Saga - 2012, Blaðsíða 52

sinn eigin sjó.“57 Það voru hjúskaparlögin og afskipti stjórnvalda og
trúarlegra yfirvalda af ástarlífi fólks sem þau fordæmdu og töldu
þjóna þeim eina tilgangi að binda þá saman sem ekki vildu. Margrét
taldi að hjónabandið sem stofnun hefði verið skapað af karlmönn-
um „til að tryggja eignarrétt sinn gagnvart öðrum mönnum“ og not-
færa sér móðurástina til að binda konur á klafa hjónabands, undir-
gefnar drottnun eiginmannsins.58
Þótt Margrét og Sigfús hafi verið lauslega tengd inn í félagsnet
og menningarheim kynróttæklinga í Ameríku gefa heimildir ekki til
kynna að þau hafi tekið mikinn þátt í pólitísku starfi í Winnipeg fyrr
en Margrét stofnaði ásamt fleiri konum Hið fyrsta íslenzka kven-
frelsis kvenfélag í Ameríku um áramótin 1907–1908. Líklegasta
skýring þess er að Margrét og Sigfús hafi framan af ekki haft áhuga
á, eða séð ástæðu til, að mynda mikil tengsl við skoðanasystkin sín í
Kanada heldur látið sér nægja að tala máli kvenfrelsis og frjálsra
ásta gagnvart samfélagi Íslendinga í Vesturheimi. Margrét lýsti því
þannig sjálf. Hún hefði meðtekið lærdóm Moses Harman og nú
væri það markmið sitt að miðla honum áfram til samlanda sinna.59
„Fyrirmynd í öllu sem ilt er“
Sigfús og Margrét voru bæði undir áhrifum frá anarkisma. Margrét
skrifaði í Freyju að hún teldi „allar stjórnir vondar“ af því að „þar
sem stjórnir taka við, hætta áhrif mannsins, með sínar góðu ein-
staklings tilfinningar … stjórnirnar eru VÉLAR en ekki menn.“60 En
vilhelm vilhelmsson50
57 Emendator [duln.], „Fyrir hverju hefir verið barist?“ Freyja 7:3 (1904), bls. 64.
Hjónaskilnaður var afar illa séður í Kanada á þessum árum. Skilnaður var
bæði langt og kostnaðarsamt ferli og þurfti sterka sök á borð við hjúskaparbrot
til að réttlæta skilnað, sem var sjaldgæft. Sjá Carol Lee Bacchi, Liberation
Deferred?; Carolyn Crippen, „Three Manitoba Pioneer Women. A Legacy of
Servant-Leadership“, Manitoba History 53 (2006), bls. 16; S. B. Benedictsson,
„Hjónaskilnaður“.
58 Mss óskráð. The Icelandic Collection. University of Manitoba, Margét J.
Benedictsson papers. Ódagsettur fyrirlestur.
59 Lucifer, the Light-Bearer 15. mars 1906, bls. 483. Orðrétt sagði hún: „Please let
the few friendly words from a full heart of gratitude, and a foreigner who has
grasped your and his teachings and is trying to teach the same to her country
people through a small monthly magazine, and who knows what persecution
is for the very same cause by her own country people‘s papers.“
60 „Tákn tímanna“, Freyja 10:8 (1908), bls. 189.
Saga haust 2012_Saga haust 2004 - NOTA 27.11.2012 10:46 Page 50