Læknaneminn - 01.12.1980, Blaðsíða 26
efni ætlað til undirbúnings á stungulyfjum
stuttu fyrir notkun.
e) ad infusionem — er skrifað ef lyfið er þurr-
efni ætlað til undirbúnings á innrennslis-
lyfjum (infusion).
Leyfilegt er að skammstafa fyrirmælin þegar gef-
ið er til kynna hversu margar töflur sjúklingur á að
taka inn yfir daginn, t. d. Ds: 1 X 3 = 1 tafla 3svar
á dag.
Óski útgefandi lyfseðils að gefinn sé stærri
skammtur af lyfi en nemur venjulegum einstökum
skammti eða dagsskammti, skal þess sérstaklega get-
ið á lyfseðlinum, annað hvort með því að skrifa
skammtastærðina bæði með tölustöfum og bókstöf-
um, eða með því að strika undir skammtastærðina.
Bannað er að skrifa: „Notist samkvæmt umtali“, og
gildir það bann um öll lyf. Hyggist útgefandinn
nota lyfin við störf sín eða handa sjálfum sér, má
hann skrifa: „Ad usum proprium" eða „mihi“ eða
„til eigin nota“. Sé lyfseðill stílaður á sjúkrahús,
heilsugæslustöð eða lækni og ætlað til notkunar þar
við störf, þarf engin fyrirmæli um notkun.
Lyfseðill, sem þarfnast bráðrar (acut) afgreiðslu
í lyfjaverslun, er auðkenndur með orðinu „Cito“,
eða einhverju öðru samsvarandi, t. d. „afgreiðist
skjótt“, og er það oftast skrifað efst á lyfseðilinn eða
á áberandi stað.
Skástriha skal allt autt svæði neðan við lyfjaávís-
anir, svo að engu verði bætt við á lyfseðilinn (frá
vinstri til hægri, niður).
Dagsetning og undirskrift útgefanda til staðfest-
ingar, svo og kódanúmer læknis, skrifist neðst á alla
lyfseðla, og einnig er æskilegt að merkja sjúkradeild.
Ef lyfseðillinn er vélritaður, eða skrifaður með ann-
arri rithönd en útgefanda, skal útgefandi staðfesta
hverju lyfjaávísun (ordinatio) sérstaklega, jafnframt
því sem hann undirritar lyfseðilinn.
Forshriftarlyf la’hna
(Ortlinatio matfistralis)
Forskriftarlyf lækna eru lyf sem eru búin til í
lyfjaverslun samkvæmt uppáskrift útgefanda lyfseð-
ils. Hefðbundið form er notað við ávísun þessara
lyfja, og fer það hér á eftir.
Lyfseðilshausinn, fk og Rp. er eins og áður er
nefnt. Síðan hefst lyfjaávísunin (Ordinatio):
1. Heiti virka efnisins, eða efnanna (Remedium
cardinale = aðalefni) eru skráð efst, eitt í
hverja línu, og styrkleiki efnisins í sömu línu.
Skammstöfunina „a. a.“ (ana [partes aequales]
= jafn mikið (af hvoru/hverju)) er notuð, ef
tveimur eða fleiri efnum er ætað að hafa sömu
þyngd, og er a. a. þá skrifað á undan þyngd
síðast talda efnisins, en þyngd hinna er ekki
skráð, t. d.:
Rp. kalii bromidi
Natrii bromidi a. a. g 10.
b. Aukaefnin (Remedium adjuvans) koma þar á
eftir, og þá fyrst:
c. Bragðefni (Remedium corrigens) ásamt þyngd,
en þeim er ætlað að eyða slæmu bragði eða
lykt.
d. Burðarefni (Vehiculum eða Remedium con-
stituens) koma síðast ásamt þyngd, og gefa
lyfinu sitt endanlega form og þyngd.
a) Constituens — er skrifað ef lyfjafræðingi er
látið eftir að velja burðarefnið.
b) q. s. (quantum satis, quantitatem suffici-
entum = nægilegt magn) er skrifað ef
lyfjafræðingi er látið eftir að ákveða nægi-
legt magn efnisins.
c) ad. er skrifað eftir burðarefninu og á und-
an fullri þyngd lyfsins, ef burðarefninu er
ætlað að fylla ákveðna þyngd lyfsins, t. d.
Aqua destillatae ad. g 300.
Eftir lyfjaávísunina kemur Subscriptio. Lyfja-
formið er gefið til kynna með skammstöfuninni m. f.
(misce fiant = blanda þú) og síðan er skrifað lyfja-
formið, t. d. m. f. tabk, m. f. ung. Sé afhent lyf í
ákveðnum einingum (tabk, dosipulveres) er magn
virka efnisins sett í sviga aftan við lyfjaformið.
Annað á lyfseðli forskriftarlyfja læknis er eins og
áður er lýst, þ. e. Signatura o. s. frv.
Símaávísun Iiffjja
Þetta form lyfjaávísunar er nokkuð algengt, en
læknar ættu að takmarka notkun þess eins og hægt
24
LÆKNANEMINN