Fjölrit RALA - 10.05.1988, Qupperneq 65

61
Tilraun með áburðareiöf annað hvert ár á beitiland á hálendi
Ólafur Guðmundsson og Berglind Hilmarsdóttir
Árið 1982 hófst beitartilraun á ábornu landi á Auðkúluheiði. Hún var m.a. gerð til að
meta hvort nægilegt væri að bera á beitiland á hálendi landsins annað hvort ár í stað þess
að bera á á hverju ári.
Tilraunin var gerð á fremur þurrum móajarðvegi sem borið hafði verið á á árunum
1974-1979. Árin 1982 og 1984 var svo borið aftur á landið, en ám með lömbum var beitt á
það frá 1982 til 1985.
Að meðaltali var beitarálag mjög svipað hvort sem um áburðargjöf var að ræða eða
ekki (34. tafla). Sama er að segja um uppskeru við upphaf beitarinnar hvert sumar, enda
áburðaráhrifanna ekki farið að gæta þau ár sem borið var á þegar fé var sett á landið. Við
lok beitarinnar var uppskeran aftur á móti töluvert minni í þeim árum sem ekki var borið
á.
Meltanleiki gróðursins var lítill, bæði við upphaf og lok beitarinnar, og lítill munur
milli þess þegar borið var á og þegar því var sleppt. Þó er eitthvað lægri meltanleiki við
lok beitarinnar þau ár sem ekki var borið á.
Mikill munur var á afurðum fjárins eftir því hvort borið var á landið eða ekki (35.
tafla). Þau ár sem borið var á urðu þrif fjárins mun betri og fallþungi meiri heldur en þau
ár sem ekki var borið á. Samkvæmt þessum niðurstöðum má því ætla að þörf sé á árlegri
áburðargjöf á svipað land til þess að ná sömu afurðum við sambærilegan beitarþunga. Flest
bendir til að fóðurfræðilegir þættir s.s. fóðurmagn og gæði valdi hér mestu, en ekki að
gróðurfar versni þau ár sem ekki er borið á.
Tilraunin var gerð með styrk frá Landsvirkjun í samvinnu við Landgræðslu ríkisins og
Búnaðarsamband Austur-Húnvetninga. Hörður Kristjánsson á Hæli í Torfalækjarhreppi
lánaði fé í tilraunina.
Niðurstöður hafa verið birtar í skýrslum til Landsvirkjunar.
34. tafla. Beitarálag, uppskera, in vitro meltanleiki og efnainnihald í gródri á ábornu
landi i beilarlilraun á Auðkúluheiði.
Meðferð Beitar- álag* Uppskera kg/ha Upph. Lok Meltanleiki % Upph. Lok Prótein % Upph. Lok Aska % Upph. Lok
Áborin 147 620 830 56 56 13,0 8,2 10,6 12,0
sumur 325 700 870 57 54 13,6 9,6 10,0 11,9
1093 690 650 60 55 12,1 9,8 10,0 16,1
Óáborin 134 740 520 58 56 10,2 7,2 10,0 10,8
sumur 357 660 360 61 50 11,4 7,9 9,4 12,2
1012 600 160 59 46 12,4 8,0 9,5 12,6
* Beitarálag = kg lífþungi/tonn gróðurs (þe.)