Bókasafnið - 01.01.2002, Blaðsíða 65

40
35
30
25
20
15
10
5
0
□ Fjöldi höfunda 1993 0 Fjöldi höfunda 2000
N Fjöldi greina 1993 ■ Fjöldi greina 2000
Kannanir reyndust óumdeilt algengasta rann-
sóknaraðferðin. í rannsókninni 1993 voru kannanir
notaðar í 51,9% rannsóknargreina en voru nú tæp
68%. Ástæður fyrir vinsældum kannana geta verið
ýmsar, en meðal annars má nefna að þær þykja auð-
veldar í framkvæmd og mikið magn tölfræðilegra
upplýsinga fæst á stuttum tíma.
Sagnfræðilegum aðferðum var beitt í þremur
rannsóknargreinum, sem allar voru unnar af sama
rannsakandanum
Eigindlegar aðferðir voru að þessu sinni aðeins
notaðar í einni rannsókn en þremur í rannsókninni
1993 og nýjar aðferðir hafa bæst við flóru íslenskra
rannsókna. Efnisgreining (content analysis) og til-
vitnanagreining (citation analysis) eru notaðar í
auknum mæli, sérstaklega efnisgreiningin sem beitt
var í sex rannsóknargreinum.
Þegar þessi rannsókn var borin saman við rann-
sóknina 1993 kom í ljós að færri rannsóknaraðferðum
er beitt en áður. í fyrri íslensku rannsókninni var 11
tegundum aðferða beitt en nú voru aðeins greindar
fimm, allar reynsluvísindalegar (empírískar) rann-
sóknaraðferðir. Það er hinsvegar ánægjulegt að marg-
ir nota fleiri en eina aðferð í rannsóknum sínum og
geta þannig fengið mismunandi sjónarhorn á við-
fangsefnið. Svo dæmi sé tekið, þá var tilvitnanagrein-
ingu og efnisgreiningu beitt samhliða í nokkrum
rannsóknum; og í öðrum könnun og efnisgreiningu.
Eigindlegar og megindlegar aðferðir voru notaðar
samhliða í þremur rannsóknum.
Rannsóknaraðferðir; Flokkun byggð á Járvelin og Vakkari Tafla 3 Rannsóknaraðferðir; Samanburður á íslandi og öðrum löndum Til og með 1993 Til og með 2000 Önnur lönd 1990
Reynsluvísindalegar rannsóknaraðferðir (74,1%) (100%) 55,9%
Sagnfræðilegar aðferðir 1 (3,7%) 3 (8,8%) 10,7%
Kannanir 14 (51,9%) 21 (+2)(67,6%) 22,9%
Eigindlegar aðferðir 3 (11,1%) 1 (3,0%) 1,6%
Mat - 5,6%
Ferilsrannsóknir - - 3,8%
Efnisgreining - 6 (17,6%) 1,1%
Tilvitnanagreining - 1 (3,0%) 3,3%
Aðrar bókfræðimælingar - - 0,9%
Annars stigs greining* 2 (7,4%) - *
Tilraunir - 1,6%
Aðrar reynsluvísindalegar aðferðir - - 4,5%
Hugtakarannsóknir 3,7% - 23,4%
Rökfræði og gagnrýni - 22,5%
Hugtakagreining 1 (3,7%) - 0,9%
Stærðfræðilegar aðferðir - - 2,7%
Kerfis- og hugbúnaðargreiningar - - 14,5%
Könnun á rituðum heimildum 2 (7,4%) - 2,7%
Rökræður* 1 (3,7%) - *
Bókfræðilegar aðferðir* 1 (3,7%) - *
Aðrar aðferðir* (7,4%) - *
Samanburðarrannsóknir 2 (7,4%) - *
Greinar alls: 27 32 (+2)** 449
Stjama (*) merkir að Járvelin og Vakkari notuðu ekki viðkomandi flokka en þeim var bætt við í íslensku rannsókninni 1993. Þeir em teknir úr flokkun Cano og Rey (1993) sem einnig byggðu á flokkun Járvelin og Vakkari. "Greinar í sviga tákna greinar sem höfðu heimildir í neðanmáli í stað heimildalista
BÓKASAFNIÐ 26. ÁRG. 2002
63