Íslenska þjóðfélagið - 16.12.2022, Blaðsíða 97

Hermína, Rúnar, Jórunn, Birna María og Sigríður Margrét
97 ..
Tafla 10. Hversu mikið eða lítið samstarf er á milli skólaþjónustu og
heilbrigðisþjónustu?
Svör – allir þátttakendur Fjöldi Hlutfall % 95% öryggisbil
Mjög mikið 3 1,5 14,4–25,3
Frekar mikið 62 31,6 37,1–50,7
Frekar lítið 52 26,5 8,4–17,5
Mjög lítið 21 10,7 0,7–4,7
Veit ekki 53 27,0 13,1–23,6
Á ekki við 5 2,6 2,2–8,0
Alls svör 196 100
Svöruðu ekki 72
Þátttakendur alls 268
Svör eftir starfsvettvangi
(p = .020)
Fjöldi
svara
Mjög
mikið
Frekar
mikið
Frekar
lítið Mjög lítið Veit
ekki Á ekki við
Grunnskólastjórar 67 0,0% 20,9% 34,3% 13,4% 28,4% 3,0%
Leikskólastjórar 97 1,0% 35,1% 19,6% 9,3% 32,0% 3,1%
Í forsvari fyrir skólaþj. 32 6,3% 43,8% 31,3% 9,4% 9,4% 0,0%
Mun færri svör bárust um form og inntak þessa samstarfs. Formið er að því leyti ólíkt að ekki er
um það að ræða að þessi þjónustukerfi séu staðsett á sama stað eða hafi sameiginlegt starfsfólk.
Þó virðast skólahjúkrunarfræðingar víða hafa fasta viðveru í grunnskólum og sitja fundi nemenda-
verndarráðs og þar með má segja að um sé að ræða beint samstarf milli skóla (frekar en skóla-
þjónustu) og heilsugæslu. Svör um inntakið voru næsta keimlík svörum um samstarf við félags-
þjónustuna; þau fjölluðu um samráð, fundi og teymisvinnu (einkum voru nemendaverndarráð nefnd)
og málefni nemenda eru kölluð „(einstök) mál … (heilsufars)vandi … erfiðleikar nemenda [og] …
frávik“. Hindranir sem nefndar voru lúta að manneklu og skorti á hjúkrunarfræðingum en einnig
voru áberandi svör sem tengjast ólíkum forsendum þessara þjónustukerfa, til dæmis með tilliti til
trúnaðarupplýsinga sem ekki fylgja börnum milli sveitarfélaga eða berast milli stofnana, til dæmis
vegna persónuverndarlaga.
Þrátt fyrir þá stöðu sem lýst er hér að framan kom fram í viðtölum sterkur vilji til að auka sam-
starfið. Viðmælendur töluðu gjarnan um múra sem þyrfti að brjóta niður á milli félags- og skóla-
þjónustunnar og að efla þyrfti samstarfið við heilbrigðisþjónustu til að ná heildarsýn á stöðu nem-
enda. Viðmælendur töldu að tálmarnir í samstarfi milli ofangreindra þjónustukerfa tengdust ekki síst
trúnaðarskyldu við börn og að aðilar (s.s. sálfræðingar og barnaverndarnefndir) líti svo á að fagaðilar
annarra þjónustukerfa eigi ekki að hafa aðgang að trúnaðarupplýsingum (t.d. um einstök börn). Við-
mælendur töldu lykilatriði að geta treyst á trúnað milli opinberra aðila sem sinna hagsmunum barna,
þrátt fyrir að aðilar starfi í mismunandi þjónustukerfum. Um þetta sagði einn fræðslustjóranna:
Með því að hafa félagsþjónustuna við borðið hjá okkur og ekki með gardínum á
milli, af því við megum ekki tala saman af því að hjá okkur ríkir svona trúnaður
og hjá ykkur einhvern veginn öðruvísi trúnaður. Ég hef aldrei skilið það – að það
sé ekki, að trúnaður sé ekki bara trúnaður.
Í því tilviki hafði verið unnið markvisst að því að efla samstarf félags-, heilbrigðis- og skólaþjónustu
í sérstöku þjónustulíkani. Samkvæmt því vinna aðilar þessara þriggja þjónustukerfa saman sem
teymi að málum nemenda og leggja áherslu á samstarf á vettvangi skóla eins og kostur er. Í þjónustu-
líkaninu er stýrihópur sem samanstendur af fulltrúum allra þriggja þjónustukerfanna en teymið sem
vinnur á vettvangi tekur breytingum eftir málefnum hverju sinni. Viðmælendur bundu vonir við að
nýju áherslurnar muni skila markvissari og heildrænni þjónustu við nemendur. Í öðru tilviki voru