Milli mála - 2019, Page 159

Milli mála 11/2019 159
AHM AD IBN FADL A N
þegar ambátt fórnar sér og er brennd ásamt eiganda sínum. Þeir
drekka vín og þeir drekka nótt og dag, stundum deyr einn af þeim
með bikar í hendi.
Þegar höfðingi deyr spyr heimilisfólk hans ambáttir hans og
þræla hver vilji deyja með honum. Einhver þeirra segir: „Ég“. Þessi
yfirlýsing er bindandi og það er ekki hægt að snúa ákvörðuninni
við. Yfirleitt eru það ambáttirnar sem bjóða sig fram.
Þegar sá sem ég hef þegar getið dó voru ambáttir hans spurðar
hver þeirra vildi deyja með honum og ein þeirra sagði „ég“. Því
næst var hún sett í umsjá tveggja annarra ambátta sem þjónuðu
henni og fylgdu henni eftir hvert fótmál og þvoðu jafnvel fætur
hennar með höndum sínum. Svo voru klæði höfðingjans skorin til
og öðrum undirbúningi sinnt. Ambáttin drakk nabidh og söng glöð
og kát dag hvern.
Daginn sem átti að brenna höfðingjann og ambáttina fór ég
niður að ánni og sá skip hans. Búið var að draga það upp á land og
við það studdu fjórir stöplar úr khadank-tré6 og umhverfis þá var
stærðar timburgrind. Skipið hafði verið dregið upp á þessa grind.
Rús-fólkið færði sig nær og gekk svo fram og til baka og í
kringum skipið og mælti orð sem ég skildi ekki. Höfðinginn var
enn þá í gröf sinni og hafði ekki verið grafinn upp. Fólkið útbjó fleti
á skipinu og breiddi yfir það teppi og svæfla úr býsönsku silki. Nú
birtist öldruð kona sem þeir kölluðu Engil Dauðans.7 Það var hún
sem útbjó fletið sem við höfum nefnt. Hún sér um að sauma lík-
klæði höfðingjans og útbúa hann á réttan hátt og það er hún sem
líflætur ambáttirnar. Ég sá hana: Hún var á óræðum aldri, stór,
dökk yfirlitum og drungaleg.
Fólkið fór að gröf hans [höfðingjans]; þau mokuðu moldinni frá,
fjarlægðu timbrið og grófu hann upp, klæddan í þau föt sem hann
var í þegar hann lést. Ég tók eftir að líkami hans var orðinn svartur
vegna kuldans á þessum slóðum.8 Nabidh, ávextir og strengjahljóð-
færi9 höfðu verið sett í gröfina með honum og fólkið fjarlægði þetta
6 Líklega birki eða ösp.
7 Arabíska hugtakið hér er malak al-mawt (orðrétt „engill dauðans“), sem kemur víða fyrir í
Kóraninum. Ekki er ljóst hvort Ibn Fadlan er hér að þýða orðið eða nota íslamska hugtakið í stað
einhvers annars.
8 Ibn Fadlan kemur til ríkis Volgu-Búlgara að vori. Vísun hans í kulda bendir mögulega til þess að
hann hafi dvalið um alllangt skeið meðal þeirra og þarna sé farið að hausta eða vetra aftur.
9 Arabíska orðið hér er tanbur, sem mögulega er einhvers konar lúta.