Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2017, Page 82

Niðurstöður sýndu að einkennin, sem voru metin í rannsókn-
inni, voru marktækt meiri meðal íbúa með minni lífslíkur
heldur en meðal annarra íbúa. Samtals voru 68,9% allra íbúa
með verki. Munur var bæði á tíðni og styrk verkja eftir hópum
(p<0,001). Eins og sjá má á mynd 1 höfðu 87,4% íbúa með
minni lífslíkur verki, tíðni verkja meðal íbúa með meiri lífslíkur
var minni en þó voru 68,5% þeirra metnir með verki. Styrkur
verkjanna var einnig marktækt meiri meðal íbúa með minni
lífslíkur (sjá mynd 2). Á verkjakvarðanum mátti einnig sjá meiri
verki hjá íbúum með minni lífslíkur heldur en hjá öðrum
íbúum (p=0,007) eins og fram kemur í töflu 3.
Önnur einkenni voru einnig marktækt meiri meðal íbúa
með minni lífslíkur heldur en annarra íbúa. Nær helmingur
(49,5%) íbúa með minni lífslíkur átti við svefntruflanir að stríða
en 37,4% annarra íbúa og var um tölfræðilega marktækan mun
að ræða (p<0,001). Hlutfallslega fleiri íbúar með minni lífslíkur
voru móðir, gátu ekki legið flatir vegna andþyngsla og notuðu
súrefni heldur en aðrir íbúar (p<0,001). Ofskynjanir og rang-
hugmyndir voru hlutfallslega algengari meðal íbúa með minni
lífslíkur heldur en annarra íbúa (p<0,001) (sjá töflu 4). Þrátt fyrir
verra heilsufar og minni færni til daglegra athafna höfnuðu
íbúar með minni lífslíkur að jafnaði oftar umönnun (43,2%)
heldur en aðrir íbúar (24,5%), χ2 (1, N=2336)=25,6 (p<0,001).
Íbúar með minni lífslíkur voru oftar með skráð meðferðar-
markmið við lífslok heldur en aðrir íbúar (sjá í töflu 4). Þegar
litið er til hópsins í heild voru 12,3% íbúanna skráðir með líkn-
armeðferð, 31,6% með fyrirmæli um læknismeðferð við lífslok
og 40,7% með fyrirmæli gegn endurlífgun.
jóhanna ósk eiríksdóttir o.fl.
82 tímarit hjúkrunarfræðinga • 3. tbl. 93. árg. 2017
Tafla 3. Heilsufar, færni og einkenni íbúa hjúkrunarheimila. Samanburður eftir áætluðum lífslíkum
Kvarðar úr interRAI- Lífslíkur hálft ár eða minna Lífslíkur meiri en hálft ár Marktektarpróf
mælitækinu
n M (sf) n M (sf) t-gildi p-gildi
Lífskvarði (0–5) 111 4,2 (0,9) 2225 1,9 (1,3) –25,3 <0,001
Vitrænn kvarði (0–6) 111 5,0 (1,3) 2225 3,3 (1,8) –13,0 <0,001
Þunglyndiskvarði (0–14) 111 3,3 (3,7) 2225 2,9 (3,3) –1,4 0,027
Langur ADL-kvarði (0–28) 111 26,3 (3,0) 2225 16,5 (8,3) –29,0 <0,001
Virknikvarði (0–6) 111 0,9 (1,4) 2225 2,7 (2,0) 12,7 <0,001
Verkjakvarði (0–3) 111 1,8 (1,0) 2225 1,1 (0,9) –7,4 0,007
Tafla 4. Einkenni og meðferðarmarkmið íbúa hjúkrunarheimila. Samanburður eftir áætluðum lífslíkum
Breytur úr interRAI- Lífslíkur hálft ár eða minna Lífslíkur meiri en hálft ár Marktektarpróf

mælitækinu
n % n % χ2 p-gildi
Einkenni
Svefntruflanir 55 49,5 832 37,4 6,6 0,010
Mæði 66 59,5 834 37,5 21,6 <0,001
Getur ekki legið flatur vegna 39 35,1 314 14,1 36,4 <0,001
andþyngsla
Notar súrefni 37 33,3 102 4,6 156,2 <0,001
Ofskynjanir 27 24,3 220 9,9 23,3 <0,001
Ranghugmyndir 70 63,1 936 42,1 19,0 <0,001
Meðferðarmarkmið
Líknarmeðferð 70 63,1 218 9,8 277,5 <0,001
Fyrirmæli um læknismeðferð 46 41,4 693 31,2 5,2 0,023
við lífslok
Fyrirmæli gegn endurlífgun 57 51,4 894 40,2 5,5 0,020
31,2%
37,3%
31,6%
12,6%
26,1%
61,3%
Engir verkir
Verkir sjaldnar en
daglega
Verkir daglega
Lífslíkur hálft ár e!a
minna
Lífslíkur meiri en hálft
ár
37,3%
48,0%
14,8%
12,5%
44,8%
42,7%
Vægir verkir
Miðlungsverkir
Verkir stundum
slæmir/óbærilegir
Lífslíkur hál" ár eða
minna
Lífslíkur meiri en hál"
ár
Mynd 1. Tíðni verkja meðal íbúa hjúkrunarheimila. Samanburður
eftir áætluðum lífslíkum þeirra.
Mynd 2. Styrkur verkja meðal íbúa hjúkrunarheimila. Samanburður
eftir áætluðum lífslíkum þeirra.