Þjóðmál - 01.03.2018, Side 30

28 ÞJÓÐMÁL Vor 2018
Áskoranir íslenskra fjármálafyrirtækja
Íslensk fjármálafyrirtæki standa frammi
fyrir bæði áskorunum og tækifærum í
þessum efnum. Þau eru að straumlínulaga
rekstur sinn og hafa á liðnum árum boðið
upp á fjölda tækninýjunga sem auka skil-
virkni ásamt því að koma til móts við þarfir
viðskipta vina. Þessar tækninýjungar standast
samanburð við það fremsta sem þekkist á
Vesturlöndum. Íslensk fjármálafyrirtæki eru
þannig spennandi og mikilvægur vettvangur
fyrir nýsköpun og þau veita fólki með fjöl-
breytta menntun áhugaverðan starfsvettvang.
Engin ástæða er til þess að ætla að íslensk
fjármálafyrirtæki muni ekki standa sig vel
í þeirri auknu alþjóðlegu samkeppni sem
stendur fyrir dyrum. Aftur á móti standa ljón
í veginum fyrir því að svo muni verða. Þær
hindranir tengjast séríslenskum reglum og
skattaumhverfinu.
Mikilvægt er að íslenskur fjármálamarkaður
búi við sömu reglur og skilyrði og önnur
fjármálafyrirtæki sem starfa á hinum
sameiginlega evrópska markaði. Því miður er
það ekki raunin. Ýmis íslensk sérákvæði eru
fléttuð saman við evrópskar reglur þegar þær
eru innleiddar hér á landi.
Við þetta bætist að skattaumhverfi aðildar-
félaga SFF er sérstaklega íþyngjandi og
þekkist slíkt hvergi í Evrópu. Hér á landi eru
þrír skattar lagðir sérstaklega á fjármála-
fyrir tæki: bankaskattur, fjársýsluskattur og
sérstakur fjársýsluskattur. Bankaskatturinn,
sem er í raun skattlagning á innlán og
skulda bréfafjármögnun fjármálafyrirtækja, er
um 10 sinnum hærri hér á landi en almennt
tíðkast hjá þeim Evrópulöndum sem leggja á
slíkan skatt.
Þessi skattlagning hefur víðtæk áhrif. Hún
eykur rekstrarkostnað fjármálafyrirtækja
og veikir samkeppnisstöðu þeirra gagn-
vart öðrum fyrirtækjum. Afleiðingarnar
eru að lánveitingar og fjármálaþjónustan
flyst til aðila sem ekki lúta eftirliti FME sem
fjármálafyrirtæki. Með öðrum orðum ýtir
skattlagningin undir skuggabankastarfsemi,
sem svo eykur fjármálalega kerfisáhættu.
Bankaskattarnir sérstöku valda ríkinu
jafnframt kostnaði þegar allt kemur til alls.
Eins og fram kom í greiningu Yngva Arnar
Kristins sonar, hagfræðings SFF, sem birtist
í Hnotskurn, riti SFF, rýra sérstakir skattar á
borð við bankaskattinn virði eignarhluta
íslenska ríkisins í fjármálakerfinu um
150 milljarða að minnsta kosti.
Í umræðunni gleymist oft sú staðreynd að
bankar og sparisjóðir eru í harðri samkeppni
við aðra lánveitendur sem búa við mun hag-
felldara skattaumhverfi. Þannig borga til að
mynda lífeyrissjóðir ekki bankaskatt, en þeir
eru í harðri samkeppni við aðildarfélög SFF
við veitingu fasteignalána, svo dæmi sé tekið.
Erlend fjármálafyrirtæki greiða eðli málsins
ekki heldur þessa skatta en þau hafa gert sig
gildandi hér á landi í lánveitingum til stórra
íslenskra fyrirtækja á undanförnum árum.
Allar líkur eru á því að áframhald verði á
þessari þróun nú þegar gjaldeyrishöftum
hefur verið aflétt. Það verður eitt helsta
baráttumál SFF á komandi ári að íslensk
fjármálafyrirtæki fái að búa við sambærilegt
samkeppnisumhverfi og aðrir á sama
markaði. Annað á ekki að viðgangast á
eðlilegum samkeppnismarkaði.
Mikilvægt er að íslenskur fjármálamarkaður búi við sömu reglur og skilyrði
og önnur fjármálafyrirtæki sem starfa á hinum sameiginlega evrópska markaði.
Því miður er það ekki raunin.