Skessuhorn - 16.12.2015, Page 84

MIÐVIKUDAGUR 16. DESEMBER 201584
Að Stórholti í Saurbæ í Dölum
búa hjónin Ingveldur Guðmunds-
dóttir, oftast kölluð Inga, og Arn-
ar Eysteinsson. Inga hefur um
nokkurt skeið átt sæti í sveitar-
stjórn Dalabyggðar og tók við for-
mennsku í Samtökum sveitarfélaga
á Vesturlandi haustið 2014. Arn-
ar kveðst hins vegar hafa látið sér
nægja ólaunuð félagsstörf í gegn-
um tíðina. Blaðamaður Skessu-
horns heimsótti þau á dögunum,
þáði smákökur og spjallaði við
þau. „Við kynntumst 1987 á ver-
tíð í Stykkishólmi og byrjuðum að
búa þar 19 ára gömul. Bjuggum þá
á neðri hæðinni hjá Georg Breið-
fjörð, elsta núlifandi Íslendingn-
um. Okkur fannst hann alveg fjör-
gamall þá enda að verða áttræð-
ur þegar þetta var,“ segja þau létt
í bragði. Nú er Georg hins vegar
106 ára og níu mánuðum betur.
Bæði eiga þau Inga og Arn-
ar rætur sínar í sveit. Hún er frá
Heggsstöðum í Hnappadal og
Arnar frá Bersatungu í Saurbæ í
Dölum. Hugurinn leitaði því oft
út fyrir þéttbýlið. „Það var ágætt
að vera í Stykkishólmi en bæjarlíf-
ið var ekki endilega fyrir okkur,“
segir Arnar. „Við leituðum alltaf
mikið í sveitina um helgar, bæði í
Hnappadalinn til foreldra minna
og eins hingað í Saurbæinn,“ bæt-
ir Inga við.
Ung í sauðfjárbúskap
Úr varð að þau seldu íbúðina sína
í Stykkishólmi og fluttu vestur í
Saurbæ á æskuslóðir Arnars. „Við
flytjum hingað að Stórholti vorið
1990 en það var reyndar ákveðið
ári áður. Fyrrum ábúandi hér var
þá að flytja í Hólminn og okkur
bauðst að taka jörðina á leigu, en
hún var þá í eigu Fóðuriðjunnar í
Ólafsdal sem þá var í fullum rekstri
við framleiðslu á graskögglum.
Þetta þótti mörgum ekki gáfulegt
á þeim tíma, tveir krakkar að hefja
sauðfjárbúskap. En hvenær hef-
ur svosem verið gott útlit í sauð-
fjárræktinni,“ spyr Arnar og bros-
ir, en gamninu fylgir þó alvara.
Þau keyptu bústofn og gamlar og
ódýrar vélar. Nutu þó góðs af því
að faðir Arnars bjó skammt frá og
hægt var að samnýta hluta af tækja-
kostinum. „Við hefðum ekki getað
farið út í þetta nema vegna þess að
okkur gafst kostur á að leigja jörð-
ina. En það er vonandi að nýliðun
í greininni verði auðveldari, eins
og stefnt er að með nýjum búvöru-
samningum,“ bætir hann við.
Bara pláss
fyrir tvo í einu
Þau una hag sínum vel í Stórholti,
hafa nú verið þar í aldarfjórð-
ung og alið upp börnin sín fjög-
ur; Kristján, Ásdísi, Steinþór og
Albert. Sá síðastnefndi er ellefu
ára og enn heima en Steinþór hóf
nám í Menntaskóla Borgarfjarðar í
haust. Kristján og Ásdís eru eldri,
hafa stofnað sínar eigin fjölskyldur
og gefið Ingu og Arnari tvö barna-
börn. Barneignirnar nálguðust
þau hjónin í tveimur atrennum og
segja þau einfalda ástæðu búa þar
að baki. „Krakkarnir sátu alltaf sitt
hvorum megin við mann í dráttar-
vélinni og það var ekki pláss fyrir
fleiri en tvo í einu.“
Vaxandi félagsmála-
þátttaka
Smám saman fóru þau að gefa
félagsmálunum í sveitinni gaum,
kynntust slíku fyrst gegnum störf
sín fyrir Umf. Stjörnuna og UDN.
Bæði hafa þau komið að svokölluðu
SamVest samstarfi, en það er sam-
starfssamningur milli félaga sem
gerir iðkendum á Vesturlandi og
Vestfjörðum kleift að æfa frjálsar
íþróttir við góðar aðstæður og undir
leiðsögn menntaðra íþróttaþjálfara.
„Það samstarf hefur gengið mjög vel
og blásið dálitlu lífi í íþróttastarfið á
nýjan leik,“ segir Arnar.
Þau hafa tekið þátt í starfi búnað-
arfélagsins, veiðifélagsins og sókn-
arnefndar í Saurbænum en Inga
tók sæti í sveitarstjórn árið 2006 og
hefur verið þar óslitið síðan. Arnar
kveðst hins vegar blessunarlega hafa
verið laus við sveitarstjórnarmálin.
„Ég kynntist sveitarstjórnarmálum
reyndar fyrst sem unglingur. Þá var
pabbi oddviti í Kolbeinsstaðahreppi
og ég vélritaði flest gögn fyrir hann í
nokkur ár eða þar til ég fór að heim-
an. Þá fór hann að pikka þetta sjálf-
ur með einum putta,“ segir hún og
brosir. „Ég var kosin 2006 í fyrstu
sveitarstjórn Dalabyggðar eftir sam-
einingu við Saurbæjarhrepp og hef
verið síðan. Þá voru boðnir fram
listar og ég fór inn fyrir H-lista, sem
var bara blandaður listi, ekki flokks-
pólitískur. En frá því 2010 hefur
verið persónukjör,“ segir hún og að-
spurð bætir hún því við að það sé
örlítill munur á því að vera kosin af
lista og í persónukjöri.
„Kosturinn við listaframboð er að
það voru 14 manns á hverjum lista
sem unnu. Þar áttu sveitarstjórnar-
menn ákveðið bakland. En mér hef-
ur fundist meiri almenn sátt ríkja
um mál eftir að persónukjörið kom
til sögunnar,“ segir Inga. „Þegar list-
arnir buðu fram myndaðist minni-
og meirihluti. Því fylgir alltaf ákveð-
inn hætta á klofningi meðal íbúanna
og það getur verið slæmt í litlum
samfélögum þar sem allir stefna nú
nokkur veginn að því sama,“ bætir
Arnar við.
Skólamálin viðkvæmust
Fyrstu árin í sveitarstjórn var m.a.
unnið úr sameiningunni og byggð-
ur nýr leikskóli í Búðardal. „Stærsta
málið þá var líklega að sameina yf-
irstjórn skólanna í sveitarfélaginu
undir einn hatt og Auðarskóli varð
til árið 2009,“ segir hún. „Þá var
kreppan byrjuð og samdrátturinn
sem henni fylgdi. En í raun og veru
fylgdi henni enginn sérstakur skell-
ur hér. Uppsveiflan náði ekki al-
mennilega hingað og fallið niður
því ekki hátt. Engu að síður þurft-
um við að draga aðeins saman í ut-
anumhaldi og starfsmannahaldi hjá
sveitarfélaginu eins og aðrir,“ seg-
ir Inga.
Hún segir eitt viðkvæmasta málið
sem hún hafi komið að á sinni sveit-
arstjórnartíð sé lokun grunnskól-
ans í Tjarnarlundi árið 2011. „Auð-
vitað hefði verið gott að hafa hann
opinn áfram en aðeins átta nem-
endur voru þar undir lokin,“ seg-
ir hún. „Aksturinn var skipulagður
þannig að engin börn þyrftu að vera
lengur en klukkutíma á leiðinni í og
úr skóla í Búðardal aðra leiðina. Ég
held að það hafi náðst þokkaleg sátt
um þetta en fólk vill auðvitað aldrei
missa það sem það hefur,“ bætir hún
við, en yngsta barn þeirra hjóna hóf
einmitt sína skólagöngu í Tjarnar-
lundi en fer nú með skólabílnum í
Búðardal á hverjum morgni.
Á síðustu árum hefur verið tek-
ið á í viðhaldi eigna, sorpmál Dala-
byggðar verið tekin vel í gegn og
síðastliðið vor var aðstaðan á tjald-
svæðinu stórbætt með nýju þjón-
ustuhúsi. „Núna fær það margar,
margar stjörnur á tjalda.is,“ skýtur
Arnar að og brosir.
Kelidýnur fyrir
James Bond
Í Stórholti var rekin saumastofa
um nokkurra ára skeið frá 1997.
„Kennitalan var stofnuð í mars
og byrjað að grafa fyrir húsinu
eiginlega um leið. Svo var byrjað
að sauma um miðjan júní,“ segja
þau. „Mér þótti svo vænlegra að
hætta rekstrinum í kjölfar hruns-
ins en að þurfa að flytja inn mikið
af efnum í einu og vera svo í óvissu
með söluna,“ segir Inga. Sængur
og hlífðardýnur voru uppistaðan í
framleiðslunni og einhverju sinni
barst saumastofunni stór pönt-
un úr óvæntri átt. „Þá var verið að
taka upp einhverja Bond-mynd á
Suðurlandinu. Framleiðendurnir
pöntuðu hjá okkur 20-30 kelidýn-
ur með mjög stuttum fyrirvara svo
við sátum þrjár hér og saumuðum
og saumuðum. Um leið og pönt-
unin var tilbúin skall á brjálað veð-
ur og allar sendingar flutningabíla
stöðvuðust,“ segir hún. Úr varð að
Arnar fór því af stað með dýnurn-
ar og komst ekki á leiðarenda fyrr
en daginn eftir. „Svo held ég að
við höfum ekki einu sinni horft á
myndina,“ segir hún og hlær við.
Formaður SSV
Fyrir rúmu ári síðan tók Inga við
formennsku í stjórn Samtaka sveit-
arfélaga á Vesturlandi. Hún segir
fyrsta árið hafa verið áhugavert og
hafa komið víða innan svæðisins.
„Ég hef kynnst svæðinu betur og
hvað er efst á baugi á hverjum stað.
Innan SSV er unnið að hagsmun-
um landshlutans í heild og mál-
efnin eru af annarri stærðargráðu
en í sveitarstjórnunum. Samtökin
eru tæki sveitarfélaga til að þrýsta
á að ýmis mál verði tekin fyrir hjá
ríkinu,“ segir hún og bætir því við
að stóru málin hjá SSV á næst-
unni séu m.a. samgöngumálin en
almenningssamgöngur og málefni
fatlaðra hafi verið fyrirferðarmik-
il. „Á haustþingi SSV sem haldið
var í október var ákveðið að skipa
samgönguhóp til að forgangsraða
verkefnum á Vesturlandi og verð-
ur sá hópur skipaður á næstunni,“
segir Inga.
Hvað varðar málefni og þjónustu
við fatlað fólk segir Inga að staðan
þar sé erfið líkt og verið hafi víðast
hvar á landinu undanfarin ár. „Eft-
ir að sveitarfélögin tóku yfir þjón-
ustu við fatlað fólk skar ríkið niður
fé til málaflokksins en jók á sama
tíma þær kröfur sem sveitarfélögin
þurfa að standast. Það vantar pen-
ing í þennan málaflokk,“ segir hún
og bætir því við að beðið sé eft-
ir skýrslu varðandi rekstur mála-
flokksins og fjárveitingar ríkisins
til verkefnisins.
Fimm áhersluverkefni hafa verið
samþykkt í tengslum við Sóknar-
áætlun Vesturlands og Uppbygg-
ingarsjóð, en þau eru; fjölgun iðn-
nema á Vesturlandi, efling náms í
ferðaþjónustu og matvælaiðnaði,
menningarstefna Vesturlands, efl-
ing ferðaþjónustu, þarfagreining
og áherslur í markaðssetningu og
loks nýsköpun og umhverfi frum-
kvöðla. Var undirbúningi að þeim
hrundið af stað nú á haustmánuð-
um. „Það olli mér reyndar miklum
vonbrigðum að ekki hafi fengist
meiri hækkun á framlagi til Sókn-
aráætlana,“ segir Inga.
Stefnt að ferða-
þjónustu í Ólafsdal
Samhliða sveitarstjórnarstörfum
hefur Inga setið í stjórn Ólafs-
dalsfélagsins síðan 2008 og gegn-
ir stöðu gjaldkera. Félagið vinnur
að endurreisn Ólafsdals og held-
ur sögu staðarins í heiðri, en þar
var fyrsti íslenski búnaðarskólinn
starfræktur frá 1880-1907. „Starf
Ólafsdalsfélagsins hefur verið mik-
il barátta en gengið vel en það er
skipað öflugum hóp og ósérhlífn-
um,“ segir Inga.
Starf félagsmanna hefur skilað
árangri því í sumar var skrifað und-
ir samkomulag við Minjavernd um
að taka að sér endurreisn bygginga
í Ólafsdal og er áætlað að heild-
arkostnaður geti numið 400-500
milljónum króna. „Það er fram-
undan mikil uppbygging með til-
komu þessa samkomulags. Ólafs-
dalsfélagið mun starfa áfram með
svipuðum hætti varðandi móttöku
á fólki yfir sumartímann og kynn-
ingu sögu staðarins,“ segir hún
en bætir því við að framtíðarsýn
félagsins sé að hægt verði að opna
þar alhliða ferðaþjónustu með
gistingu og afþreyingu þar sem
saga Ólafsdals verði alltumlykj-
andi. Gæti það reynst mikil lyfti-
stöng fyrir ferðaþjónustu á svæð-
inu og í næsta nágrenni.
Úr því umræðuna hefur leitt á
þessar brautir minnist Inga á að
framundan hjá sveitarstjórn Dala-
byggðar sé að gera svæðisskipulag
í samvinnu við nágrannasveitar-
félögin Reykhólahrepp og Strand-
abyggð. „Þar verður lögð áhersla á
atvinnumál og sérstaklega komið
inn á ferðaþjónustuna. Það verk-
efni er ekki farið af stað en hef-
ur verið samþykkt í öllum sveitar-
stjórnum þessara sveitarfélaga. Til
hvers það leiðir er óvíst en við telj-
um ráðlegt að vinna saman að þess-
um málum,“ segir hún. „Þetta er í
raun allt sama ferðamannasvæði,“
skýtur Arnar að og Inga tekur und-
ir með honum.
kgk
Byrjuðu í félagsmálum í gegnum
starf ungmennafélagsins
Rætt við hjónin Ingveldi og Arnar í Stórholti í Saurbæ
Ingveldur Guðmundsdóttir og Arnar Eysteinsson í Stórholti ásamt yngsta syninum Alberti.