Þjóðmál - 01.03.2018, Qupperneq 61

ÞJÓÐMÁL Vor 2018 59
Viðreisn hafnaði tillögum
nefndarinnar
Eftir að hafa metið gögn dómnefndarinnar
var það mat dómsmálaráðherra að níu
umsækjendur til viðbótar við hina 15 væru
jafnhæfir og þar með á meðal hæfustu
umsækjenda. Hún hafði þó áður borið
upprunalegar tillögur nefndarinnar fyrir
þing flokka þáverandi ríkisstjórnar, Viðreisn og
Bjarta framtíð. Ljóst var að listi með nöfnum
tíu karla og fimm kvenna fengi ekki brautar-
gengi á Alþingi.
Fréttastofa RÚV greindi frá því 7. júní í
fyrra að þingflokkur Viðreisnar hefði gert
athugasemdir við lista nefndarinnar þar sem
hann uppfyllti ekki jafnréttisskilyrði að mati
flokksins. Í frétt RÚV kom fram að Hanna
Katrín Friðriksson, formaður þingflokks
Viðreisnar, hafði sagt á fundi þingflokksins
daginn áður að listinn hefði ekki farið í gegn
út af jafnréttissjónarmiðum. „Það vorum við
sem rákum hana tilbaka vegna þess að við
hefðum ekki hleypt fyrri listanum í gegn,“
sagði Hanna Katrín á fundinum skv. frétt
RÚV. Þá er rétt að rifja upp að Andrés Ingi
Jónsson, þingmaður Vinstri grænna, hafði
áður sagt í umræðum á Alþingi að ef það ferli
sem nú færi af stað myndi ekki skila jöfnu
kynjahlutfalli „er okkur að mæta“ eins og
hann orðaði það.
Það er ágætt að halda þessu til haga því
bæði Hanna Katrín og Andrés Ingi greiddu
atkvæði með fyrrnefndri vantrauststillögu á
dómsmálaráðherra 6. mars síðastliðinn.
Dómsmálaráðherra framkvæmdi viðamikla
rannsókn og lagði nýjar tillögur um skipan
dómara fyrir þingið. Þá niðurstöðu sína
byggði hún á málefnalegum ástæðum, þ.e.
með því að auka vægi dómarareynslu eins og
hún hefur ítrekað útskýrt. Tillögur ráðherra
voru frábrugðnar tillögum nefndarinnar
að því leyti að fjórir reyndir héraðsdómarar
bættust í hóp hæfustu. Þessir fjórir höfðu ekki
aðeins verið metnir hæfir af dómnefndinni
vegna Landsréttar heldur einnig þegar þeir
voru skipaðir héraðsdómarar á sínum tíma.
Svo vildi til að tillagan innihélt eins jafnt
kynjahlutfall og hægt var að fá í 15 manna
hópi; átta karla og sjö konur. Alþingi
samþykkti 15 tillögur ráðherra. Alþingi
var í sjálfsvald sett að gera breytingar á
tillögunum, taka út nöfn, bæta öðrum við
o.s.frv. en gerði það ekki.
En það voru ekki bara stjórnmálamenn
sem gerðu athugasemdir við niðurstöðu
nefndarinnar. Í samtali við fréttastofu RÚV í
lok maí í fyrra sagði Ingibjörg Þorsteinsdóttir,
þá varaformaður Dómarafélags Íslands, að
dómsmálaráðherra hefði haft málefnalegar
ástæður til að meta dómarareynslu umfram
aðra þætti í tillögum sínum um skipan
dómara við Landsrétt.
„Við gerðum athugasemdir við umsögn
hæfnisnefndar þegar að hún birtist og
töldum að á henni væru alvarlegir vankantar
einkum með tilliti til þess að dómarar telja
að það hafi verið litið alvarlega framhjá
starfsreynslu þeirra og hvernig hún nýtist í
störfum við hinn nýja dóm,“ sagði Ingibjörg.
Í fréttinni kom einnig fram að Gunnlaugur
Claessen hefði sagt að vægi einstakra þátta
(þ.m.t. dómarareynsla) hafi verið hið sama frá
2013 þegar hann tók við embætti formanns
nefndarinnar, ef ekki fyrr. Þá sagði hann
einnig að nefndin hefði hingað til ekki orðið
vör við merkjanlega óánægju talsmanna
dómara með vægi einstakra þátta. Ingibjörg
taldi þessi rök þó ekki draga úr gagnrýni
dómarafélagsins.
„Þessi dómnefnd hefur verið lengi og ég
hef ekki séð því stað að þetta hafi verið
nákvæmlega verið með þessum hætti áður
en við höfum náttúrulega gert athugasemdir
við niðurstöðu dómnefndar,“ sagði Ingibjörg.
Hún sagðist ekki hafa forsendur til að meta
hvort ráðherra hefði látið suma einstaklinga
njóta dómarareynslu sinnar umfram aðra.
Hún segir hins vegar að lögmannafélagið hafi
gengið of langt í gagnrýni sinni á ráðherra;
málefnaleg rök hafi verið fyrir því að meta
vægi dómarareynslu umfram aðra þætti.