Bókasafnið - 01.01.2002, Blaðsíða 67

Rannsóknarefni
Rannsoknarefnin voru flokkuð samkvæmt tveimur
aðferðum, annars vegar aðferð þeirra Járvelin og
Vakkari (Járvelin og Vakkari, 1990) og hins vegar
aðferð Mary Lou Stephenson (Stephenson, 1993).
í ljós kom að flokkunarkerfi Járvelin og Vakkari var
orðið of þröngt vegna nýrra efnissviða sem bæst hafa
við rannsóknir í bókasafns- og upplýsingafræði síðan
þeir unnu sína flokkun, enda var hún gefm út árið 1990.
Af þessum sökum var bætt við þremur undirflokkum
við flokkinn Annað fýrir nýleg rannsóknarefni sem ekki
voru í könnuninni 1993. Þessi rannsóknarefni voru:
Könnun á markaðssetningu bókasafna; rannsóknir
tengdar notkun Internetsins og upplýsingatækni í skól-
um. í rannsókninni 1993 voru sjö greinar í flokknum
Annað og þar af fjölluðu fimm um lestur. Niðurstöður
rannsóknarinnar 2001 eru bornar saman við niðurstöð-
urnar frá 1993 í eftirfarandi töflu.
Það sem vekur helst athygli auk nýrra rannsókn-
arefna er að mest er um rannsóknir á Internetinu en
alls 10 greinar höfðu það umfjöllunarefni. Þetta má
telja eðlilega aukningu þar sem Internetið er nýtt af
nálinni. Áhrif þess á störf bókasafns- og upplýsinga-
fræðinga eru mikil og því verðugt rannsóknarefni.
Önnur fjölgun rannsóknarefna er óveruleg. í flokkn-
um Saga bókasafna eru þrjár greinar sem allar eru
eftir sama höfund um sama efni en birtar í mismun-
andi ritum. Rannsóknum á þjónustu og starfsemi
bókasafna hefur fjölgað um þrjár og greinum um
upplýsingaleit um eina. Rannsóknir varðandi Faglega
umfjöllun eru jafnmargar bæði tímabilin.
í rannsókninni 1993 voru tvær greinar í flokknum
bókaútgáfa og einnig í flokknum aðferðafræði, en að
þessu sinni flokkuðust engar rannsóknir í þessa tvo
flokka. Það er athyglisvert að enn hafa engar rann-
sóknir verið gerðar um vistun og endurheimt upplýs-
inga hérlendis, en sá flokkur var stærsti flokkurinn
hjá Járvelin ogVakkari árið 1990. Vert er að taka fram
að árið 1993 voru 7 greinar sem féllu í flokkinn Annað
þar af voru 5 sem fjölluðu um lestur. Árið 2001 voru
12 greinar sem fóru í þennan flokk en engin af þeim
fjallaði um lestur vegna áðurnefndra skilyrða að
rannsóknir á því sviði yrðu að tengjast bókasöfnum á
einhvern hátt.
Flokkun Stephenson þurfti einnig að færa nær
nýjum tímum. Mary Stephenson flokkaði rannsókn-
arefni (Stephenson, 1993) í 14 flokka, en íslenski
rannsóknarhópurinn frá 1993 bætti við tveimur nýj-
um flokkum þ.e. lestur og læsi og upplýsingaleitir. Að
þessu sinni var svo bætt við flokknum rafræn sam-
skipti.
Tafla 4
Rannsóknarefni;
Flokkað samkvæmt Járvelin og Vakkari
Island ísland
Efni greina Tíl og með 1993 Til og með 2000 Önnur lönd 1990
Fagleg umfjöllun 8 7(1)* 25
Saga bókasafna 1 3 17
Bókaútgáfa (saga bókarinnar) 2 0 14
Menntun í bókasafns- og upplýsingafræðum 0 0 21
Aðferðafræði 2 0 4
Greining á bókasafns- og upplýsingafræðum 0 0 11
Þjónusta og starfsemi bókasafna 6 8(1)* 122
Vistun og endurheimt upplýsinga 0 0 131
Upplýsingaleit 1 2 27
Fagleg og vísindaleg samskipti 0 0 33
Annað 7 12 46
Markaðssetning • - 1 -
Internetið - 10 -
Upplýsingatækni - 1 -
Samtals greinar 27 32(2)* 449
*Greinar í sviga tákna greinar sem höfðu heimildir í neðanmáli í stað heimildalista.
BÓKASAFNIÐ 26. ÁRG. 2002
65