Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.12.1996, Blaðsíða 29

hagnýtari upplýsingar til þess að
koma málefnum okkar á framfæri við
almenning. Við þurfum að byggja
starf okkar á nákvæmari upplýsingum
um það hverjir þurfa á sérstökum
stuðningi samfélagsins að halda. Það
er grundvallaratriði að segja skýrt og
nákvæmlega frá baráttumálunum, og
hversu stór sá hópur er sem fjallað er
um hverju sinni. Geðsjúk manneskja
á að eiga rétt á þjónustu sjúkdóms síns
vegna og ætti ekki að þurfa að taka
upp heitið geðfatlaður til þess að njóta
hennar. Frétt af opnun sambýlis fyrir
fatlaða segir hlustanda harla lítið um
það hverjir muni búa þar.
Hömlun eðafötlun
í ágætu viðtali ritstjóra Frétta-
bréfsins við Stefán Hreiðarsson lækni
í 2. tölublaði þessa árs fjalla þeir ein-
mitt um hugtakið fötlun og notkun
þess. Eins og þar er sagt er farið að
gera greinarmun á sjúkdómi, hömlun
og fötlun. I bók sem Alþjóðaheil-
brigðismálastofnunin hefur gefið út
og fjallar um tlokkun og mat á sjúk-
dómunt og afleiðingum þeirra er
kynntur vandinn við að flokka og
meta afleiðingar sjúkdóma. Stefán
sagði frá því að sjúkdómur getur leitt
til hömlunar, ef hann skilur eftir sig
varanlegar afleiðingar. Hömlunin
leiðir því aðeins til fötlunar að um sé
að ræða varanlegar afleiðingar fyrir
félagslega stöðu viðkomandi mann-
eskju og hún þurfi að njóta og nota
sérstakar hjálparaðgerðir.
Ekki jafn “fær” og aðrir
Yfirfært á eigið líf mætti segja sem
svo að ég sé með sjúkdóminn MS. í
upphafi truflaði hann líf mitt, en ekki
á svo afgerandi hátt að það breytti
tilverunni. Það varð vissulega erfitt að
dansa, ekki hægt að hlaupa og smátt
og smátt dró meira og meira úr göngu-
færni minni. Það má segja að til sög-
unnar hafi komið hömlur á því að gera
það sem jafnaldrarnir gátu reiknað
með að geta gert. Veikindatímabilin
ollu líka röskun í félagslegu tilliti, en
ég gat spjarað mig í daglega lífinu og
haldið áfram námi og störfum. Fötlun
er þá fyrst til staðar þegar göngufærn-
in er orðin svo léleg að almennings-
farartæki eru ófær til notkunar sem
samgöngutæki. Heimilisstörfin orðin
þraut sem ekki var leggjandi í lengur,
því ryksugan lagði mig sífellt að velli
þegar ég reyndi að sveifla henni yfir
gólfin og jafnvægið orðið svo lélegt
að fyrst ein og síðan tvær hækjur
þurfti til að halda konunni uppréttri.
Þetta kallar á aðrar lausnir en almenn-
ingur notar og um leið stuðning sam-
félagsins til langs tíma eða varanlega.
Stefnuskrá - framtíðarsýn
Stefnuskráin okkar á að verða
verkfæri eða yfirlýsing um það sem
við viljum vinna að í framtíðinni. Við
litum yfir farinn veg og drógum fram
áhersluatriðin sem við vildum öll
vinna saman að. Framtíðarsýnin okk-
ar er jafnrétti á öllum sviðum þjóð-
félagsins. Við viljum vinna saman að
þessum stefnumálum og teljum okkur
eiga samleið í meginatriðum. Aðildar-
félögum Öryrkjabandalagsins hefur
fjölgað mikið á síðustu árum þannig
að breiddin í hópnum er orðin mikil.
Það er bæði kostur og galli, fleiri sjón-
armið geta komið fram en einnig getur
orðið erfitt að tryggja það að félögin
séu í virkum tengslum hvert við ann-
að. Þessi þróun er að verða víðar, það
er að einstakir hópar stofni félög um
sín mál en leita síðan saman í banda-
lag með systkinafélögum sínum. Við
erum einnig aðilar að slíkum banda-
lögum erlendis og kynni af þróun þar
orðið mér mikið umhugsunarefni
síðustu árin.
Hverjir vinnafyrir fatlað fólk?
Það gerðist árið 1980 í Winnipeg í
Kanada að fatlað fólk sem kom þar á
alþjóðaþing samtakanna Rehabilita-
tion International (RI) klauf sig út úr
þeim og stofnaði sérstök samtök Disa-
bled Peoples International (DPI).
Þetta gerðist þegar Bengt Lindquist
frá Svíþjóð mælti fyrir tillögu um að
50% af fulltrúum hverrar þjóðar
skyldu vera fatlað fólk. En óánægja
var komin upp vegna þess hve fatlaðir
voru orðnir í miklum minnihluta á
þingum þessum. Tillagan eða álykt-
unin náði ekki fram að ganga með
þeim afleiðingum að 250 af fulltrúun-
um, sem voru fatlaðir sjálfir, stofnuðu
hin nýju samtök DPI, eða alþjóða-
samtök fatlaðs fólks. Samtökin eru nú
orðin býsna öflug og eru trú þeirri
meginhugsun sem varð til þess að þau
voru stofnuð, að fatlað fólk sé sjálft í
fyrirsvari í hagsmunabaráttu sinni.
au hafa meðal annars lagt mikla
áherslu á það að vera í virkum
tengslum við þær stofnanir Samein-
uðu þjóðanna sem fjalla um heilbrigð-
ismál, jafnréttis- og menntamál, þró-
unaraðstoð o.s.frv.. Bengt Lindqvist
er okkur kunnur vegna starfa sinna að
setningu Meginreglna Sameinuðu
þjóðanna um jafna þátttöku fatlaðra í
samfélaginu. Hann hefur verið ráðinn
eftirlitsmaðurmeð framkvæmd þeirra
á vegurn SÞ. Bengt Lindqvist hefur
verið formaður DPI í Svíþjóð. Hann
hefur lýst áhyggjum af því að ágrein-
ingur milli þeirra alþjóðasamtaka sem
vinna að málefnum fatlaðra sé hættu-
legur og sóun á tíma og kröftum og
því nauðsynlegt að leita leiða til þess
að vinna saman. Vonandi bera menn
gæfu til þess, en því aðeins að sjónar-
mið beggja séu virt kemst á góð
samvinna.
FRÉTTABRÉF ÖRYRKJABANDALAGSINS
29