Þjóðmál - 01.03.2018, Síða 74

72 ÞJÓÐMÁL Vor 2018
Svarið er að finna hjá SÞ-stofnuninni UNRWA
– The United Nations Relief and Works
Agency for Palestine Refugees in the Near
East. Fáir vita um þessa stofnun þótt hún
gegni lykilhlutverki í deilunni. Það er kannski
ekki svo skrýtið því að einmitt UNRWA á
mikið undir því að óreiðan haldist sem mest í
Mið-Austurlöndum.
Flóttamenn og UNRWA
UNRWA var komið á fót árið 1949. Ætlunin
var að stofnunin starfaði tímabundið í þágu
arabískra flóttamanna. Hún starfar hins vegar
enn þann dag í dag og í stað þess að vinna
að því að arabísku flóttamennirnir settust
að í öðrum Arabalöndum leggur UNRWA sig
fram um að kynna þá sem píslarvotta í mjög
sérstakri stöðu – og á þar oftast nána samleið
með Arabalöndunum. Palestínumenn hafa
nefnilega fengið allt aðra réttarstöðu en allir
aðrir hópar flóttamanna, þeim fjölgar þess
vegna á sama tíma og það fækkar jafnt og
þétt í öðrum hópum af eðlilegum aðstæðum
og vegna aðlögunar.
Meðal flóttamannahópa eru Palestínu-
menn þeir einu sem hafa öðlast svokallaðan
endurkomurétt (e. right of return), að mati
Araba. Hann nær einnig til nátengdra og ekki
aðeins flóttamannanna og sameiginlegra
afkomenda þeirra. Enginn endurkomu réttur
er fyrir ofangreinda Þjóðverja, Finna og
Pólverja og ekki heldur fyrir milljónir Hindúa
sem urðu að flýja til Indlands þegar Pakistan
kom til sögunnar árið 1947, hálfu ári áður en
Ísraelsríki var stofnað.
Palestínumenn eru eini flóttamannahópurinn
í veröldinni sem nýtur þeirrar viðurkenningar
hjá fjölmiðlum og stjórnmálamönnum að
hann hafi rétt til að snúa aftur til síns heima.
„Hvenær verður sérrreglan fyrir Arabana
afnumin, reglan sem gerir flóttamennina frá
1947-48 að eilífðar-flóttamönnum en allir
aðrir flóttamenn sem hafa orðið fyrir barðinu
á átökum þessa synduga heims verða að
aðlagast til að lifa eðlilegu lífi?“ spurði Bent
Jensen prófessor einu sinni og nefnir þar mál
sem af órannsakanlegum ástæðum er aldrei
minnst á í fjölmiðlum okkur til fróðleiks.
Hvers vegna? Hafa þeir jafnmikinn áhuga á
halda lífi í krísunni og UNRWA augljóslega
hefur?
Hundruð þúsunda Palestínumanna og
afkomendur þeirra njóta nú jórdansks ríkis-
borgararéttar en UNRWA lítur enn á þá sem
flóttamenn. Börn, barnabörn, barnabarna-
börn og barnabarnabarnabörn palestínskra
flóttamanna í Líbanon geta ekki – jafnvel eftir
tæplega 60 ára dvöl – fengið líbanskan ríkis-
borgararétt, þau mega ekki eiga eða eignast
fasteign og þeim er bannað að starfa í vissum
atvinnugreinum. Í öllum tilvikum er þarna
brotið gegn sáttmálum sem gilda til dæmis í
Danmörku.
Í staðinn fyrir að vinna að því að Palestínu-
menn falli inn í og lagi sig að nýjum gisti-
löndum sínum leggur UNRWA áherslu á að
ýta undir reiði palestínsku flóttamannanna til
að halda lífi í arfgengu hatri þeirri.
Arabar flæma Palestínumenn á brott
Svo virðist sem enginn kippi sér upp við
að Palestínumenn eru jafnan hraktir frá
Arabalöndunum og meira að segja hópum
saman. Í greininni Kuwait Expels Thousands
of Palestinians í Middle East Quarterly Fall
2012 nefnir Steven J. Rosen tölu. Hún nálgast
fjölda Araba sem flýðu frá Ísrael.
Stöðunni er lýst sem völundarhúsi án
útgöngudyra og fyrir tilstuðlan SÞ versnar
hún stöðugt vegna afskipta undirstofnana
samtakanna, einkum UNWRA. Við stofnunina
starfa rúmlega 30.000 manns (fleiri en hjá
nokkurri annarri SÞ-stofnun) og hún stækkar
jafnt og þétt. „Flestir starfsmenn UNRWA eru
sjálfir flóttamenn,“ segir stofnunin af stolti á
vefsíðu sinni og leyfum þeirri mynd að njóta
sín andartak.
Flestir starfsmenn UNRWA eru með öðrum
orðum Palestínumenn og í október 2004
viðurkenndi stjórnandi UNRWA, Daninn Peter
Hansen, cand. scient. pol. prófessor, í fyrsta
sinn að félagar í Hamas væru á launaskrá
hjá honum og svo óheppilega vill til að þeir
starfa flestir á menntasviðinu.