Læknablaðið - febr 2020, Qupperneq 29

LÆKNAblaðið 2020/106 81
Y F I R L I T
æðagúls hefur verkurinn í RCVS tilhneigingu til að hverfa eftir
nokkrar klukkustundir (mínútur-dagar) en koma svo endurtekið í
eina til þrjár vikur.11 Köstin eru yfirleitt á milli 1-20 talsins.2

Staðbundin taugaeinkenni eða flog
Tíðni staðbundinna taugaeinkenna er afar breytileg eftir rann-
sóknum, eða á bilinu 9-63%.4 Dæmi um slík einkenni eru mátt-
minnkun, málstol, skert snertiskyn og sjóntruflanir. Staðbundin
taugaeinkenni geta bent til undirliggjandi heiladreps eða blæð-
ingar og leiða þessi einkenni gjarna til frekari rannsókna, svo sem
æðamyndatöku. Flog eiga sér stað í 0-21% tilfella og geta bent til
undirliggjandi heilaskaða.2,4 Flog og staðbundin taugaeinkenni
koma oftast fram innan 10 daga frá fyrsta höfuðverkjakastinu.4
Tafla I. Greiningarskilmerki fyrir heilkenni afturkræfs æðasamdráttar í heila.2
Skyndilegur og svæsinn höfuðverkur með eða án staðbundinna
taugaeinkenna eða floga.
Einfasa (monophasic) sjúkdómsgangur án nýrra einkenna mánuði eftir upphaf
einkenna.
Æðasamdráttur á heilaæðum sem sést á æðamyndum (TS-, SÓ- eða
hefðbundin æðamyndataka).
Útilokun innanskúmsblæðingar vegna rofs á æðagúl.
Eðlilegur eða nánast eðlilegur mænuvökvi (prótein <1 g/l, hvítar frumur <15/
mm3 og eðlilegt magn sykurs).
Æðabreytingarnar ganga til baka að öllu eða nánast öllu leyti á endurtekinni
æðamyndatöku innan 12 vikna.
Mynd 3. Tölvusneiðmynd af höfði án skuggaefnis sýnir háþétta (hvíta) innanskúms-
blæðingu í nokkrum samlægum skorum (sulci) á yfirborði hvirfilblaðs (lobus parietalis)
hægra megin (sjá örvar).
Mynd 2. Hefðbundin æðamynda-
taka eða DSA (digital subtractions
angiography). Hliðarsýn (lateral
view) eftir inndælingu í hálsslagæð
(a. carotis interna). Á myndinni
hefur jaðarsvæði með greinum
frá mið-hjarnaslagæð (a. cerebri
media) verið stækkað upp. Þar má
sjá þrengingar (svartar pílur) og
„poststenotískar“ víkkanir (píla
uppi til hægri). Enn lengra í jaðr-
inum er grein með nánast perlu-
laga breytingum (hvít píla).