Úrval - 01.10.1955, Blaðsíða 21

HUGLEIÐINGAR UM UPPELDI
19
kinum á opinskáan og særandi
hátt, og menn veigra sér ekki
við að segja skopsögur af börn-
um sínum til að vekja hlátur.
Alvarleg spurning, sem barnið
ber í trúnaði upp við föður sinn
eða móður, hafa þau í flimting-
um í áheyrn barnsins. Afleið-
ingin verður sú, að barnið lok-
ar sig inni í sjálfu sér eins og
fiskur í skel. I hugsunarleysi
og vegna skorts á nærgætni,
rífa foreldrar og aðstandendur
þannig niður það sem þau hafa
sjálf byggt með ástríki og góð-
um vilja. Og þó er nærgætni
einmitt eiginleiki, sem við kjós-
um að sjá vaxa og þroskast í
börnum okkar. Tillitssemi við
tilfinningar annarra, nægilegt
hugmyndaflug til að skyggnast
bak við ytra borð mannssálar-
innar — eru þetta ekki blessun-
arríkar gáfur, sem gera samlíf
mannanna bærilegt, já beinlínis
þægilegt? Einhver mesti greiði,
sem foreldrar geta gert barni
sínu er að temja því að setja
sig í spor annarra, að sjá mál-
efnin frá fleiri en einni hlið, að
víkka sjónhring þess, svo að
það verði ekki einstrengings-
legur og einsýnn þráhaus, sem
dæmir allt frá eigin sjónarmiði.
En þann greiða geta þau ekki
gert barni sínu, ef þau sýna
því ekki sjálf nærgætni og til-
litssemi.
Afbrigðilega barnið — það er
kapítuli í uppeldismálunum, sem
bæði foreldrum og kennurum
hefur oft reynzt örðugur, jafn-
vel staðið úrræðalaus gagnvart.
Á þeim tímum jöfnunar og slétt-
unar á öllum sviðum, sem nú
eru, er erfitt að vera frábrugð-
inn öðrum, og verst af öllu fyrir
barn, því að grimmd og upp-
finningasemi barna þegar um
er að ræða að ofsækja þann sem
er skrítinn, á sér engin takmörk.
Sex ára drengur, sem var frá-
brugðinn félögum sínum, einnig
að því leyti, að hann var langt
fyrir ofan meðallag að gáfum,
lá grátandi í rúmi sínu á kvöld-
in, eftir að hann fór að gera
sér Ijóst, að hann var líkt sett-
ur og ljóti andarunginn í ævin-
týrinu. ,,Ég er öðruvísi en allir
aðrir," sagði hann eitt kvöld við
móður sína, ,,og það verð ég
alla ævi. Ég ber þunga byrði
og sú byrði er ég sjálfur.“ Hver
hafði lagt honum þessi orð í
munn? Enginn annar en hið
kvalda hjarta hans og óhugnan-
leg skarpskyggni. Orð drengsins
ganga okkur til mergjar, en
svona eru þeir settir, sem eru
„öðruvísi en aðrir“. Ef maður
er eins og aðrir, heflaður,
hnökralaus, tilsniðinn í sálinni
andlegri tízku samtíðarinnar
eins og fötin klæðatízkunni, þá
er öllu borgið. En geti maður
ekki hlaupið höfrungahlaup eða
kastað kúlu, og gangi maður
allan veturinn í sífelldum ótta
við snjóbolta, þá • stoða engar
gáfur — öll skólavistin verður
ein endalaus þjáning. Hvernig
er hægt að hjálpa slíku barni?
Það er ekki til neins að reka
3*