Læknaneminn - 01.04.1995, Qupperneq 75

FRAMHALDSMENNTUN
Nafn Sérgrein Námsborg(-ir)
Elísabet Benediktz Lyflækningar Amsterdam
Magnús Lúðvrksson Röntgengreining og geislalækningar Rotterdam
Margrét Andrésdóttir Lyflækningar og nýrnasjúkdómar Rotterdam og Nijmegen
María Sverrisdóttir Svæfinga- og gjörgæslulækningar Rotterdam
Sigríður Jakobsdóttir Lyflækningar Enschede
Sunna Guðlaugsdóttir Lyflækningar Rotterdam
TAFLA 2. Islenskir lœknar í sérnámi í Hollandi, sérgrein þeirra, og námsborg.
húsinu sem þeir starfa á, tekur það þátt í þessum
kostnaði. Einnig er í Hollandi sjúkrasjóður fyrir
atvinnulausa og tekjulágt fólk. Iðgjöld hans eru lág.
Allir verða að vera í öðru hvoru þessara kerfa. Það
fyrrnefnda er miklu einfaldara í notkun og býð-
ur upp á aukið valfrelsi til þjónustunnar enda
þótt tilvísanaskylda gildi í Hollandi (H3). „Hið
síðara er þyngra í vöfum. sjúklingar eru sendir
til meðferðaraðila með eyðublöð og kerfið sýnir
tilhneigingu til óþarfa skrifræðis. Að auki ýtir
það undir stéttarskiptingu innan samfélagsins.”
(H3)
Eins og áður kom fram er framhaldsnám lækna í
Hollandi afar miðstýrt og eftirlit með því skilvirkt
og umfangsmikið. Skipulag námsins er gott og
efniviðurinn nægur. Háskólasjúkrahúsin hafa upp-
tökusvæði uppá 0,5-3 milljónir íbúa. Nýlega hafa
verið samþykkt vökulög á unglækna í Hollandi sem
kveða á um að vinnuvika þeirra fari ekki yfir 48 klst.
Með þessu hefur störfum fjölgað. Stöður unglækna
eru tvenns konar á kennslusjúkrahúsunum: AGIO-
stöður kallast hinar opinberu stöður lækna í fram-
haldsnámi og gefa þær sérfræðiréttindi. AGNIO
stöður eru til uppfyllingar, gjarnan setnar af læknum
sem eru að bíða eftir AGIO stöðu í sinni sérgrein.
Þær veita ekki sérfræðiréttindi og er ráðið í þær til
eins eða 2ja ára í senn. Iðulega fá læknar í báðum
þessum stöðum samskonar þjálfun, en það er þó
ekki einhlítt. í AGIO stöðunum er fyrirfram ákveðið
hverning námstíminn skiptist milli deilda og þeim
er haldið þar til námi lýkur. Flest sérgreinafélög hafa
sérfræðinámið 2-3 ár á háskólasjúkrahúsi og 1-2 ár á
svokölluðu jaðar-sjúkrahúsi (e.peripheral). Hugsan-
legt er að fá starfstíma sinn á spítaladeildum á
Islandi metinn til að stytta dvölina á síðarnefndu
spítulunum. A háskólasjúkrahúsum er minna vakta-
álag og mun meiri möguleikar á rannsóknarvinnu,
en á jaðarsjúkrahúsum (H2).
Hollenska er alveg ægilegt mál að heyra í fyrsta,
annað og þriðja skiptið. Eftir það venst hún eins og
allt annað. Öllum íslensku læknunum í Hollandi
hefur gengið alveg fádæma vel að læra Hollenskuna
og hafa hlotið lof fyrir í tungumálaskólum (Elsevier
og Intertal). Á tveggja til þriggja vikna afar áköfum
(e.intensive) námskeiðum hafa Islendingarnir
blómstrað. Standa sig miklu betur en Englendingar
sem sjaldnast ná fullum tökum á hollenskunni. Þeim
sem áttu í sama baslinu og ég með þýsku mál-
fræðina skal bent á að hollenska málfræðin er
einfaldai'i. Hollendingar eru óhemju flámæltir. Mér
virðast öll sérhljóðin þeirra til í íslenskunni nema
danska Y-ið. Y er ekki til í hollensku, en i og j verða
að Y komi þeir saman (sbr. IJsland (Island)).
Tvíhljóðin eru öll búin til úr íslenskum sérhljóðum
en sérkennileg í framburði. Samhljóðin eru eins og
hjá argasta sunnlendingi nema G-ið sem er afar
ódæll stafur. Honum er hrækt í hvert sinn sem hann
ber á góma. Samsetningar eins og SCH eru líka afar
varhugaverðar, fá R-blæ í endann þótt sá stafur komi
ekki fyrir í rithætti orðsins. Látum nú þessum
viðamikla málfræðikafla lokið.
UPPSKRIFTIN GÓÐA
Með góðfúslegu leyfi Ásgeirs Haraldssonar skal
nú lýst aðferð sem í það minnsta aflaði mér
námsstöðu í barnalækningum í Hollandi. (Mig
grunar að ÁH hafi beitt áþekkri leikfléttu á sínum
tíma). Ég setti mig í samband við Ásgeir sem bjó þá
og starfaði í Leiden. Hann sendi mér um hæl
heimilisföng allra bamaspítala í Hollandi á háskóla-
stigi (en þeir eru átta, þar af 2 í Amsterdam og einn í
LÆKNANEMINN 1. tbl. 1995 48. árg
69