Bændablaðið - 05.11.2020, Blaðsíða 6

Bændablaðið | Fimmtudagur 5. mars 20206
Eins og flestum má vera kunnugt þá hefur
Hótel Sögu verið lokað þar sem tekjufall
ferðaþjónustunnar er algert. Við sáum
ekki fram á að geta haldið lágmarks-
rekstri gangandi eftir nýjustu takmark-
anir sóttvarnarlæknis. En staðan verður
endurmetin ef forsendur breytast að ein-
hverju ráði. Staðan er því sú að einungis
er haldið lágmarksmönnun til að sinna
þeim leigjendum sem eru í húsinu með
annan rekstur en ferðaþjónustu.
Skrifstofa Bændasamtakanna er með
óbreyttu sniði að öðru leyti en þessa dagana
leggjum við til að starfsmenn vinni heima
sem mest og takmarki viðveru í húsinu sem
frekast er unnt. Við vonum að þetta fari nú
allt til betri vegar þegar búið verður að ná
tökum á veirunni og við getum farið að
rýmka samkomutakmarkanir. Ég vona að
bændur hugsi vel um sig og sína þar sem
frumframleiðsla er mikilvæg á þessum
erfiðu tímum.
Ómetanlegt samstarf bændasamfélagsins
Undanfarnar vikur hafa Bændasamtök
Íslands átt í nánu samstarfi við afurða-
stöðvar í öllum geirum landbúnaðarins
vegna þeirrar stöðu sem uppi er vegna mikils
samdráttar á markaði og lækkandi afurða-
verðs til bænda. Unnin hefur verið skýrsla
sem send hefur verið sameiginlegri nefnd
utanríkisráðuneytisins og atvinnuvega- og
nýsköpunarráðuneytisins um áhrif gildandi
tollasamnings á landbúnaðinn. Þar koma
einnig fram áhyggjur okkar vegna útgöngu
Breta úr Evrópusambandinu og þeirra áhrifa
sem það hefur á okkar markað og innflutning
á grundvelli nýrra samninga sem eru í bígerð.
Niðurstaða þeirrar vinnu er að nauðsyn-
legt er að endurskoða samninginn við
Evrópusambandið með hagsmuni bænda að
leiðarljósi. Eins og fram kemur þá er hlutfall
á innfluttu kjöti um 11 kg á hvern Íslending en
útflutningsheimildir sé miðað við íbúafjölda
Evrópu 0,02 kg á mann. Einnig hefur verið
unnið minnisblað sem sent hefur verið á for-
menn ríkisstjórnarflokkanna þar sem farið er
yfir þá alvarlegu stöðu sem eru á markaði í dag.
Áhyggjur okkar lúta að markaðsbresti og
því gríðarlega magni sem flutt er til landsins.
Ekki bara á grundvelli tollkvóta heldur ekki
síður það magn sem kemur inn í landið á
röngum tollnúmerum sem erfitt virðist að ná
böndum á. En eins og fram kemur á heimasíðu
fjármálaráðuneytisins:
Þar sem viðurkennt er að tollflokkun og
skráning sé með þessum hætti þá er ekki aðeins
vegið að starfsumhverfi bænda heldur skekkir
þetta samkeppnisstöðu fyrirtækja á markaði
þar sem sumir þurfa að greiða gjöld og aðrir
ekki.
Samstarf Bændasamtaka Íslands og afurða-
stöðva í þessum málum hefur verið ómetan-
legt og vil ég koma á framfæri þökkum til
allra þeirra sem lagt hafa lóð á vogarskálarnar
í þessum gríðarlega flóknu málum. Stöndum
vörð um íslenskan landbúnað.
Rafrænir kynningarfundir á félagskerfinu
Stjórn Bændasamtakanna hefur unnið
tillögur að breytingum á félagskerfinu
undanfarna mánuði. Nú hafa tillögur að
nýju kerfi verið kynntar búgreinafélögum
og starfsmönnum þeirra ásamt kynningu fyrir
starfsmenn Bændasamtakanna og stjórn og
lykilstjórnendur RML. Fyrirhugað er að halda
kynningarfundi á netinu í gegnum fjarfundi
með bændum. Unnið er að skipulagningu þess
og mun það verða auglýst á næstu vikum.
Þá bæði fyrirkomulag og tímasetningar.
Við sjáum ekki annan kost í stöðunni þar
sem takmarkanir eru á ferðum fólks og
samkomum. Við verðum að eiga það inni
hjá ykkur, bændur, að fá að koma í heimsókn
með hækkandi sól.
Bændablaðið kemur út 24 sinnum á ári. Því er dreift ókeypis á yfir 400 stöðum
á landinu og á öll lögbýli landsins.
Lesendur geta einnig gerst áskrifendur að blaðinu og fengið það sent heim í pósti
gegn greiðslu. Árgangurinn kostar þá kr. 11.200 með vsk. (innheimt í tvennu lagi).
Ársáskrift fyrir eldri borgara og öryrkja kostar 7.200 með vsk.
Heimilisfang: Bændablaðið, Bændahöll við Hagatorg, 107 Reykjavík.
Sími: 563 0300 – Fax: 562 3058 – Kt: 631294–2279
Bændablaðið er í eigu Bændasamtaka Íslands. − Málgagn bænda og landsbyggðar −
SKOÐUN
Það þarf mikinn aga og mikinn styrk
til að láta góðæri ekki hlaupa með sig í
gönur. Það þarf ekki síður mikinn aga
og mikinn styrk til að láta ekki mótlæti
buga sig. Í öllum þessum aðstæðum felast
hins vegar alltaf tækifæri, kúnstin er
aðeins að koma auga á þau og nýta þau
á uppbyggilegan hátt.
Síðastliðin 15 til 20 ár hafa Íslendingar
verið í mikilli rússíbanareið. Uppgangur í
byrjun aldarinnar sem náði hámarki í bjart-
sýnisflippi fjármálasnillinga teymdi þjóðina
sannarlega út í mikið gönuhlaup sem endaði
með skelfingu haustið 2008. Niðurlægingin
og glundroðinn sem fylgdi í kjölfarið leiddi
vel meinandi fólk út margháttuð mistök
sem olli þúsundum Íslendinga stórtjóni sem
aldrei verður bætt að fullu.
Smám saman náðu menn samt tökum á
stöðunni, en það þurfti áhrifamátt heils eld-
goss í Eyjafjallajökli 2010 til að gjörbreyta
atvinnuháttum á Íslandi og breyta landinu
í ferðamannaparadís. Fjölgun ferðamanna
var í kjölfarið frá 15,7% og allt upp í 39%
á milli ára. Það sér hver heilvita maður að
svo hröð fjölgun ferðamanna í fámennu
landi kallaði á mjög öguð vinnubrögð í upp-
byggingu þessarar nýju þjónustugreinar.
Á gosárinu 2010 komu 488.600
ferðamenn til Íslands. Árið 2011 voru þeir
orðnir 565.600. Síðan 807.300 árið 2013
og 997.300 árið 2014. Ferðamenn fóru í
fyrsta sinn yfir milljón árið 2015 og voru
þá 1.289.100. Síðan tæpar 1.792.200 árið
2016 og 1.224.603 árið 2017. Síðan voru
ferðamenn flestir árið 2018 eða 2.315.925.
Í kjölfarið dró aðeins úr og þeir voru
2.013.190 árið 2019, en svo kom skellurinn
með COVID-19. Það sem virtist ávísun
á endalausa hamingju og takmarkalausa
gósentíð, varð í einu vetfangi að hreinni
martröð.
Á nýliðnu sumri komu ekki „nema“
115 þúsund ferðamenn til landsins um
Keflavíkurflugvöll, eða 79,3% færri
en sumarið 2019 samkvæmt tölum
Ferðamálastofu.
Í öllu þessu svartnætti er samt ljóstíra
og fjölmörg tækifæri. Garðyrkjubændur
hafa tekið af krafti við þeirri áskorun að
stórauka framleiðslu á grænmeti, berjum
og blómum. Þannig geta landsmenn
þokast nær því að verða sjálfum sér nægir
með heilnæmustu grænmetisafurðir sem
þekkjast á jörðinni, þó enn sé langt í land.
Tækifærin leynast víðar og ungt fólk
kveður sér nú hljóðs í matvælaþróun á
mörgum vígstöðvum um land allt. Jafnvel
í sauðfjárræktinni, sem margir hafa litið á
sem deyjandi grein, er til framsækið fólk
sem sér þar mikil tækifæri.
Mitt í þessu dapra COVID-ástandi
erum við að sjá offramboð víða um lönd
af landbúnaðarafurðum. Það er að leiða
til samdráttar í mörgum geirum og fjöldi
bænda gefst hreinlega upp. Jafnvel í þessu
felast tækifæri, ekki síst fyrir íslenska
bændur. Þar er spurningin miklu fremur um
úthald og stuðning til að standa þetta af sér.
Eftir tiltölulega fáa mánuði eru allar
líkur á að offramboðskúfurinn vegna
COVID-19 verði uppurinn víða um lönd.
Bændur sem gefist hafa upp verða þá ekki
til staðar til að hefja framleiðslu á ný.
Dýrahjarðir sem skornar hafa verið niður
við trog verða heldur ekki endurvaktar á
augabragði. Það tekur 18 til 24 mánuði
aða ala upp naut í sláturstærð, og gott
íslenskt sumar til að ala lamb. Hvað gerist
á markaði sem ekki á nóg af kjöti á meðan?
Líklegast er að það verði verðsprenging
og verð á innfluttum landbúnaðarvörum
stórhækki. – Kannski hefði verið skyn-
samlegt að auka ásetningu lamba í haust.
Tækifærin eru vissulega enn til staðar í
nautgripa-, svína- og alifuglarækt sem og
garðyrkjunni. /HKr.
Gunnar Þorgeirsson
formaður Bændasamtaka Íslands
gunnar@bondi.is
ÍSLAND ER LAND ÞITT
Ritstjóri: Hörður Kristjánsson (ábm.) hk@bondi.is – Sími: 563 0339 − Rekstur og markaðsmál: Tjörvi Bjarnason tjorvi@bondi.is – Blaðamenn: Erla Hjördís Gunnarsdóttir ehg@bondi.is –
Margrét Þóra Þórsdóttir mth@bondi.is – Sigurður Már Harðarson smh@bondi.is – Vilmundur Hansen vilmundur@bondi.is – Auglýsingastjóri: Guðrún Hulda Pálsdóttir ghp@bondi.is – Sími: 563 0303 –
Netfang auglýsinga: augl@bondi.is − Vefur blaðsins: www.bbl.is − Netfang blaðsins: (fréttir og annað efni) er bbl@bondi.is
Frágangur fyrir prentun: Anna Kristín Ólafsdóttir – Prentun: Landsprent ehf. – Upplag: sjá forsíðu – Dreifing: Landsprent og Íslandspóstur. ISSN 1025-5621
Aðaldalur séður frá mynni Laxársdals með Laxárstöð í forgrunni. Aðaldalur er í Suður-Þingeyjarsýslu. Hann liggur upp frá botni Skjálfandaflóa,
milli Skjálfandafljóts að vestan og Laxár og Hvammsheiðar að austan og nær allt suður að Vestmannsvatni. Suðurhluti dalsins er klofinn sundur
af Garðsnúpi, sem gengur til norðurs úr Fljótsheiði. Reykjadalur gengur til suðurs frá Aðaldal og eru engin glögg landfræðileg skil milli dalanna.
Laxárdalur gengur svo til suðausturs frá Aðaldal upp til Mývatnssveitar. Aðaldalur var áður sérstakt sveitarfélag, Aðaldælahreppur, en er nú
hluti af Þingeyjarsveit. Mynd / Hörður Kristjánsson
Bullandi tækifæri Nauðsynlegt er að endurskoða samninginn við Evrópusambandið