Bændablaðið - 07.11.2019, Blaðsíða 32

Bændablaðið | Fimmtudagur 7. nóvember 201932
UTAN ÚR HEIMI
Verkefni fylkisstjóra í Nordland-fylki í Noregi vekja athygli:
Fær bændur til að nýta rekstur sinn
til hins ýtrasta og hugsa í nýsköpun
– Flétta saman margvíslegum verkefnum til að auka ferðaþjónustu í fylkinu
Árangur verkefna sem fylk-
isstjórinn í Nordland-fylki í
Noregi hefur staðið fyrir síðast-
liðin 10 ár hafa vakið athygli í
Noregi og víðar. Þar er fléttað
saman verkefnum til að auka
ferðaþjónustu í fylkinu ásamt
því að fá bændur í meira mæli
með til að nýta rekstur sinn til
hins ýtrasta með því að hugsa í
nýsköpun. Um 500 aðilar hafa
tekið þátt í verkefnunum sem
mörg hver hafa skilað miklum
og góðum árangri og enn eru
víða óplægðir akrar.
„Við höfum nú lokið við þrjú
verkefni og erum að byrja á því
fjórða. Fylkisstjórinn ber ábyrgð
á verkefnunum en við höfum
úthlutunarþáttinn á okkar herðum
hér. Það þýðir að okkar hlutverk er
að hvetja fólk sem er í byrjunarfas-
anum með hugmynd og í sam-
starfi við Nýsköpunarsjóð Noregs
(Innovasjon Norge) komum við
fólki yfir á næsta stig. Við eigum
mjög gott samstarf við öll sveitar-
félög í fylkinu sem er mikilvægt í
svona verkefnum,“ segir Hanne-
Sofie Trager, ráðgjafi hjá fylkis-
stjóranum í Nordland-fylki.
Taka meira frumkvæði en áður
Nordland-fylki er þriðja stærsta
ferðamannafylkið í Noregi á eftir
Osló og Akershus og það er mik-
ilvægt að bændurnir fái sinn hlut
af þeim iðnaði.
„Við trúum því að þetta skili
árangri en öll slík verkefni sem
ráðist er í taka eðlilega tíma.
Þegar við byrjuðum voru til
dæmis 45 aðilar með þegar kom
að ferðaþjónustu en núna eru þeir
í kringum 100. Einnig sjáum við
aukningu hjá þeim sem starfa
með matvæli því í byrjun voru
í kringum 100 fyrirtæki skráð í
fylkinu en núna eru þau um 140.
Það var einnig mikil áhersla lögð
á sveitabúðir sem eru nú í kringum
70 talsins. Nú sjá líka flestir að ef
einhver vill byrja með eitthvað er
bara að láta vaða því hér eru næg
tækifæri,“ útskýrir Hanne-Sofie
og segir jafnframt:
„Við höfðum mikinn fókus á
að hafa alla virðiskeðjuna með
og eftir tíu ára starf með þessa
hvatningu og aðstoð til framleið-
enda sjáum við góðan árangur.
Bændurnir taka meira frumkvæði
í dag og byrja með eitthvað sjálfir
sem þeim dettur í hug. Hér áður
þurftum við að ýta að þeim hug-
myndum og koma þeim á nám-
skeið. Það sem við sjáum líka er
að fleiri og fleiri bændur fara út í
lífræna ræktun og framleiðslu sem
hefur verið vinsælt.“
Í Nordland-fylki byggist landbún-
aður að miklu leyti á hefðbund-
inni gróffóðurræktun og í dag
má meðal annars finna osta- og
hunangsframleiðendur sem unnið
hafa til alþjóðlegra verðlauna,
framleiðendur á rabarbarasafa og
mjaðjurtargéle ásamt lambakjöti
á heimsmælikvarða svo fátt eitt
sé nefnt.
„Við vinnum með svæðis-
bundnar aðgerðir og stefnu fyrir
landbúnað í fylkinu en hér er að
mestu stundaður hefðbundinn
landbúnaður. Í verkefni sem nær
yfir allt landið, Inn på tunet, leggj-
um við áherslu á að bændur taki
þátt og það hefur heppnast mjög
vel. Þar er almenningi boðið að
koma og kynnast lífi bændanna á
bænum. Það eru um 240 þúsund
íbúar í fylkinu og því mikilvægt
að kynna slík verkefni vel fyrir
þeim ásamt ferðamönnunum,“
segir Hanne-Sofie og bætir við:
„Ferðir sem við skipuleggjum
hafa líka verið vinsælar þar sem
við förum örlitla hringferð um
svæðið og heimsækjum sveita-
bæi sem eru að fást við ólíka hluti.
Þannig geta þátttakendur séð með
eigin augum þá fjölbreytni sem
hægt er að fást við, fengið hug-
myndir og vonandi farið heim
reynslunni ríkari til að láta vaða
sjálfir í að gera eitthvað nýtt og
spennandi.“ /ehg
Þær eru víða fallegar sveitirnar í Norður-Noregi.
Hanne-Sofie Trager, ráðgjafi hjá fylk-
isstjóranum í Nordland-fylki, hefur
meðal annars unnið að því síðast-
liðin 10 ár að aðstoða bændur við að
koma hugmyndum sínum á framfæri.
Ostur frá Sæterstad-sveitabænum í Nordland-fylki vann gull- og bronsverð-
laun á síðasta Norðurlandamóti í ostum.
Umsóknir um styrki úr
Stofnverndarsjóði íslenska hestakynsins
Frá Bændasamtökum Íslands:
Fagráð í hrossarækt starfar samkvæmt 15 gr. búnaðarlaga nr.
70/1998. Fagráð fer, meðal annarra verkefna, með stjórn Stofn-
verndarsjóðs sem starfræktur er samkvæmt ákvæðum í sömu
lögum og reglugerð nr. 1123/2015 um sama efni.
Verkefni sjóðsins eru að veita styrki til þróunar- og rannsókna-
verkefna í hrossarækt. Verkefnin skulu stuðla að viðhaldi
verðmætra eiginleika í íslenska hrossastofninum, verndun
erfðafjölbreytileika stofnsins og/eða auka þekkingu á stofninum
og útbreiðslu hans. Fagráð í hrossarækt auglýsir eftir umsóknum ár hvert og tekur ákvörðun
um styrkveitingar. Fagráð tekur ákvörðun um styrkveitingar í
desember 2019. Nánari upplýsingar fást hjá Bændasamtökunum.
Frestur til að skila inn umsóknum er til 6. desember 2019 og skal umsóknum
skilað til: Fagráð í hrossarækt, Bændahöllinni v/Hagatorg, 107 Reykjavík.
Fagráð í hrossarækt.
Fred Magdoff í Safnahúsinu 16. nóvember:
Það sem allir umhverfissinnar
þurfa að vita um kapítalisma
Fred Magdoff er ásamt John
Bellamy Foster höfundur bókar-
innar „Það sem allir umhverfis-
sinnar þurfa að vita um kapítal-
isma“, sem kom út á íslensku
sl. vor og fjallað var um í
Bændablaðinu. Fred Magdoff
kemur nú til Íslands og held-
ur erindi á fundi í Safnahúsinu
(Þjóðmenningarhúsinu) við
Hverfisgötu laugardaginn 16.
nóvember kl. 12.
Fundurinn er á vegum Ögmundar
Jónassonar undir yfirskriftinni Til
róttækrar skoðunar.
Fred Magdoff er prófessor
emeritus í plöntu- og jarðvegs-
fræðum við háskólann í Vermont
í Bandaríkjunum. Áhugasvið hans
spannar rannsóknir á jarðvegi, land-
búnaði og matvælum og jafnframt
hagstjórn og stefnu stjórnvalda í
umhverfismálum.
Sérsvið hans í rannsóknum er
frjósemi jarðvegs og umhverfisvæn
matvælaframleiðsla.
Magdoff hefur flutt fyrirlestra um
öll Bandaríkin og víða utan þeirra,
í Kanada, Venesúela, Bólivíu, Kína,
Suður-Afríku og Írlandi. Hann hefur
birt fjölda greina og eftir hann liggja
einnig bækur og eru þær nýjustu:
Það sem allir umhverfissinnar
þurfa að vita um kapítalismann
(ásamt John Bellamy Foster) og
Sköpun vistvæns samfélags: í átt
að umbyltingu samfélagsins (ásamt
Chris Williams).