Morgunblaðið - 23.03.2018, Blaðsíða 48

48
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 22. MARS 2018
Sigtryggur Sigtryggsson
sisi@mbl.is
Aflagjöld Faxaflóahafna sf. í fyrra
voru allnokkuð undir því sem áætl-
að hafði verið. Þetta kemur fram í
ársreikningi hafnanna sem var
kynntur og sam-
þykktur á síðasta
stjórnarfundi.
„Þar vegur
þyngst að afla-
magn varð
nokkru minna en
árið 2016, verk-
fall sjómanna
þýddi að nánast
enginn afli barst
á land í janúar-
mánuði. Að auki er ljóst að styrking
íslensku krónunnar og lágt fiskverð
á mörkuðum dró úr tekjum,“ segir
m.a. í greinargerð Gísla Gíslasonar
hafnarstjóra um ársreikninginn.
Alls fengu Faxaflóahafnir 147,7
milljónir í aflagjöld árið 2016 á móti
228 milljónum árið 2016. Aflagjöld
voru hæst í Gömlu höfninni, enda er
meginhlutanum af bolfiski sem
berst til hafnarinnar landað þar.
Í fyrra var unnið að endurnýjun
viðlegubakka á Norðurgarði, við
frystihús HB Granda, og var það
stærsta einstaka verkefnið í Gömlu
höfninni. Unnið var að end-
urhönnun á hluta rafdreifikerfis
hafnarinnar, unnið við endurnýjun
hluta neðstu hæðar Bakkaskemmu,
endurbætur gerðar á Grandagarði
og bætt við göngubryggjur í Vest-
urbugt.
Niðurstaðan viðunandi
Stjórn Faxaflóahafna telur nið-
urstöðu ársreikningsins viðunandi
enda var afkoman betri en gert var
ráð fyrir í fjárhagsáætlun.
Ófyrirséð framlag vegna lífeyr-
ismála hafði aftur á móti mikil áhrif
á niðurstöðu ársins. Eingreiðsla
vegna lífeyrisauka að fjárhæð 322,3
milljónir var greidd í samræmi við
breytingar á lögum um Lífeyrissjóð
starfsmanna ríkisins. Var greiðslan
gjaldfærð að fullu í fyrra þótt heim-
ilt hafi verið að gjaldfæra framlagið
á 30 árum.
Rekstrartekjur Faxaflóahafna sf.
árið 2017 voru 3.692,1 milljón króna
sem er 8,2% hækkun reglulegra
tekna á milli áranna 2016 og 2017.
Hækkunin á milli ára nemur 282,6
milljónum.
Þeir megintekjuliðir ársins sem
eru yfir því sem áætlað var eru
vörugjöld, þ.m.t. tekjur vegna sigl-
ingaverndar, skipagjöld og hafnar-
þjónusta, að því er fram kemur í
greinargerð Gísla Gíslasonar.
Hækkun vörugjalda er um 10,5%
á milli ára og skýrist af auknum
innflutningi. Tekjuauki af vöru-
gjöldum skilaði hlutfallslega sam-
svarandi hækkun tekna af siglinga-
vernd. Skipagjöld og hafnaþjónusta
skiluðu samanlagt 998,8 mkr. í
tekjur en gert var samanlagt ráð
fyrir 833,6 mkr. Tekjur umfram
áætlun þessara liða eru því 165,2
mkr. Meginskýring þess er m.a. að
með komu stærri skipa eykst sú
þjónusta sem veita þarf en að auki
er hluti tekna miðaður við brúttó-
tonn skipa og á milli áranna 2016 og
2017 varð veruleg aukning í stærð-
um skipa sem komu til hafnar.
Þá nefnir Gísli að nokkuð hafi
verið rætt um hlut skemmtiferða-
skipa í tekjum Faxaflóahafna sf.
Þær voru á árinu 2017 alls 365,7
milljónir brúttó eða sem nemur
9,9% heildartekna.
Kostnaður á móti þeim tekjum er
m.a. launakostnaður hafnarstarfs-
manna, kostnaður við dráttarbáta
og öryggisgæslu.
Morgunblaðið/Eggert
Sjómannaverkfallið Langt verkfall hafði áhrif á afkomu Faxaflóahafna í fyrra. Áhöfnin á Ásbirni RE 50 var í hópi
þeirra fyrstu sem héldu á miðin á ný eftir að samið hafði verið í deilunni. Skipverjar sjást hér flýta sér um borð.
Tekjur af aflagjöldum
lækkuðu frá fyrra ári
! Sjómannaverkfallið og sterkt gengi krónunnar höfðu áhrif
Gísli Gíslason
– Getur verið að loðnan hætti að
hrygna við landið?
„Ég hef ekki trú á að hún hætti
að koma hingað, en ef frekari hlýn-
un verður gæti hrygning fyrir
norðan land aukist miðað við það
sem við höfum verið að sjá.“
– Nú er þorskstofninn að vaxa,
getur verið að það hafi áhrif á af-
komu loðnunnar og minni stofna?
„Við erum með innbyggt í afla-
regluna að eftir því sem þorsk-
stofninn stækkar er gert ráð fyrir
að hann éti meira af loðnu. Í vetur
var afrán metið um 220-230 þúsund
tonn fyrir þorsk, ýsu og ufsa. Það
má spyrja hvort þetta sé mikið eða
lítið miðað við að þorskstofninn sé
1.400 þúsund tonn og ýsa og ufsi
komi til viðbótar. Við höfum hins
vegar ekki tekið frá tiltekið magn
fyrir hvalina.“
Lengri tími til að troða í sig
– Getur það gerst að breytt
hegðan loðnunnar breyti einnig
hegðan þorsksins?
„Ef þú nálgast þessa spurningu
út frá hagsmunum þorsksins þá var
það þannig að áður þegar loðnan
gekk hratt í stórum flekkjum til
hrygningar var hún í raun í stuttan
tíma á hverju svæði. Þannig var
tíminn stuttur á hverju svæði sem
þorskurinn hafði til að troða í sig
eftir að hrygningargangan hófst frá
Norðurlandi, suður með Aust-
fjörðum og vestur með landinu.
Núna virðist loðnan vera allt í
kringum landið og líklega í lengri
tíma á hverju svæði en var fyrir
um 20 árum og þeir sem nýta
loðnuna hafa því líklegast aðgengi í
lengri tíma.
Hins vegar er minna aðgengi yfir
sumarmánuðina, því loðnan er ekki
hjá okkur eins og hún var, en er í
auknum mæli við Grænland. Ung-
viðið fyrir norðan land og hluti full-
orðna fisksins var áður fyrr komið
úti fyrir Norðurlandi þegar fór að
líða á sumarið.“
Í vikunni var Hoffellið frá Fá-
skrúðsfirði að loðnuveiðum norður
af Skagaströnd í Húnaflóa, sem er
nokkuð sérstakt, og fleiri skip
fengu afla við Norðurland síðari
hluta vertíðar. Þorsteinn segir að í
mörg ár hafi einhver hrygning ver-
ið við Norðurland og Hafrann-
sóknastofnun hafi m.a. áður fengið
upplýsingar úr Þistilfirði og mynni
Eyjafjarðar um loðnu í fiskmögum
og dauðan loðnukarl í fjörum, en
loðnan drepst að mestu eftir
hrygningu. Loðnan fyrir norðan
hrygnir seinna en fyrir sunnan og
vestan og ræður þar mestu að
þroskun hrogna er mun hægari
sökum sjávarkulda.
Á flakki fyrir Norðurlandi
Í ár og í fyrra hafi greinilega
talsvert af loðnu hrygnt þar og á
því séu öruggar staðfestingar, með-
al annars frá veiðiskipum. Hugs-
anlega hafi nokkur hluti hrygning-
arloðnunnar verið á flakki fyrir
Norðurlandi í vetur. Minni upplýs-
ingar séu um hrygningu fyrir Aust-
urlandi, en ekki sé ólíklegt að loðna
hafi einnig hrygnt þar eða muni
gera það á næstu vikum eða mán-
uðum.“
Samkvæmt venju er aðalhrygn-
ingarsvæðið loðnu fyrir Suður- og
Vesturlandi og segir Þorsteinn að
líklegast hafi oft meira hrygnt við
Suðurland heldur en síðustu ár. Í
ár hafi hrognaþroski loðnunnar
sem var á ferðinni verið mjög mis-
jafn og hluti göngunnar hafi ein-
faldlega ekki komist vestur fyrir
land til að hrygna.
„Við vitum ekki hvað verður um
þessar lirfur sem koma út úr
hrygningu fyrir norðan, en fyrir
Norðurlandi er austlægur strand-
straumur. Lirfurnar berast með
straumum og fara eitthvað annað
en til norðurs og norðvesturs eins
og eftir hrygningu fyrir Suður- og
Vesturlandi.
Lirfurannsóknir eru eitt af þeim
rannsóknaverkefnum sem við erum
með í gangi með áherslu á ungviðið
og hvað verður um lirfur og seiði,“
segir Þorsteinn Sigurðsson.
Morgunblaðið/Líney Sigurðardóttir
Vertíð Hrognavinnsla hjá Ísfélagi Vestmannaeyja á Þórshöfn 2016.
Ísfell ehf, Óseyrarbraut 28
220 Hafnarfjörður, Sími 5200 500
www.isfell.is, isfell@isfell.is
Höfum á lager mikið úrval af alskyns vinnufatnaði, hífi- og festingabúnaði, krönum og talíum, snjókeðjum,
pökkunarlausnum og fallvarnarbúnaði. Í vörulistanum á www.isfell.is er að
finna ítarlegar upplýsingar um allar vörur.
Vinnufatnaður Hífilausnir Kranar og talíur Snjókeðjur Pökkunarlausnir Fallvarnarbúnaður
Hafðu samband og kynntu þér
vöruúrvalið og þjónustuna!