Tímarit Máls og menningar - 01.09.2010, Qupperneq 2

2 TMM 2010 · 3
Frá ritstjóra
Sagan um Fritz Höger og Gunnar Gunnarsson og Skriðuklaustur sem
þau Pétur H. Ármannsson og Silja Traustadóttir rekja hér í heftinu er
merkileg fyrir ýmissa hluta sakir. Hún er til að mynda vitnisburður um
mýtugerð. Um þessar framkvæmdir skrifaði arkitektinn greinina „Wir
Bauen Gunnar Gunnarsson auf seiner Heimatinsel seinen Horst“ eða
„Við byggjum Gunnari Gunnarssyni hreiður á heimaeyju hans“. Jafnvel
þótt hann fari ekki beinlínis með rangt mál og geri sér til að mynda
grein fyrir því að „frú Gunnarsson [muni ekki geta] þvegið þvottinn
sinn í Geysi“ fer ekki milli mála að arkitektinn geri sér býsna háleitar
hugmyndir um líf rithöfundarins hér á landi: „Og allt, sem hann þráði,
umlykur hann – og frá þessum einmanalega stað sendir hann geisla
sína út í heiminn, líkt og norðurljósin á löngum vetrarkvöldum“ (sjá bls.
39).
Þessi saga er líka vitnisburður um mýtugerð Íslendinga um aðrar
Evrópuþjóðir, því að sú saga hefur orðið lífseig að Fritz Höger hafi
teiknað Arnarhreiðrið fyrir sjálfan Hitler fyrir utan aðrar tröllasögur
sem spunnust um þetta hús. Og loks má segja að sagan sýni mýtusmíði
Íslendinga um sjálfa sig, því að áform Gunnars um búskap þar eystra og
búsetu reyndust ekki raunhæf.
Samspil skáldaóra og atvinnulífs kemur líka við sögu í grein Hann­
esar Péturssonar um Einar Ben og kvæði hans Bláskógarveg, og má
segja að við séum enn ekki búin að bíta alveg úr nálinni með þær hug­
sjónir allar. Að öðru leyti er heftið fjölbreytt að vanda, stútfullt af fróð­
leik, skáldskap, hugleiðingum, ritdómum og ádrepum. Við þökkum
skilvísum áskrifendum fyrir að gera þetta allt kleift og brýnum hina sem
kunna að hafa gleymt sér – og okkur – til að ráða snarlega bót á því og
stökkva í einkabankann – eða bara næsta útibú.
Guðmundur Andri Thorsson