Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.12.1996, Blaðsíða 24

Svæðisskrifstofa
Reykj avfkur
Formálsorð: Svæðisskrifstofur
um málefni fatlaðra eiga rót sína
að rekja til laga um málefni þroska-
heftra og öryrkja sem gildi tóku 1.
janúar 1980. Þar var m.a. lögfest að
svæðisstjórnum um mál þessi skyldi
komið á í hverju kjördæmi. Af sjálfu
sér leiddi að þær urðu að ráða sér
framkvæmdastjóra til að vinna og
stýra þeim fjölmörgu verkefnum sem
óleyst biðu í málaflokknum. Með
lögunum um málefni fatlaðra sem
gildi tóku 1. janúar 1984 má segja að
svæðisskrifstofur hafi öðlast lagasess
sem slíkar, enda óhætt að fullyrða að
þessi stjómtæki hafi mætavel reynzt
í áranna rás og mörgu mikilvægu hef-
ur verið til leiðar komið, enda af nógu
að taka.
Svæðisskrifstofurnar eru hér í
Reykjavík, í Kópavogi fyrir Reykja-
neskjördæmi, í Borgarnesi fyrir
Vesturland, á Isafirði fyrir Vestfirði,
á Sauðárkróki fyrir Norðurland vestra,
á Akureyri fyrir Norðurland eystra, á
Egilsstöðum fyrir Austurland og á
Selfossi fyrir Suðurland.
Umfang starfsins hefur eðlilega
afar misjafnt verið, langmest hér í
Reykjavík og þá á Reykjanesi, en
vissulega hefur hin dreifða byggð
annarra kjördæma komið ríkulega inn
í myndina. Ekki er ætlunin að hafa
uppi hér neinn samanburð eða sam-
jöfnuð, því síður eftirmæli, þó ýmis-
legt bendi til að þessar ágætu stofnanir
eigi ekki rnargra lífdaga auðið. End-
urskoðun laga um málefni fatlaðra nú
beinist öðru fremur að því að rnála-
flokkurinn í heild sinni færist frá ríki
til sveitarfélaga og þýðir þá að innan
skamms tíma munu mál þessi fara
saman við aðra félagslega þjónustu
sveitarfélaganna í landinu.
Einn merlandi miðvikudag lögð-
um við þrjú land undir hjól -
ekki ýkja langt þó, því Svæðisskrif-
stofa málefna fatlaðra er hér í túnfæti,
ef svo má segja, í Nóatúni 17.
Þetta þríeyki samanstóð af Olöfu
formanni, Asgerði framkvæmdastjóra
/
Að um stund
/
hjá Astu
og undirrituðum sem reyndi að rita
niður það sem markvert mátti kalla
og vel aðmerkja varþað flest afþeim
fróðleik sem á borð var borinn. A
móti okkur tók með kostum og kynj-
um framkvæmdastjóri Svæðisskrif-
stofu Reykjavíkur Asta María Egg-
ertsdóttir og við settumst að kaffi og
kexáti og létum fara vel um okkur. Að
sjálfsögðu fóru umræður nokkuð um
víðan völl, enda eðlilegt svo víðfeðm-
ur sem þessi málaflokkur er í raun.
Asta sagði þó að yfirgnæfandi væri
fengist við mál þeirra sem andlega
hliðin hrjáði, þroskahefta langmest og
svo geðfatlaða. Hún vakti eðlilega
athygli á þeirri óumdeildu staðreynd
að a.m.k. 52% öryrkja væru í Reykja-
vík einni þ.e. á hennar starfssvæði og
til þessa háa hlutfalls öryrkja hér
miðað við öll önnur starfssvæði hefði
alls ekki verið tekið nægjanlegt tillit í
áranna rás. Auðvitað yrðu menn að
gera sér grein fyrir því að þessi mikli
fjöldi kallaði á mikla þjónustuþörf og
haga hefði þurft fjárveitingum í meira
samræmi við það en gert hefði verið.
Aðspurð sagði Ásta að umræða
tveggja síðustu ára um að öll málefni
svæðisskrifstofu færðust yfir til
Reykjavíkurborgar sem tilrauna-
sveitarfélags hefði vissulega haft sín
miklu áhrif og í engu góð fyrir skrif-
stofuna og starfsemina alla. Þetta
hefði verið erfiður yfirgangstími fyrir
starfsfólk, skapað afar mikla óvissu
og óöryggi sem hefði leitt til þess að
hinir færustu starfskraftar hefðu hætt
og leitað annars. Þetta hefði vofað
yfir sem óumflýjanleg staðreynd sem
allra sízt svæðisskrifstofan gat haft hin
minnstu áhrif á. Sannarlega á þolrifin
reynt að svífa þannig í lausu lofti. Enn
væri svo sem engin niðurstaða fengin
endanlega, en þó nokkuð ljóst að ekki
yrði af flutningi og sennilega myndi
það þá ekki gerast fyrr en með flutn-
ingi málaflokksins í heild til sveitar-
félaganna, væntanlega eftir tvö ár.
Ásta sagði það nokkuð napurt í
þessu ferli öllu að sérstök nefnd hefði
verið sett á laggirnar til að greina
umfangið í þessum geira með tilliti
til yfirfærslu, en fyrir hefði legið afar
ítarleg þarfagreining sem gerð hefði
verið 1991 og 1992 á Svæðisskrif-
stofu Reykjavíkur, sem hefði einmitt
tekið til þeirra þátta sem nefndin nú
hefði verið að kanna. Okkur þríeyk-
inu þótti sem ekki hefðu þetta nú verið
allra vitlegustu vinnubrögðin, þó gott
gæti verið að fá einhverja utanaðkom-
andi til könnunar á málunum einnig,
en þá þyrftu þeir fyrst og síðast að nýta
það sem þegar væri til.
Yið spurðum Ástu því næst um
hvað helzt brynni nú á fólki og
kvað hún því í raun vandsvarað, alltof
margt kallaði á sem knýjandi væri til
úrlausnar.
Ásta sagði að dagvistunarmál og
atvinnumál væru þó máske hvað allra
erfiðust þó búsetumálin væru hið
stöðuga viðfangsefni einnig. í þessu
sambandi minntumst við á Vinnu-
miðlun fatlaðra í Reykjavík, sem býr
við alltof þröngan kost fjárhagslega,
en þar væri virkilega unnið hið allra
bezta starf. Miðað við umfangið verði
ríkið undarlega lágri upphæð til
atvinnuleitar í Reykjavík, fjárhæðin
væri í hróplegu ósamræmi þar við.
Ásta fór svo yfir gæðahandbókina
sem gerð hefði verið og unnið væri
24