Milli mála - 2019, Síða 155

Milli mála 11/2019 155
ÞÓRIR JÓNSSON HRAUNDAL
varðveist hefur í heild sinni og var gefið út í sex bindum af
Ferdinand Wüstenfeld á seinni hluta nítjándu aldar. Yaqut var
fræðimaður og sótti m.a. efni í bókasöfn Mið-Asíu áður en Mongólar
herjuðu þar og brenndu allt til grunna í byrjun þrettándu aldar.
Hann hefur væntanlega rekist á verk Ibn Fadlan í heimsóknum
sínum í söfnin í Khwarazm, og hugsanlega í Búkhara sjálfri, þar
sem Ibn Fadlan staldraði við á leið sinni, og fellt kafla úr því inn í
eigið verk. Aðra útgáfu af frásögn Ibn Fadlan er svo að finna í hand-
riti eignuðu Amin Razi, persneskum fræðimanni sem var uppi á
sextándu öld. Það var síðan árið 1923 að bashkírski fræðimaðurinn
Akhmed-Zeki Velidi Togan fann merkilegt handrit í Mashhad í
norðanverðu Íran. Handritið, sem reyndist vera frá elleftu öld,
samanstóð af þremur verkum og fljótlega varð ljóst að þarna var að
finna stóraukna og samfellda útgáfu af ferðabók Ibn Fadlan. Árið
1939 gaf Togan út Ibn Fadlans Reiseberichte, með ítarefni og neðan-
málsgreinum sem eru að mestu í góðu gildi enn í dag. Síðan hafa
margar útgáfur og þýðingar á verkinu litið dagsins ljós: I.
Kratsjkovskí (á rússnesku, Puteshestvie Ibn-Fadlana na Volgu: perevod
i kommentarii (Moskva: Nauka, 1939)), R. Frye (á ensku, Ibn Fadlan’s
Journey to Russia: A Tenth-Century Traveller from Baghdad to the Volga
River (Princeton: Markus Wiener, 2005)), M. Canard (á frönsku
Voyage chez les Bulgares de la Volga (París: Papyrus, 1983)), J. B.
Simonsen (á dönsku, Vikingerne ved Volga / Ibn Fadlans rejsebeskrivelse
(Højberg: Wormianum, 1997)) og nýlega J. E. Montgomery
(Mission to the Volga (New York: New York University Press, 2017))
sem útbjó bæði nýja útgáfu af Mashhad-handritinu og þýðingu á
ensku, en á þeirri útgáfu er byggð sú þýðing sem hér birtist.