Bændablaðið - 17.11.2022, Blaðsíða 10

10 Bændablaðið | Fimmtudagur 17. nóvember 2022
FRÉTTIR
Árleg hrútafundaröð hefur aftur göngu sína:
Alls verða 23 nýir hrútar kynntir
inn á sæðingastöðvarnar
– Þar af eru 19 hrútar með lítið næmar eða verndandi arfgerðir gegn riðusmiti
Hinir árlegu hrúta fundir, þar
sem hrúta skráin er kynnt og
ræktunar málin rædd, eru nú
aftur komnir á dagskrá, en þeir
hafa ekki verið haldnir síðast liðin
tvö ár vegna Covid-far aldurs ins.
Í heildina verða kynntir 23 nýir
hrútar inn á sæðingastöðvarnar í
Þorleifskoti og Borgarnesi.
Um samvinnuverkefni er að
ræða milli Ráðgjafarmiðstöðvar
landbúnaðarins og búnaðar-
sambandanna. Í yfirliti um
fundaröðina sést að fundað er í
flestum sýslum landsins. Gert er ráð
fyrir að fundirnir hefjist um leið og
hrútaskráin kemur úr prentun, en
fyrsti fundur verður mánudaginn
21. nóvember
Fyrsta skipti hrútar
með ARR-arfgerð
Að sögn Eyþórs Einarssonar hjá
Ráðgjafarmiðstöð landbúnaðarins
er markmið hrútafundanna að kynna
hrútakost sæðingastöðvanna. „Þetta
er líka mikilvægur vettvangur til
að ræða ræktunarstarfið. Það er
ýmislegt sem brennur á mönnum,
enda hefur ekki verið tækifæri til
að halda þessa fundi núna í nokkurn
tíma.
Það má segja að hrútakosturinn
í ár marki ákveðinn tímamót þar
sem nú verður í fyrsta skipti boðið
upp á hrúta með hina svokölluðu
ARR-arfgerð – sem er verndandi
gegn riðuveiki – og hrúta með
breytileikann T137, sem miklar
vonir eru bundnar við að veiti einnig
vernd. Alls verða 19 hrútar í vetur
sem bera arfgerðir sem bundnar eru
vonir við að séu lítið næmar eða
verndandi, en rannsóknir á því eru í
gangi. Hugsanlega verður hægt að
greina frá niðurstöðum á fundunum,
úr fyrstu rannsóknum á samanburði
á næmleika mismunandi arfgerða
fyrir riðuveiki,“ segir Eyþór.
Hrútakosturinn samanstendur
af 47 hrútum
Að sögn Eyþórs verða 23 nýir hrútar
kynntir, en í heildina samanstendur
hrútakosturinn af 47 hrútum á
sæðingastöðvunum í Þorleifskoti
og Borgarnesi.
„Þá verður að finna eitthvað
fræðsluefni í skránni, meðal annars
grein um erfðagallann bógkreppu,“
segir hann. /smh
Búnaðarsambandssvæði Dagur Staður og tími
Búnaðarsamtök Vesturlands Mán 21. nóv Rjúkandi, Snæfellsnesi kl. 20:00
Búnaðarsamtök Vesturlands Þri 22. nóv Hvanneyri kl. 20:00
Búnaðarsamtök Vesturlands Mið 23. nóv Dalabúð, Búðardal kl. 20:00
Búnaðarsamtök Vesturlands Fim 24. nóv Ásgarður, Kjós kl. 20:00
Búnaðarsamband Húnaþings og Stranda Lau 26. nóv Sævangur, Ströndum kl. 14:00
Búnaðarsamband Húnaþings og Stranda Þri 29. nóv Ásbyrgi, Miðfirði Kl. 14:00
Búnaðarsamband Húnaþings og Stranda Þri 29. nóv Sal BHS Húnabr. 13, Blönduósi kl. 20:00
Búnaðarsamband Skagfirðinga Sun 27. nóv Tjarnarbær kl. 20:00
Búnaðarsamband Eyjafjarðar Föst 25. nóv Búgarður, Akureyri kl. 13:00
Búnaðarsamband S-Þingeyinga Fim 24. nóv Breiðamýri kl. 13:30
Búnaðarsamband N-Þingeyinga Mið 23. nóv Svalbarði, kl. 20:00
Búnaðarsamband Austurlands Mið 23. nóv Hótel Valaskjálf (Þingmúli), Egilsstöðum kl. 12:00
Búnaðarsamband Suðurlands Mán 21. nóv Hótel Smáratún, Fljótshlíð kl. 13:30
Búnaðarsamband Suðurlands Mán 21. nóv Hótel Selfoss kl. 20:00
Búnaðarsamband Suðurlands Þri 22. nóv Icelandair Hótel Klaustur, Kirkjubæjarklaustri kl. 12:30
Búnaðarsamband Suðurlands Þri 22. nóv Ferðaþjónustan Smyrlabjörgum kl. 20:00
Forystuhrúturinn, Frakki frá Holti í
Þistilfirði, er nýr á sæðinga stöð.
Fróði frá Bjargi í Miðfirði er nýr á
sæðingastöð.
Hrútafundirnir eru nú aftur komnir á dagskrá eftir tveggja ára hlé.
Frágangur heyrúllufarms
á tengivagni fyrir dóm
Ökumaður dráttarvélar með
tengivagni, sem bar heyrúllur,
var sýknaður fyrir Héraðsdómi
Norðurlands eystra af ákæru
um umferðarlagabrot þann 25.
október síðastliðinn.
Ákæran snerist um hvort
ökumanni bar skylda að binda farm,
fjórtán heyrúllur, meðan hann flutti
þær. Dómurinn áleit eð ekki hafi
verið sýnt fram á að frágangur hafi
verið ótryggur.
Málsatvikum er lýst þannig í
dómnum að þann 31. ágúst 2021
hafi lögreglumenn á ferð um
Norðausturveg veitt athygli vagnlest
sem ekið var til norðurs.
„Var um að ræða dráttarvél
og óskráðan tengivagn á tveimur
hásingum. Á vagninum voru
heyrúllur sem var staflað í tvær
hæðir, 14 rúllur í tveimur röðum
í þeirri neðri og 6 rúllur ofan á,
fyrir miðju. Farmurinn var óbundinn
og akstur stöðvaður og rætt við
ökumann“, segir í dómnum.
Hinn ákærði ökumaður taldi sér
ekki skylt að binda farminn þar sem
tengivagninn væri ekki ökutæki
heldur landbúnaðartæki. Með bréfi
22. september 2021 var ákærða
boðið að ljúka málinu með greiðslu
75.000 króna sektar en hann tók
ekki því boði. Málið var dómtekið
ári síðar.
Í framburði ákærða kemur fram
að rúllunum hafi verið raðað mjög
þétt og hefðu því ekki getað hreyfst.
Því hafi ekki verið þörf á að binda
farminn. Hann kvað hverja rúllu vega
um 400 kíló.
Tveir lögreglumenn sem báru
vitni sögðu tengivagninn mjög
góðan, með aftur- og framgöflum
sem hafi hindrað fram- og afturskrið
rúlla í neðri röð. Ekkert hafi hins
vegar varnað því að efri röð færi af
stað. Þeir kváðu mikla umferð vera
um þennan tiltekna veg, en þar færu
yfir þúsund bílar á dag. Vegurinn væri
dálítið slitinn og fremur mjór og þeir
hafi vitað til þess að heyrúllur féllu
af vögnum.
Í niðurstöðu dómsins kemur fram
að þó það geti vafalaust verið til bóta í
mörgum tilvikum að binda niður farm
sé það ekki svo, samkvæmt ákvæðum
laga og reglugerða, að farmur skuli
undantekningalaust bundinn niður.
Ekki var deilt um frágang farmsins
en dómurinn taldi ekki sýnt fram á að
hann hafi verið ótryggur, eða að hætta
hafi verið á að farmurinn hreyfðist
eða félli af vagninum. Ekkert kom
fram sem benti til þess að ökumaður
hafi ekið hratt eða ógætilega.
Ökumaðurinn var því sýknaður af
kröfum ákæruvaldsins og var allur
sakarkostnaður og málsvarnarlaun
greiddur úr ríkissjóði. /ghp
Mikið þarf til að mörg hundruð kílóa heyrúllur falli af tengivagni. Mynd /ghp
Hjólreiða- og göngustígur milli
Hellu og Hvolsvallar?
Nú eru uppi hugmyndir um að
leggja hjólreiða- og göngustíg
á milli Hellu og Hvolsvallar
samhliða lagningu jarðstrengs
Landsnets milli Hellu og Rimakots
við Hvolsvöll við þjóðveg eitt.
Um 10–12 kílómetra malbikaða
leið væri að ræða. Samkvæmt
kostnaðaráætlun kostar verkið um
171 milljón króna en 50% styrkur
fæst á móti frá Vegagerðinni. Unnið
verður áfram í málinu og vonast
til þess að ákvörðun í því liggi
fljótlega fyrir frá sveitarstjórnum
Rangárþings eystra og Rangárþings
ytra. /mhh
Orkan í sveitinni:
Varmadælur skjótvirkasta
orkan og alvöru orkuöflun
Sigurður Ingi Friðleifsson,
sviðsstjóri loftslagsbreytinga,
orkuskipta og nýsköpunar
Orkustofnunar, flutti erindi á
málþinginu Græn framtíð á degi
landbúnaðarins 14. október.
Þar fléttaði hann saman
umfjöllun um hugtökin fæðuöryggi
og orkuöryggi. Hann sagði
fæðuöryggishugtakið mjög
mikilvægt, en það mætti ekki gleyma
orkuörygginu sem væri ekki síður
mikilvægt. Þannig kæmist þjóðin
nú alveg sæmilega af í einhvern
tíma ef matvælainnflutningur hætti
algerlega, en ef olíuinnflutningur
stöðvaðist þá myndi landið lamast
á mánuði.
Vannýttir innlendir
orkuframleiðslumöguleikar
Að sögn Sigurðar hefur sú hugsun
verið fjarri flestum að mögulega
geti orðið orkuskortur á Íslandi, en
nú hafi að undanförnu komið upp
aðstæður sem fái fólk til að hugsa um
mögulegar sviðsmyndir ef olía hættir
að berast til landsins. Þá þurfi að
gefa öðrum möguleikum innlendum
gaum, til orkuframleiðslu.
Þar beinir Sigurður einkum
sjónum að möguleikum til
sveita, meðal annars að notkun
á varmadælum sem geti leitt til
mikils sparnaðar á rafnotkun á þeim
svæðum þar sem raforka er notuð til
húshitunar. Þetta sé alvöru leið og
skjótvirk sem sé vannýtt á köldum
svæðum. Með slíkri nálgun sé hægt
að ná í orku sem myndi fullnægja
orkuþörf tugþúsunda rafbíla, sem
við þurfum einmitt núna á að halda
í orkuskiptunum. Slíkt fyrirkomulag
feli einnig í sér lægri rekstrarkostnað
fyrir íbúa.
Skilvirkari stuðningur
við bændur
Þá hafi stjórnvöld nýverið breytt
kerfinu á þann veg að mun
skilvirkara er núna fyrir bændur
á köldum svæðum að fá stuðning
frá ríkinu til að taka varmadælur í
gagnið á sínum bæjum.
Sigurður sagði að varmadæluleiðin
væri nú orðin mjög áhugaverður
kostur til raforkuframleiðslu
í dreifbýli – sérstaklega fyrir
ferðaþjónustubændur á köldum
svæðum. Þetta væri raunveruleg
raforkuframleiðsla þar sem margt
smátt gerði eitt stórt.
Hann sagði að orkuskiptin
laumuðu sér hægt og bítandi
inn í landbúnaðinn. Innlend
matvælaframleiðsla á innlendri orku
væri auðvitað lokamarkmiðið, en
vinna þyrfti hratt og örugglega að
því marki.
/smh
Sigurður Ingi Friðleifsson á degi
landbúnaðarins.
Sameyki óskar eftir
orlofshúsum til leigu
Sameyki óskar eftir að taka á leigu íbúð eða orlofshús á
Norðurlandi, Austurlandi og Vesturlandi frá 1. maí til
1. september 2023. Húsnæðið þarf að vera í mjög góðu
ástandi og gistipláss þurfa vera fyrir 4-6 manns.
Allar frekari upplýsingar veita Ólafur Hallgrímsson, rekstrarstjóri fasteigna
orlofssjóðs Sameykis, í síma 896 1470 eða á netfangið oli@sameyki.is og
Harpa Björk Hilmarsdóttir, verkefnastjóri orlofsmála í síma 525 8355 eða á
netfangið harpa@sameyki.is
Grettisgötu 89 • 105 Reykjavík • Opið frá 9:00-16:00 • Sími: 525 8330 • sameyki@sameyki.is