Skessuhorn - 16.12.2015, Síða 89

MIÐVIKUDAGUR 16. DESEMBER 2015 89
lúðu á gamlárskvöld. Það var allt-
af. En það mátti enginn spila á að-
fangadagskvöld. Á annan í jólum
var hins vegar spilað púkk og höfð-
um við glerbrot fyrir spilapeninga.
Pabbi las alltaf húslestur af gam-
alli bók með gamla letrinu. Hann
kenndi okkur að þekkja þá stafi og
las líka sálm. Mamma var með stór-
an bala sem hún baðaði okkur úr.
Við lágum í vatninu í honum. Svo
fórum við alltaf í sparifötin og mat-
urinn var skammtaður. Það var gott
að fá hangikjötið sama hvaðan það
var af skepnunni. Við fengum líka
smákökur og súkkulaði. Flatbrauð-
ið var steikt á eldi. Ein kaka var eins
og tvær, þrjár núna. Það var enginn
sparimatur. En við höfðum aldrei
laufabrauð. Við fórum aldrei í
messu um jólin, það var of langt að
fara og þurfti þá að fara um sjó til
messu að Skarði á Skarðsströnd.“
Settur í land
vegna sjóveiki
Þegar Georg var 18 ára 1927 flutt-
ist fjölskyldan búferlum úr Akur-
eyjum og settist að á jörðinni Ögri
við Stykkishólm, sem var á mörk-
um Helgafellssveitar. „Þar bjugg-
um við í ein 13 ár. Pabbi veiddi
hrognkelsi. Ég man alltaf að hann
hnýtti netin sjálfur til að veiða þau
í. Hann kenndi mér líka að hnýta.
Svo lagði hann netin og veiddi. Að-
eins stærri möskva fyrir gráslepp-
una og svo minni fyrir rauðmag-
ann. Þetta var allt borðað, bæði sig-
ið og nýtt úr sjónum og var góð-
ur matur. Svo borðuðum við slát-
ur. Það komu menn úr Hólminum
til að hjálpa til við slátrunina. Pabbi
hafði svo margar kindur. Hausar og
lappir sviðið og allt borðað. Kýrnar
voru fimm til sex.
Eins og svo margir aðrir ung-
ir menn fór Georg til róðra á vetr-
um. „Ég fór á vertíð til Grindavík-
ur í ein þrjú skipti. Það var ágætt að
vera þar,“ segir hann án hiks. „Ég
lenti hjá góðum mönnum. Bátur-
inn hét Svanur og var smíðaður af
Breiðfirðingi. Það var sannkallaður
lífbátur. Þá voru þeir að fá sér vél-
ar í bátana. En ég gat ekki verið á
sjó,“ segir Georg og hlær lágt þegar
hann rifjar þetta upp. „Ég var settur
á land, ég var svo sjóveikur. Það var
svo mikil bára þarna. Þegar mað-
ur horfði á bátana úr landi þá hurfu
þeir hreinlega í öldunum.“
Georg stundaði hárskurð að
gamni sínu. „Ég hafði klippur með
mér á vertíðarnar og klippti þá sem
vildu. Í landlegum komu karlarn-
ir alltaf og létu klippa sig. Þeim
þótti þetta ágætt. Ég tók ekkert fyr-
ir þetta. Síðar meir klippti ég svo
karla hér í Hólminum. Þeir komu
meðal annars utan úr Grundarfirði
til þess. Einn bílstjórinn sem keyrði
milli Stykkishólms og Reykjavíkur
keypti svo rafmagnsklippur og þær
eru til ennþá.“
Í Bretavinnu í Hvalfirði
Árið 1940 færði fjölskyldan sig svo
um set í Stykkishólm. Nú var hafin
heimsstyrjöld. Bretar hernámu Ís-
land í maímánuði sama ár og hóf-
ust handa við að koma upp flota-
stöð í Hvalfirði. Georg réði sig í
Bretavinnu sumarið 1941 og fór
suður í Hvalfjörð. „Mér fannst
Bretarnir nú vera hálfgerðir bján-
ar. Þeir voru afar stoltir með sig.
Þeir kunnu ekkert til verka að mér
fannst. Við vorum að leggja veg í
Hvalfirði og um túnið í Hvítanesi.
Bretarnir höfðu rekið bóndann af
jörðinni. Hann varð að flýja inn í
botn á Hvalfirðinum. Þarna komu
stærstu skipin sem Bretar áttu þá.
Stór herskip. Ég man þegar bryn-
drekinn Hood kom í Hvalfjörð.
Svo komu strákarnir af honum í
land til að leika sér. Síðan fréttum
við nokkru síðar að það væri búið
að skjóta skipið niður með öllum
sem á því voru. Þjóðverjar gerðu
það. Þá stóð stríðið sem hæst.“
Georg hætti í Bretavinnunni
og hóf störf við smíðar. Við þær
starfaði hann þar til hann varð 75
ára gamall og fór á eftirlaun. „Ég
lærði aldrei formlega til smiðs en
var þó eftirsóttur til verka, bæði í
húsasmíðum og sem skipasmið-
ur og hafði sömu laun og útlærð-
ir. Ég smíðaði í áratugi og líka í
sveitum. Í Staðarsveitinni, Skóg-
arströnd, Borgarfirði og hingað
og þangað. Mest var ég þó í tré-
skipasmíðunum. Ég vann í tveim-
ur slippum. Síðast var ég í Skipa-
vík hér í Stykkishólmi. Þar hætti
ég 1984. Ég vann alltaf og hafði
nóg að gera, var aldrei atvinnu-
laus,“ segir hann.
Gleðst yfir
afkomendunum
Georg hefur verið ekkill í 31 ár
en eiginkona hans Þorbjörg Júlí-
usdóttir frá Bjarneyjum í Breiða-
firði lést 1984. Þau bjuggu lengst
af í húsi sem Georg reisti fyrir fjöl-
skylduna í Stykkishólmi og er enn
í eigu hennar. „Þorbjörg fór í Hús-
mæðraskólann á Staðarfelli og svo
suður í Hafnarfjörð að vinna þar
og fullnema sig í vefnaði. Hún var
mjög góð saumakona og vann við
það í kaupfélaginu hér í Stykkis-
hólmi. Eftir að við fórum að búa
saman hætti hún að vinna úti en
hún hjálpaði vinkonum sínum úr
næstu húsum við saumaskap. Hún
var vandvirk og gerði þetta svo
vel. Ég var úti að vinna og hún var
heima með strákana. Við áttum
fjóra stráka en þrír komust upp.
Einn fæddist andvana. Synir okk-
ar eru allir skólagengnari en ég er.
Heldur betur. Til þess höfðu þeir
sjálfir áhuga og það gekk ljómandi
vel. Þeir hafa allir góða atvinnu og
það gleður mig. Það segi ég satt.
Ég fylgist með mínum mönnum
og mínu fólki. Barnabörnin eru
ekki mörg, þau eru fjögur og tvö
langafabörn að auki.“
Synir þeirra Georgs og Þor-
bjargar eru þeir Gylfi smiður, Júl-
íus Bragi lögfræðingur og Ágúst
Ólafur sem er þjóðháttafræðingur
á Þjóðminjasafni Íslands.
Hefðbundið jólahald
Ríkisútvarpið er góður vinur Ge-
orgs en hann horfir ekki á sjón-
varp því sjónin leyfir það ekki. „Ég
hlusta mikið á tónlist, bæði nýja
og gamla. Nú er ég líka að hlusta
á Halldór Laxness þegar hann er
að lesa úr „Í túninu heima.“ Já, ég
hlusta mikið á útvarpið en ég fylg-
ist ekki með umræðum á Alþingi
nema þá í fréttum, ég gerði það á
meðan ég hafði sjón til þess. Ég
skipti mér ekkert af pólitík og hef
aldrei gert en ég fylgist með. Mað-
ur verður að reyna það. Mér líst
svona sæmilega á þjóðfélagið í dag.
Það er alltaf að breytast.“
Í lokin er rétt að forvitnast um
hvað elsti Íslendingurinn ætli að
gera á aðfangadagskvöld. „Ég ætla
að gera það sama og ég er vanur.
Sitja hér og opna jólagjafirnar og
fara fram og fá mér að borða. Ætli
það verði ekki hangikjöt? Ég get
nú lítið gert úr þessu nema étið. Ég
hef góða lyst,“ segir Georg kankvís
og kveður í lokin með innilegu og
þéttu handtaki.
mþh
Starfsmannafélag
Reykjavíkurborgar
óskar félagsmönnum
og fjölskyldum
þeirra gleðilegrar
jólahátíðar,
árs og friðar
Vinstrihreyfingin grænt framboð
í Norðvesturkjördæmi óskar íbúum kjördæmisins
og lesendum Skessuhorns gleðilegra jóla
og farsældar á komandi ári.
Þökkum samstarfið og stuðninginn á árinu sem er að líða.
Gleðileg jól
S
K
E
S
S
U
H
O
R
N
2
01
5
Elsti maður Íslands segist ekki hafa neina uppskrift að því hvernig eigi að verða
svona gamall. Hann hafi bara borðað ágætan og góðan íslenskan mat, nánast
ekkert reykt, drukkið í hófi og verið í vinnu sem gaf jafna hreyfingu. „Ég er ekkert
öðruvísi en aðrir menn.“