Tímarit Máls og menningar - 01.09.2010, Side 75

Í s l e n s k t h á s k ó l a s a m f é l a g í m ó t u n
TMM 2010 · 3 75
Um skoðanaskipti doktorsefnis og andmælenda skrifaði hann:
Doktorsefni stóð sig vel, að kalla mátti: var þó óþarflega firtinn [svo!] yfir
nokkrum athugasemdum og jafnvel á pörtum full ungæðingslegur eða hortug­
ur, sem þó var ekki með öllu tilefnislaust. Frumandmælandi heimspekideildar
var mikið daufari en menn bjuggust við, svo skeleggur maður sem hann ella er,
og lítið nákvæmur í gagnrýni sinni, enda heyrðu vart aðrir áheyrendur til hans
að fullu en þeir, sem næstir sátu (sem verður að meta óþarfa kurteisi af svo vel
rómuðum manni). Gleggri var annar andmælandi deildarinnar, og tók hann
efni það, er hann gerði athugasemdir við, föstum tökum og beitti góðum rökum.
En mesta eftirtekt vakti þó andmælandinn úr áheyrendahóp, vel undirbúinn og
til í allt, en hafði þó ekki takmarkað umræðuefni sitt nægilega, var einnig að
nokkru leyti um of hótfyndinn og í sumu ekki nógu heflaður.6
Sigurður Nordal, sem stýrði athöfninni, svaraði þessari grein í Morgun­
blaðinu nokkrum dögum síðar og sagði að hjá Háskólanum væri
ekki hefð fyrir hátíðlegum og íburðarmiklum doktorsvígslum eins
og þekktust víða erlendis heldur væri athöfnin hér á landi öllu lág­
stemmdari, enda hefði skólinn ekki burði fyrir slíkar „skrautsýningar“.7
Þá nefnir Sigurður að greinarhöfundur
… finnur að því, að lestrarsalur Landsbókasafnsins sé óhentugt húsnæði, að
borðin hafi ekki verið flutt burtu (þau eru skrúfuð föst í gólfið) og römm girðing
skuli ekki hafa verið reist milli „áheyrendaþvögunnar“ og hinna „háu herra“, svo
að áheyrendur hafi sloppið upp til þeirra og hvíslast á við þá.
Sigurður benti á að Safnahúsið væri skásti kosturinn sem völ væri á, og
erfitt að gera miklar breytingar á húsnæðinu fyrir þetta tilefni. Sigurður
bætti jafnframt við nokkrum línum um klæðaburð sinn þennan dag:
Ein höfuðorsökin á hendur deildarforseta og fyrra andmælanda er sú, að þeir
hafi komið í sínum hversdagsfötum, ekki einu sinni [„]með hvítt um hálsinn“!
Ég skal geta þess, sannleikans vegna, að ég lagði það einmitt á mig þennan dag
að setja upp háan, hvítan flibba, sem ég annars lít á sem eitt af píslarfærum
tískunnar, og fara í svartan jakka og röndóttar buxur. En hitt er átakanlegt
dæmi um vanþakklæti heimsins, að hann skyldi ekki sjá flibbann, þar sem hann
líklega hefur verið eini áheyrandinn, sem var að hugsa um form og stíl. Það er
úrelt tíska hjá þeim þjóðum, sem best kunna skil á slíku, að vera í kjólbúningi
(kvöldfötum) fyrra hluta dags, jafnvel þó að gengið sé fyrir konunga.8
Loks benti Sigurður á að staða Háskólans í íslensku þjóðlífi væri
nokkuð erfið þar sem ekki væri almenn sátt um virðingarstöðu hans í
samfélaginu – sitt sýndist hverjum: „Þetta ólukku há í nafni hans hefir
ögrandi áhrif … [s]umum finst tildrið of mikið, sumum auðsjáanlega of