Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2021, Qupperneq 45

3. tbl. 97. árg. 2021 | Tímarit hjúkrunarfræðinga 43
Þankastrik
,,Ég held að ég sé alls ekki ein um
að hafa upplifað þessar blendnu
tilfinningar á þessum tímum en þá
er mjög mikilvægt að þekkja eigin
takmarkanir og hvað maður getur
gert til að ná jafnvægi.“
hjúkrunarfræðingur, en þegar kemur að manns eigin barni fara
stundum allar skynsemisraddir hjúkrunarfræðingsins út um
gluggann. Maður verður svolítið óöruggur og fer að efast um
eigin þekkingu í smátíma.
Síðan sendi leikskólinn út kærkomnar leiðbeiningar um
hvenær átti að hafa barnið heima og hvenær ekki og þá varð
maður aðeins öruggari.
En ég myndi þó alveg segja að þessir streituvaldar séu enn þá
til staðar í dag.
Lífið hefur samt batnað töluvert miðað við hvernig það var í
upphafi faraldursins.
Nú er maður loksins að finna fyrir meira öryggi þar sem við
vitum meira og reynslan okkar er meiri en fyrir faraldurinn.
Þó myndi ég segja að þessi svokallaða smitskömm sé enn til
staðar í dag og þá er það mín upplifun að ég óttast meira að
smita aðra af COVID-19 heldur en að smitast sjálf. Spurning
hvort það sé endilega bara þessi smitskömm sem veldur því
eða kannski frekar hræðslan við að fólkið manns muni veikjast
alvarlega. En þetta er auðvitað eitthvað sem maður ræður ekki
við. Maður fer eins varlega og maður getur og fer eftir öllum
ráðleggingum sóttvarnarlæknis og vonar það besta. Í leiðinni
vonar maður að þessi veira fari að láta undan eftir allar þessar
bólusetningar og örvunarskot. Í það minnsta komum við
vonandi til með að læra að lifa með henni.
Varðandi vinnuumhverfið í faraldrinum þá urðu þar einnig
miklar nýjar áskoranir.
Vinnuveitendur mínir ákváðu til dæmis að taka þátt í landa-
mæraskimunum í Keflavík sem hófust þann 16. júní 2020
og Heilsugæsla höfuðborgarsvæðisins skipulagði. Það var
mikil óvissa sem fylgdi þessu verkefni í bland við spennu
hjá undirritaðri yfir því að fá að taka þátt í svona stóru og
sögulegu verkefni. Við vorum jú með fyrstu löndunum til að
skipuleggja landamæraskimanir af þessu tagi og ég upplfiði
eins og ég væri að taka þátt í verkefni sem yrði jafnvel gaman
að segja frá þegar ég yrði gömul. Ég hafði í upphafi áhyggjur af
því að smitast þarna því maður vissi ekki hversu hátt hlutfall
ferðamanna myndi greinast hverju sinni á landamærunum.
En það breyttist fljótt þar sem við fengum góðan hlífðarfatnað
og smitin voru ekki alveg eins mörg og við héldum í upphafi
að yrðu. Auk þess skipulögðu fagaðilar Heilsugæslunnar þetta
verkefni mjög vel þrátt fyrir að hafa ekki fengið langan tíma til
þess.
Við fengum einnig að taka þátt í COVID-19 bólusetninga-
verkefni Heilsugæslu Höfuðborgarsvæðisins. Það var sögulegt
verkefni sem var mjög gefandi og gaman að fá að taka þátt í,
ég mun aldrei gleyma þessum tíma.
Ásamt þessum verkefnum komu fleiri verkefni inn á borð
til okkar sem tengdust COVID-19 á einhvern hátt og enn
þá er nokkuð stór hluti verkefnanna COVID-19 skimanir,
þá hraðpróf eða PCR. Eftir tilslakanir, hafa sem betur fer,
verkefnin sem duttu upp fyrir árið 2020 komið aftur upp á
borð vinnuveitanda míns með tilheyrandi álagi. Það er jákvætt
að mörgu leyti þó svo að mikið álag sé ekki jákvætt til langs
tíma litið.
Mér finnst rétt að koma aðeins inn á streitu og kulnun sem
virðist vera að aukast í starfstétt hjúkrunarfræðinga. Streita
og kulnun hefur mikið verið í umræðunni síðustu ár og er enn
þá. Kulnun hjá ungum hjúkrunarfræðingum er raunverulegt
vandamál sem þarf að kafa djúpt í og það þarf að finna
einhverja leið til lausna. Ein af þeim lausnum tel ég vera
styttingu vinnuvikunnar, svo lengi sem hún er útfærð út frá
þörfum starfsfólksins.
Persónulega er ég mjög lánsöm þar sem ég hef mjög gott
stuðningsnet í kringum mig. Ég á góða og skilningsríka
fjölskyldu og sömuleiðis vinnuveitanda. Ég get kúplað mig
út þegar mér finnst streitan vera að ná yfirhöndinni. Þá
tek ég langa helgi frá vinnu og fer í sveitina og slaka á með
fjölskyldunni, ræði málin við mína helstu stuðningsaðila,
hitti vinkonur, hreyfi mig reglulega og á tíma út af fyrir mig.
Sjálfsumhyggja er nauðsynleg, að virða sín eigin tímamörk og
að geta sagt nei þegar maður getur ekki eða treystir sér ekki í
verkefnið.
En aðstæður hvers og eins eru auðvitað misjafnar og
einnig hvað fólk þarf að gera til að geta kúplað sig út og
komast úr streituvaldandi aðstæðum. Síðan ber að nefna
að oft eru aðstæður sem eru streituvaldandi ekki einungis
á vinnustaðnum, þær geta einnig verið félagslegar eða
jafnvel heima við. Þess vegna finnst mér mikilvægt að þessi
sjálfsvinna eigi sér stað. Að læra á eigin takmarkanir, hvaða
einkenni við sýnum þegar streitan er að ná yfirhöndinni og
hvað við getum gert til að bæta úr.
Það stoðar lítt að horfa einungis á streitu og kulnun út frá
hverjum einstaklingi fyrir sig án þess að skoða heildar-
samhengið. Það þarf líka að horfa á og endurhugsa vinnu-
umhverfi, óraunhæfar væntingar og kröfur, undirmönnun,
laun og margt fleira.
Til að taka þetta tímabil saman (þó svo að heimsfaraldurinn
sé enn í gangi) þá myndi ég segja að þessi tími hafi reynt mjög
mikið á fjölskyldulífið og eigin andlegu og líkamlegu heilsu.
Streitan hefur verið mikil frá öllum hliðum lífsins en jákvæði
punkturinn er sá að við fjölskyldan fengum mun meiri og
rólegri tíma saman sem var mjög dýrmætt.
Ég held að ég sé alls ekki ein um að hafa upplifað þessar
blendnu tilfinningar á þessum tímum en þá er mjög mikilvægt
að þekkja eigin takmarkanir og hvað maður getur gert til að ná
jafnvægi. Stundum er þetta ekki einu sinni bara streitutímabil
heldur viðvarandi ástand sem þarf að bæta úr.
Það sem ég lærði helst á þessu tímabili, og er í raun enn
að átta mig á, er hversu dýrmætur tíminn er sem ég á með
fjölskyldunni, hversu frábært það er að vera hjúkrunar-
fræðingur og hversu þakklát ég er að hafa valið mér þennan
starfsvettvang. Ég hef upplifað mjög margt í gegnum starfið
mitt, sérstaklega á þessum tíma, sem mun fylgja mér út lífið.