Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.03.2001, Qupperneq 20

Nýtt um vejjagigt og síþreytu
Nú í lok febrúar var sýndur
mjög athyglisverður þáttur í
norska sjónvarpinu um lækningu
við vefjagigt og síþreytu. Efni þátt-
arins var birt á Netinu ásamt til-
vísun í grein í “Helsenytt“ sem
einnig er að finna á Netinu. Hér
birtist þýðing og endursögn þess-
ara tveggja greina.
A Vestfold-sjúkrahúsinu í Tons-
berg í Noregi hafa læknar gert tíma-
mótauppgötvun. Þeir hafa fundið að-
ferð til að fjarlægja hin oft og tíðum
óræðu sjúkdómseinkenni veíjagigtar
(fibromialgi) og síþreytu á nokkrum
dögum með einfaldri skurðaðgerð.
Vefjagigt og efnaskiptavandi er
einkum greindur í konum sem koma
til læknis með einkenni á borð við
þreytu, verki, þunglyndi og kláða.
„Einkennin eru óræð og oft er
erfitt að finna áþreifanlega ástæðu“,
segir Elder Normann yfirlæknir.
„Þess vegna fá margir sjúklingar
ranga greiningu, en ástæðan getur
verið allt önnur, nefnilega galli á
aukaskjaldkirtli.“
Of mikið kalk í blóði getur leitt
til síþreytu eða vefjagigtar
I hálsinum eru fjórir aukaskjald-
kirtlar. Galli í einum þeirra getur
leitt til of mikillar kalkframleiðslu í
líkamanum en of mikið kalk í blóði
leiðir til of lítils blóðflæðis í heila,
að sögn Normanns. Þetta veldur svo
vandamálum, s.s. þreytu og þung-
lyndi. Ef einn eða fleiri þessara
kirtla er fjarlægður með skurðaðgerð
hverfa einkennin oft á nokkrum dög-
um.
Læknarnir vita ekki enn hvers
vegna þetta gerist og þeir hafa held-
ur ekki áttað sig á hvers vegna þessir
sjúkdómar leggjast einkum á konur.
Aukaskjaldkirtlar hafa árum sam-
an verið fjarlægðir úr fólki en að-
gerðin er þó enn fremur óalgeng.
Læknar hafa ekki vitað hvort rétt
væri að gera slíka aðgerð.
Fyrri rannsóknir benda einnig til
að aðgerðin gagnist fólki með trufl-
un á geði. Normann og samstarfsfólk
hans kynnti sér fyrri rannsóknir og
hefur bætt við þær.
„Við höfúm ekki fundið upp nýja
aðferð heldur nýja leið til að nýta
okkur hana,“ segir Normann.
Niðurstöður læknanna sýna að ef
of mikið kalk mælist í blóðsýni muni
frekari rannsóknir benda til þess að
blóðflæði til heila sé of lítið. Þannig
mun læknum veitast auðvelt að skera
úr um hvort sjúklingar þeirri eigi að
fara í aðgerð eða ekki, aðeins þarf að
taka blóðsýni til að sjá hvort senda
eigi sjúkling með vefjagigt-
areinkenni í aðgerð. Of mikið kalk í
blóði bendir til galla í aukaskjald-
kirtlum og aðgerð gjörbreytir lífi
margra.
„Ekki er algengt að kanna kalk-
magnið hjá sjúklingum en miklu
fleiri ættu að biðja lækna sína að
gera einmitt það,“ segir Normann
yfirlæknir.
Rannsókn læknahópsins hefur enn
ekki verið kynnt opinberlega en
Normann á ekki von á að niðurstöð-
urnar verði dregnar í efa, þær eru
það ljósar að hans mati.
Matthías og Heidi Kristiansen
Glöð
Glöð i geði var yfirskriftin á
geðheilbrigðisviku barna
sem haldin var dagana 10.-
17. nóv. sl. á vegum Geðræktar í sam-
vinnu við ýmsaaðila. 10.-1 l.nóv. var
haldið námskeið á vegum Barnageð-
læknafélags íslands og Fræðslu-
stofnunar lækna í samvinnu við ýmsa
aðila ágæta s.s. foreldrafélög tvö -
misþroska og geðsjúkra. Námsefnið
var: Skörun námsvanda við erfið-
leika í hegðun og athygli og önnur
geðheilbrigðisvandamál barna.
Dagana 13.-17. nóv. að báðum
meðtöldum voru svo hádegisfyrir-
lestrar í Iðnó og skal hér getið efnis
sem fyrirlesara. 13. nóv. Heilsu-
efling í skólum - Mannrækt: Anna
Lea Björnsdóttir, verkefnastjóri
Heilsueflingar í skólum. 14. nóv.
Einelti - Hvernig geta skólar tekið á
einelti?: Ingibjörg Markúsdóttir sál-
fræðingur. 15. nóv. Útivistarþjálfun.
Samskiptaþjálfun í frímínútum og
inni í skólum - Einfaldar lausnir:
Ragna Freyja Karlsdóttir sérkennari
í geði
og Ásdís Guðjónsdóttir mynd-
menntarkennari. 16. nóv. Ævintýra-
ferð - þegar leikur er meira en
skemmtun. Sigríður Ásta Eyþórs-
dóttir iðjuþjálfi. 17. nóv. Þunglyndi
hjá börnum og unglingum - Ein-
kenni, algengi, meðferðarleiðir. M.a.
hópmeðferðir fyrir unglinga: Dag-
björg Sigurðardóttir barna- og
unglingageðlæknir og Linda Krist-
mundsdóttir geðhjúkrunarfræðingur.
Við hér á bæ létum þennan ágæta
atburð ekki með öllu framhjá
okkur fara, því Guðríður Ólafsdóttir
fór einn daginn og undirritaður ásamt
Kristínu Jónsdóttur fór annan dag og
vorum við öll á einu máli um að hér
hefði verið settur fram mikill og þarf-
ur fróðleikur á ljósan og lifandi hátt.
Helga Sturlaugsdóttir hafði umsjón
með þessu verkefni Geðræktar, en
Helga starfar hjá Geðhjálp. Hún seg-
ist hafa notið góðrar aðstoðar ýmissa
annarra þegar undirritaður á við hana
stutt spjall. Helga segir vikuna hafa
einkar vel gengið, mjög góð aðsókn
verið, misgóð að vísu en allt upp
undir 70 manns þegar mest var.
Helga segir að gleðilega auðvelt hafi
reynst að fá þessa ágætu fyrirlesara
sem hafi mestmegnis gjört þetta þeim
í Geðrækt að kostnaðarlausu. Þau
hafi líka orðið vör við almenna um-
ræðu úti í þjóðfélaginu og afar
jákvæð viðbrögð enda dýrmæt um-
ijöllun í fjölmiðlum hjálpað til.
Helga segir að þetta allt hafi sannað
þeim, að ef fólk leggi sig fram þá
þurfi slíkt framtak ekki að kosta
mikið, húsnæðið hafi t.d. verið
ókeypis - menn fengu sér hádegis-
verð og það látið nægja.
Auglýsingar voru svo greiddar af
einum kostunaraðila Geðræktar, en
þá auðvitað sem framlag hans til
verkefnisins í heild. Helga sagði að
þau hjá Geðrækt dreymdi um að þetta
yrði árlegur viðburður. Helgu er
þakkað spjallið og þeim í Geðrækt til
hamingju óskað með þetta ágæta
framtak, sem ugglaust hefur margra
augu opnað fyrir þessum mikla og
vaxandi vanda.
Helgi Seijan.
20