Íslenska þjóðfélagið - 16.12.2022, Blaðsíða 74

Breytingar á verkaskiptingu á heimili meðal starfandi feðra og mæðra í fyrstu bylgju COVID-19
74 ..
hefur aukið við hlutdeild sína í heimilisstörfum vegna farsóttarinnar. Meðaltal hóps c. er marktækt
lægra en meðaltöl allra hinna hópanna (a., b. og d.), sem þýðir að sá hópur jók hlutdeild sína í heim-
ilisstörfum meira en hinir hóparnir þrír.
Breytingar á verkaskiptingu, eftir staðsetningu vinnunnar, voru einnig skoðaðar sérstaklega fyrir
mæður og feður (sjá töflu 6). Hún sýnir að aukin þátttaka feðra í heimilisstörfum er aðallega bundin
við hóp c. þar sem faðirinn vinnur heima en makinn á vinnustaðnum (meðaltalið lækkar um -0,32).
Aukin hlutdeild í heimilisstörfum er mest í þessum hópi og meiri en í hópum a., b. og d.
Þegar svör mæðra eru skoðuð eru áhrifin í samræmi við ofangreint: Mæður draga úr hlutdeild
sinni í heimilisstörfum í hópi b., þar sem mæðurnar vinna á vinnustaðnum en makinn er heima
(meðaltalið hækkar um 0,26). Í þessum hópi eftirláta mæður maka sínum stærri hluta heimilisstarfa
en gerist í öðrum hópum. Öfugt við það sem kemur fram hjá feðrum juku mæður, sem unnu heima
meðan á farsóttinni stóð en makinn á vinnustaðnum, ekki marktækt meira ábyrgð sína á heimilis-
störfum borið saman við foreldra sem unnu báðir á vinustað eða báðir heima.
Tafla 6. Breyting á ábyrgð á heimilisstörfum eftir staðsetningu vinnunnar (hvar er unnið)
eftir farsótt miðað við fyrir farsótt
a. Báðir foreldrar
vinna heima
b. Maki er heima
en ég vinn á
vinnustaðnum
c. Ég er heima en
makinn er á vinnu-
staðnum
d. Báðir vinna á
vinnustaðnum
Mæður og feður
Ábyrgð á heimilisstörfum –
breyting á meðaltali
0,02 c) 0,16 c) -0,17 a, b, d) 0,09 c)
n (fjöldi) 153 70 91 98
Staðalfrávik 0,49 0,61 0,7 0,35
Munur á breytingu á meðaltali milli hópanna fjögurra (tvíhliða próf): F = 5,9; Df = 3; p < .001
Mæður
Ábyrgð á heimilisstörfum –
breyting á meðaltali
0,16 0,26 c) -0,09 b) 0,14
n (fjöldi) 83 34 57 52
Staðalfrávik 0,48 0,69 0,67 0,41
Munur á breytingu á meðaltali milli hópanna fjögurra (tvíhliða próf): F = 3,4; Df = 3; p < .05
Feður
Ábyrgð á heimilisstörfum –
breyting á meðaltali
-0,15 c) 0,06 c) -0,32 a, b, d) 0,03 c)
n (fjöldi) 71 36 34 46
Staðalfrávik 0,45 0,5 0,74 0,25
Munur á breytingu á meðaltali milli hópanna fjögurra (tvíhliða próf): F = 4,8; Df = 3; p < .01
Ef meðaltal er merkt með „c)“ er meðaltalið marktækt ólíkt hópi c.; Ef meðaltalið er merkt með „b)“ þá er meðaltal marktækt ólíkt hópi b.
o.s.frv. Notuð var skipunin UNIANOVA í SPSS. Notað var Scheffé-próf við mat á mun á breytingu á meðaltölum.
Eftir að farsóttin skall á segja feður að heimilisstörfum sé því sem næst jafnt skipt milli þeirra og
maka í hópi a. og c. en fyrir farsóttina var það einungis skoðun feðra í hópi a. Að mati mæðra er
heimilisstörfum þó hvorki jafnt skipt fyrir farsótt né eftir að hún skall á, þó að þeirra mati mjakist í
átt að jafnari skiptingu, sérstaklega í hópi a.
Gerð var línuleg aðhvarfsgreining (OLS) þar sem háða breytan eru breytingar á ábyrgð á heim-
ilisstörfum fyrir og eftir COVID-19. Breytingin á meðaltalinu var fengin með því að draga svör við
spurningunni um skiptingu heimilisstarfa fyrir farsóttina frá svörum við sömu spurningu eftir hana.
Í jöfnunni var kyn, menntun, aldur barna, staðsetning vinnunnar (sömu þrír hópar og áður, sjá töflu