Bændablaðið - 07.11.2019, Blaðsíða 4

Bændablaðið | Fimmtudagur 7. nóvember 20194
FRÉTTIR
TORT
INNHEIMTA SLYSABÓTA
Átt þú rétt á
slysabótum?
Við hjálpum þér
HAFÐU SAMBAND 511 5008
Alþjóðadýraheilbrigðisstofnunin OIE varar við afleiðingum afrísku svínapestarinnar:
Búist er við að 25% af svínum
heimsbyggðarinnar drepist
– Talin alvarlegasta ógn við svínaeldi sem nokkru sinni hefur sést og mesta ógnin við búfjárrækt í heiminum á okkar tímum
Forseti Alþjóðadýraheilbrigðis-
stofnunarinnar (OIE) varaði við
því í síðustu viku að að u.þ.b.
fjórðungur svínastofna heimsins
muni drepast af völdum afrísku
svínapestarinnar. Sjúkdómurinn
breiðist nú hratt út og virðist far-
aldurinn algjörlega vera kominn
úr böndunum.
Mark Schipp, forseti OIE,
greindi frá skelfilegri spá sinni
á fréttamannafundi í Sydney í
Ástralíu fimmtudaginn 31. október.
Fréttastofa Assoscated Press greindi
frá þessu og hafa fjölmiðlar víða um
heim tekið málið upp.
Ef Schipp hefur rétt fyrir sér gæti
þetta orðið mjög þungt högg fyrir
svínaræktina í heiminum og leitt
til mun hærra verðs á svínakjöti og
hugsanlegs skorts á svínaafurðum.
Þar er m.a. um að ræða blóðþynn-
ingarefnið heparíni sem unnið er
úr svínaafurðum og er notað til að
meðhöndla menn.
„Held að tegundin
muni ekki alveg glatast“
„Ég held að tegundin sem slík muni
ekki alveg glatast,“ sagði Schipp,
„en það er alvarlegasta ógnin við
svínaeldi sem við höfum nokkurn
tíma séð. Þetta er mesta ógnin við
búfjárrækt á okkar tímum,“ sagði
Mark Schipp í samtali við AP.
Afríska svínapestin hefur þegar
valdið gríðarlegu fjárhagstjóni og
ógnar fæðuöryggi þjóða og við-
skiptum víða um heim. Þá er þetta
mikil áskorun fyrir áframhald
svínaræktar í þeim löndum sem
sjúkdómurinn hefur komið harðast
niður eins og fram kemur í úttekt
Alþjóðadýraheilbrigðis stofnunar-
innar fyrr á þessu ári (African swine
fever in wild boar ecology and bios-
ecurity).
Schipp útskýrði á fundinum í
Sidney hvernig viðskipti þvert yfir
landamæri á alþjóðlegum mark-
aði með svínakjöt kyntu undir og
hröðuðu útbreiðslu svínapestar-
innar. Smitað kjöt og svínaafurðir
væru fluttar land úr landi þannig að
mjög erfitt væri að hafa eftirlit með
útbreiðslunni.
Hættan er sögð mest í Kína
Nefndi Schipp Kína sérstaklega sem
mesta áhættuþáttinn í útbreiðslu
veikinnar. Ástæðan er að þar er um
helmingur allrar svínaræktarinnar
í heiminum. Þar í landi hafa menn
verið að berjast við svínapestina
síðan 2018 og þurfti að fella hund-
ruð þúsunda dýra. Þaðan hefur hún
síðan borist til annarra landa. Hefur
svínapestin komið upp í fjórum ná-
grannaríkjum Kína á þessu ári, þ.e.
Mongólíu, Víetnam, Kambódíu og
Hong Kong.
Á meðan 97% smittilfella
afrísku svína pestarinnar hafi
komið upp í Evrópu síðan 2018,
þá hafa tiltölulega fá tilfelli
komið upp í Asíu þar sem flest
svínin hafa samt drepist vegna
veikinnar, eða 1,7 milljónir svína,
sem er 68% af heildardánar-
tölunni á heimsvísu. Það bendir
til að Kínverjar séu ekki í stakk
búnir til að hemja útbreiðslu veik-
innar. Sem betur fer er ekki talið
að mannfólki stafi bein hætta af
þessari veiki samkvæmt fregnum
OIE, en um leið er sagt að engin
lyf séu enn á boðstólum til að
berjast við veikina. Bændur geta
greint veikina af blæðingum í húð
dýranna, þyngdartapi og öndunar-
erfiðleikum. /HKr.
Dr. Mark Schipp, forseti OIE, lýsti
skelfilegri spá á fundi í Ástralíu.
Alþjóðaviðskipti með svínaafurðir hafa hraðað útbreiðslu svínapestarinnar
á milli heimsálfa með sýktu kjöti og öðrum afurðum. Mynd / Vietnam News
Stofnfundur Samtaka smáframleiðenda matvæla:
Áhersla á innlent hráefni
– Karen Jónsdóttir frá Kaju fyrsti formaðurinn
Stofnfundur Samtaka smáfram-
leiðenda matvæla var haldinn á
Hótel Sögu þriðjudaginn 5. nóv-
ember. Formaður samtakanna er
Karen Jónsdóttir, eigandi Kaja
organic, Matarbúrs Kaju og Café
Kaja á Akranesi.
Í stjórn með Karen eru þau Guðný
Harðardóttir, frá Breiðdalsbita,
Svava Hrönn Guðmundsdóttir, frá
Sælkerasinnepi Svövu, Þórhildur
M. Jónsdóttir, frá Kokkhúsi og
Vörusmiðju BioPol og Þröstur Heiðar
Erlingsson, frá Birkihlíð Kjötvinnslu.
Í samþykktum samtakanna kemur
fram að til að teljast smáframleiðandi
verður viðkomandi að vera innan
marka í tveimur af þremur eftirfarandi
atriðum: heildareignir undir hundrað
milljónum króna, hrein velta undir
hundrað milljónum króna og með-
alfjölda ársverka á fjárhagsárinu 10.
Stuðla að öflugra samstarfi
Markmið samtakanna er að stuðla að
öflugra samstarfi og auknum samtaka-
mætti smáframleiðenda matvæla um
land allt. Einnig að stuðla að kraft-
mikilli nýsköpun og fjölbreyttu úrvali
hágæða matvæla, þar sem áhersla er
á notkun innlendra hráefna, aukinn
fjölbreytileika og verðmætasköpun,
þróun nýrra og verðmætari vara og
þjónustu úr vannýttum hráefnum, að
draga úr kolefnisspori, auka sjálfbærni
og fjölga atvinnutækifærum.
Tilgangur samtakanna er að vinna
að hagsmunamálum smáframleiðenda
á öllum sviðum, vera málsvari þeirra
og stuðla að framförum í málefnum
sem þá varða, þar með talið er varð-
ar vöxt og aðgengi að mörkuðum,
lágmörkun kolefnisspors og samfé-
lagslegum áhrifum starfsemi þeirra.
Koma sjónarmiðum og hagsmunamál-
um félagsmanna á framfæri, vinna að
því að starfsumhverfi og löggjöf utan
um smáframleiðendur gefi þeim færi á
að blómstra, leiðbeina félagsmönnum
varðandi ráðgjöf og stuðning, skipu-
leggja viðburði, kynna félagsmenn og
það úrval sem í boði er.
Á fundinum voru félagsgjöld sam-
þykkt; árgjald verður tíu þúsund krón-
ur og aukaaðild fimm þúsund krónur,
sem er fyrir þá aðila sem ekki þiggja
þjónustu samtakanna en styðja tilgang
og markmið þeirra.
Guðrún Hafsteinsdóttir, formaður
Samtaka iðnaðarins, stýrði stofnfund-
inum en full aðild að Samtökum smá-
framleiðenda matvæla felur í sér aðild
að Samtökum iðnaðarins og í gegnum
þau Samtökum atvinnulífsins.
Smáframleiðendurnir sem
sitja í stjórn:
Guðný Harðardóttir - Breiðdalsbiti
Sauðfjárbóndi í húð og hár, fyrrum
ráðunautur hjá Ráðgjafarmiðstöð
landbúnaðarins og stofnandi
Breiðdalsbita, sem framleiðir vörur
úr sauðfjárafurðum Breiðdalsins
ásamt því að vera á fullu í þróun
vara. Er búin að fara í gegnum ferlið
að stofna matvælavinnslu ásamt því
að sækja um styrki við stofnun hennar.
Karen Jónsdottir - Kaja organic
ehf heildsala, Matarbúr Kaju /
Café Kaja
Karen hefur starfað sem framleiðandi
lífrænna matvæla í tvö ár. Kaja leggur
áherslu á að framleiða fyrir jaðarhópa
eins og glútenlaust, vegan, ketó og
grænmetisætur. Notað er íslenskt líf-
rænt hráefni eins og kostur er.
Svava Hrönn Guðmundsdóttir -
Sælkerasinnep Svövu
Stofnaði og rekur fyrirtækið Sólakur
ehf., sem framleiðir sinnep. Svava
Hrönn vann í apótekum sem lyfja-
fræðingur/lyfsöluleyfishafi og sem
sölufulltrúi/deildarstjóri í lyfjainn-
flutningsfyrirtæki.
Þórhildur M Jónsdóttir - @
Kokkhús og Vörusmiðja BioPol
Þórhildur stofnaði fyrirtækið Kokkhús
sem framleiðir heitreykta bleikju. Hún
er menntaður matreiðslumeistari og
ferðamálafræðingur og starfar sem
verkefnastjóri Vörusmiðju BioPol á
Skagaströnd. Þar er verkefnið hennar
að styðja smáframleiðendur í þróun
og framleiðslu.
Þröstur Heiðar Erlingsson -
Birkihlíð Kjötvinnsla
Þröstur er sauðfjár- og kúabóndi í
Skagafirði. Stofnaði kjötvinnsluna
Birkihlíð – kjötvinnsla Brjálaða
gimbrin þar sem kjöt frá bænum er
unnið. /smh
Ráðstefna um neyslubreytingar og matvælaframleiðslu:
Um 0,9 prósent eru vegan
– samkvæmt nýlegri neyslukönnun Gallup
Matvælalandið Ísland og
Landbúnaðarklasinn stóðu fyrir
ráðstefnu á Hótel Sögu á þriðju-
daginn um neyslubreytingar og
áhrif þeirra á matvælaframleiðslu.
Friðrik Björnsson, viðskiptastjóri
hjá Gallup, greindi frá nýlegri
neyslu- og lífsstílskönnun í fyrir-
lestri sínum þar sem hann upplýsti
um stöðu mála varðandi neyslu-
venjur Íslendinga. Þar kom fram
að 0,9 prósent landsmanna, 18 ára
og eldri segjast vera vegan (neyta
engra dýraafurða).
Ráðstefnan var vel sótt, en um 100
ráðstefnugestir komu í Bændahöllina
til að hlusta á umræður um hvernig
framtíð matvælaframleiðslu á Íslandi
gæti orðið á næstu árum og áratug-
um í ljósi fyrirsjáanlegra neyslu-
breytinga og tækniframfara.
Upptökur fljótlega aðgengilegar
Nánari upplýsingar um ráðstefnuna
er að finna á vef Bændasamtaka
Íslands (bondi.is) og þar verða
fljótlega upptökur aðgengilegar af
erindum hennar.
Frekar verður fjalllað um ráð-
stefnuna í næsta Bændablaði.
Landbúnaðarklasinn er sam-
starfsnet þeirra sem starfa í land-
búnaði og tengdum greinum.
Matvælalandið Ísland er sam-
starfsvettvangur aðila sem starfa í
matvælageiranum.
Innan þess eru Samtök iðnað-
arins, Bændasamtök Íslands,
Samtök fyrirtækja í sjávarútvegi,
Íslandsstofa, Matís, Samtök ferða-
þjónustunnar, Háskóli Íslands og
Matarauður Íslands. /smh
Guðrún Hafsteinsdóttir, Þröstur Heiðar Erlingsson, Guðný Harðardóttir,
Svava Hrönn Guðmundsdóttir og Þórhildur M. Jónsdóttir. Mynd / TB