Breiðfirðingur - 01.05.2015, Blaðsíða 172

BREIÐFIRÐINGUR172
Sumarið 2011 fór fram fyrsti áfangi verkefnisins „Seljabúskapur á norðanverðu Snæfellsnesi“. Markmið þess er að skrá og rann saka
allar selstöður á norðanverðu Snæfellsnesi með aðferðum fornleifa-
fræðinnar og rannsaka nokkrar þeirra frekar með prufuholum og
sýnatöku til aldursgreininga. Höfundar eru báðir fornleifafræðingar og
er verkefnið ætlað til nokkurra ára fáist til þess fjármagn, en sumarið
2011 fékkst styrkur til verkefnisins úr Fornleifasjóði. Í þessum fyrsta
áfanga voru selstöður í Helgafellssveit og Stykkishólmsbæ rannsakaðar.
Alls voru kannaðar á vettvangi 19 meintar selstöður og innan þeirra,
eða tengdar þeim, voru skráðar alls 89 fornleifar1.
Meðal þeirra selstaða sem kannaðar voru var selstaða Helgafells
undir Valabjörgum í Helgafellssveit sem svo er sagt frá í Jarðabók Árna
Magnússonar og Páls Vídalíns: „Selstaða góð undir Valabjörgum“ (JÁP
1982:316). Um hana var fjallað í grein Guðbrands Sigurðssonar, bónda,
fyrrum hreppstjóra og alþýðufræðimanns á Svelgsá í Helgafellssveit,
„Séð upp til selja“ (Guðbrandur Sigurðsson 1957a). Guðbrandur taldi
að selstaðan hefði verið þar sem býlið Valabjörg stóð seinna. Við leit
að meintu seli undir Valabjörgum fannst höfundum tilvalið að ganga
fyrst upp í Hraundal, njóta rómaðrar náttúrufegurðarinnar þar og skoða
1 Fornleifar eru skv. lögum öll mannaverk (mannvirki eða aðrar minjar) eldri en
100 ára auk sögustaða, álfa- og huldufólksbústaða, álagabletta o.s.frv. (Lög um
menningarminjar nr. 80/2012).
Fjárskilarétt eða forn
selstaða Helgafells?
Ásta Hermannsdóttir og Sindri Ellertsson Csillag