnlegt sem samheitaorðabók fyrir
almenning og kannski mætti einfalda framsetninguna fyrir ein mitt
þennan markhóp. Erfitt er þó að benda á einhverjar lausnir í fljótu
bragði en kannski mætti hugsa sér að tengja sérstaka hluta orða-
bókar innar við vefgáttina málið.is? Væri til dæmis hægt að vísa beint
úr vefgáttinni á vefsíðu sem sýndi grannheiti og samheiti orð anna?
Í fjórða og síðasta lagi má nota Íslenskt orðanet sem gagnagrunn um
setningargerð. Sem dæmi má nefna orðasambandið gæta sín sem er
samsett úr sögn og afturbeygðu fornafni í eignarfalli. Þegar smellt er
á flipann „Setningargerð“ birtast á skjánum 9 dæmi um orðasambönd
sömu setningargerðar (t.d. hefna sín, misgá sín, skammast sín). Þessar
upplýsingar geta nýst málfræðingum mjög vel þegar þeir eru að
leita að dæmum um fallstýringu eða ákveðin munstur og eins geta
íslenskukennarar notað þessar upplýsingar til að fá hugmyndir að
orðaforða sem þeir geta tengt við málfræðikennslu.
8 Lokaorð
Eins og umfjöllunin hér að framan gefur til kynna er Íslenskt orða net
margþætt verk sem hefur að geyma ógrynni upplýsinga um orða-
sam bönd í íslensku og um íslenska málnotkun. Vefurinn er mikill
fengur fyrir alla þá sem fást við ritun og textagerð, hvort sem það er í
leik eða starfi. Mikilvægt er því að vefurinn fái góða kynningu meðal
almennings. Hér hafa kennarar á efri námsstigum stóru hlutverki að
gegna og því tel ég brýnt að sérstök áhersla sé lögð á að kynna vefinn
fyrir þeim og að þeir séu hvattir til að kenna nemendum að nota hann.
Eins er mikilvægt að orðanetið sé á vefgáttum eins og málið.is.
Að lokum má minnast enn og aftur á að Íslenskt orðanet er í stöðugri
þróun og enn er verið að vinna að þróunarverkefnum í sambandi við
vefinn. Nú stendur til að útbúa rithjálp og áhugavert verður að sjá
útkomuna úr því. Í framtíðinni mun orðanetið nýtast vel í ýmis mál-
tækniverkefni og því er mikilvægt að haldið verði áfram að bæta í
gagnagrunninn og þróa vefinn í takt við þær tæknibreytingar sem
fyrir höndum eru.
tunga_20.indb 156 12.4.2018 11:50:59