Læknaneminn - 01.12.1980, Blaðsíða 59

áreiti, þar með taliö ónæmisáreiti. Það hefur lengi
verið talinn mikilvægur miðill við bráða ónæmis-
svörun og þá sérstaklega við lungnapípusamdrátt hjá
astmasjúkum.
Þrátt fyrir að menn hafi kannast við SRS-A í ein
40 ár þá var bygging þess óþekkt þar til um mitt
síðastliðið ár, en þá kom upp úr kafinu að SRS-A er
blanda leukotriene, þar sem LTC4 virðist vera ríkj-
andi.
Samuelsson og samverkamenn hans hafa gert at-
hugun á áhrifum LTC4, LTD4 og LTA4 á lungna-
pípusamdrátt í samanburði við histamin. Niðurstöð-
ur sýndu að LTC4 er um 1000 sinnum öflugri sam-
dráttarmiðill í lungnapípum manna en histamin, og
allt að 500 sinnum kröftugri en PGFoa. Auk þessa
varir samdráttarvirkni LTC4 mun lengur en hista-
mins. Ekki kom í ljós neinn verulegur munur á
virkni LTC4 og LTD4 en hins vegar er LTA4 mun
áhrifaminna, verkun þess er svipuð og histamins.23
Það að arachidonic sýru er breytt í leukotrienes
er e. t. v. skýringin á að aspirin og önnur slík lyf
létta ekki á ofnæmis 'lungnapípusamdrætti, því þessi
lyf hefta cyclooxygenasa en ekki lipoxygenasa. Þeirri
hugmynd hefur jafnvel verið fleygt að í aspirin
sensitivum asthma gæti aspirin heftun á cyclooxy-
genasa ýtt undir frekari lungnapípusamdrátt, með
því að beina efnaskiptum inn á myndun leukotriena.
Leukotriene B4 eru losuð af polymorphonuclear
leukocytum. Athuganir bafa sýnt að LTB4 hefur
chemotactic og chemokinetic áhrif á bæði PMN
leukocyta og eosinophila við bólgu áreiti.22
Margt er enn óljóst varðandi leukotrienes, þótt hin
lífefnafræðilega beinagrind sé komin nokkuð á
hreint, en óðum bætist lífeðlisfræðilegt kjöt utan á.
HEIMILDIK:
1 Oxygen free radicals and tissue damage. Ciba foundation
symposium 65 Excerpta Medica, Amsterdam. 1979.
2 Michael J. Taussig. Processes in pathology. Blackwell
Scientific Publication, Oxford. 1979.
3 H. A. Harper, V. W. Rodwell, P. A. Mayes. Review of
physiological chemistry, Lange, Los Altos. 1979.
4 PGEo pessaries effectively induce birth. Medical Tribune,
13. feb. 1980.
5 Charlotte Page: PG’s may become a cardiovaskular thera-
py. Medical Tribune 4. juni. 1980.
6 Jean McCann: PGI2 promising mental agent after by-
pass. Medical Tribune 21. mai 1980.
7 Prostacyclin, thrombosis prevention in the 80s? Thera-
paeia, supplement to Medical Tribune, 12. des. 1979.
8 Joe T. IJeywood: Prostaglandin work is fruitful but still
in its infancy. Melical Tribune, 7. mai 1980.
9 Prostaglandins in obstetrics. British medical journal, vol.
282, 7. feb. 1981.
10 Michael Crawford: Essential fatty acids and prostagland-
ins. Nature, vol. 287. 2. okt. 1980.
11 Frederick A. Kuehl, Robert W. Egan: Prostaglandin
arachidonic acid and inflammation. Science, vol. 210. 28.
nov. 1980.
12 Kenneth M. Meyers, Carrie L. Seachord, Holm Holmsen,
J. Bryan Smith, David J. Prieur: A dominant role of
thromboxane formation in secondary aggregation of plate-
lets. Nature, vol. 282. 15. nov. 1979.
13 P. K. Moore, J. R. S. Hoult: Anti-inflammatory steroid
reduce tissue PG synthetasa activity and enhanch PG
breakdown. Nature, vol. 288. 20. nov. 1980.
14 P. K. Moore, J. R. S. Hoult: Pathophysiological states
modify levels in rat plasma of factors which inhibit syn-
thesis and enchange breakdown of PG. Nature, vol. 288.
20. nov. 1980.
15 D. A. Langs, S. Fortier, M. G. Erman, G. T. DeTitta.
Thromboxane molicules do not adopt the prostaglandin
hairpin conformation. Nature, vol. 281. 20. sept. 1979.
16 R. J. Flower, G. J. Blackwell: Anti-inflammatory steroids
induce biosynthesis of a phospholipase Ao inhibitor which
prevents prostaglandin generation. Nature, vol. 278. 29.
mars. 1979.
17 Kam H. Leung, Enrico Mihich: Prostaglandin modula-
tion of development of cell-mediated immunity in culture.
Nature, vol. 288. 11. des. 1980.
18 Shaun R. Coughlin, Michael A. Moskowitz, Bruce R.
Zetter, Harry N. Antoniades, Lawrence Levine: Platelet-
dependant stimulation of prostacyclin synthesis by plate-
let-derived growth factor. Nature, vol. 288. 11. des. 1980.
19 W. Dawson: SRS-A and the leukotrienes. Nature, vol.
285. 8. mai. 1980.
20 Howard R. Mooris, Graham W. Taylor, Pricilla J. Piper,
John R. Tippins: Structure of slow reacting substance of
anaphylaxis from quina pig lung. Nature, vol. 285. 8. mai.
1980.
21 Caroline V. Wedmare, T. J. Williams: Control of vaskular
permeability by polymorphonuclear leukocytes in inflam-
mation. Nature, voh 289. 19. feb. 1981.
22 A. W. Ford-Hutchinson, M. A. Bray, M. V. Doig, M. E.
Shipley, M. J. H. Smith: Leukotricne B, a potent chemo-
kinetic and aggregating substance released from poly-
morphonuclear leukocytes. Nature, vol. 286. 17. juli. 1980.
23 Sven-Erik Dahlen, Per Hedqvist, Sven Hammarström,
Bengt Samuelsson. Leukotriens are potent constrictors of
human bronchi. Nature, vol. 228. 4. des. 1980.
24 Dale A. Stringfellow, Francis a. Fitzpatrick. Prosta-
glandin Do controls pulmonary metastasis of malignant
melanoma cells. Nature, vol. 282. 1. nov. 1979.
LÆKNANEMINN
57