Þjóðmál - 01.03.2018, Blaðsíða 23

ÞJÓÐMÁL Vor 2018 21
Þéttingarstefnan leiddi
til fólksflótta úr Reykjavík
Það er gömul saga og ný að leiðin til heljar
er stundum byggð á góðum ásetningi. Sumir
segja helvíti vera fullt af góðum ásetningi en
himnaríki góðum verkum. Núverandi meiri-
hluti taldi sjálfsagt að þétting byggðar myndi
stytta ferðatíma fólks. Fleiri myndu búa á
sama stað og minna þyrfti að fara á milli.
Framkvæmdin misfórst hins vegar hrapallega
og fáar íbúðir voru byggðar á kjörtíma-
bilinu sem nú er að ljúka. Á sama tíma og
uppsöfnuð þörf var mikil svaf Reykjavík
á verðinum, með þeim afleiðingum að
íbúðaverð hækkaði hratt í borginni. Önnur
sveitarfélög sýndu meiri fyrirhyggju og
skipu lögðu ný svæði til bygginga.
Kópavogur, Garðabær, Hafnarfjörður,
Mosfellsbær, Reykjanesbær og Árborg hafa
vaxið hratt á síðustu árum en Reykjavík vex á
hraða snigilsins undir 1% á ári.
Síðustu fimm ár hefur íbúum Reykjavíkur
fjölgað um 4%. Á sama tíma hefur íbúum
fjölgað um 11% í Kópavogi og Garðabæ,
en heil 16% í Mosfellsbæ. Þéttingarstefnan
skilaði allt öðru en að var stefnt. Fólk
flutti annað. Í fyrsta sinn í lýðveldissögunni
fjölgaði íbúum meira á landsbyggðinni en á
höfuðborgarsvæðinu.
Með öðrum orðum: „Urbanisminn“ hopaði
vegna þéttingarstefnu borgarinnar. Varla var
það ætlunin. En svona geta góðar fyrirætlanir
orðið að vondum útkomum.
Það er sagt að Sovétmenn hafi ákveðið að
góð leið til að fá fólk til að eignast börn væri
að gefa barnaföt. Það sem gerðist er að
leigu bílstjórar í Moskvu hættu að kaupa tvist
og tuskur. Svona geta „góðar fyrirætlanir“
leitt okkur afvega. Það er líka athyglisvert að
skoða samsetningu íbúa. Á síðasta ári fjölgaði
erlendum ríkisborgurum um 3.400 í Reykjavík
en íslenskum ríkisborgurum fækkaði. Það er
með eindæmum að á mesta hagvaxtarskeiði
lýðveldisins skuli þróunin vera þessi í höfuð-
borg landsins. Við höfum ekki efni á að halda
áfram á þessari vegferð lengur.
Umferðarteppa eins og í milljónaborg
Það er sérstök sveitarstjórn sem ekki vill fá
fé frá ríkinu í vegi. Sérstakt samkomulag var
gert árið 2012 um að veita skyldi vegafé
ríkisins í almenningssamgöngur. Samningur-
inn var með mælanleg markmið um að hlut-
fall almenningssamgangna (strætó) skyldi
fara úr 4% í 8% á tíu árum. Fimm árum síðar
hafði hlutfallið farið úr 4% í ... 4%.
Þrátt fyrir engan mælanlegan árangur
(og marga ferðamenn þó í vögnunum) er
áfram tekinn milljarður á ári af vegafé sem
annars hefði farið í að bæta vegakerfið á
höfuðborgarsvæðinu. Þessi ákvörðun, ásamt
því að þrengja að vegum með sérstökum
aðgerðum, hefur þyngt umferðina gríðarlega.
Í stað þess að takast á við þennan vanda með
raunsæjum hætti hafa ráðamenn Reykjavíkur
lagt upp með samfélagslega tilraun sem
byggir á þeirri kenningu að færri bílastæði og
færri akreinar leysi umferðarvandann.
Þessi tilraun hefur þegar afsannað
kenning una ítrekað en áfram er haldið
á sömu braut. Það sem þarf er átak í
samgöngu málum. Það þarf að fara í miklar
endurbætur á vega kerfinu í Reykjavík.
Ljósastýrðum gatna mótum þarf að fækka og
tengingar eins og Sundabraut og Skerjabraut
eiga að fá athygli á ný. Allt eru þetta
mannanna verk og allt er þetta leysanlegt.
Reykjavík á ekki skilið umferðarteppu á við
Los Angeles. Við eigum að geta notið þess
að hér búa ekki milljónir manna. Þessu þarf
að snúa í góðu samstarfi við Vegagerðina.
Það eru til skynsamlegar lausnir og fátt er
arðbærara en bætt vega kerfi í þéttbýli.
Algengasta ráðið sem notað hefur
verið í borgarstjórn síðustu fjögur
árin er að skipa starfshóp. Þriðja
hvern dag skipaði Dagur starfshóp.
Á þremur árum tókst að setja
á fót 351 starfshóp.