Læknaneminn


Læknaneminn - 01.10.1996, Blaðsíða 54

Læknaneminn - 01.10.1996, Blaðsíða 54
Helicobacter pylori - yfirlitsgrein Umdeilt er hvort rétt sé að sleppa holsjárskoðunum af efri meltingarvegi hjá yngri sjúklingum með væg ein- kennni og án sérstakra áhættuþátta ef grunur leikur á að einkenni þeirra stafi af H. pylori sýkingu. Mögulegt er að beita útöndunarlofts- eða blóðvatnsrannsóknnum til að greina bakteríuna og oft er uppræting sýkingar nægileg lækning á vandamálum sjúklingsins. Þannig gæti verið hægt að fækka holsjárskoðunum án þess að það komi niður á meðferðinni eða valdi aukinn hættu (35). H. PYLORI OG ÆTISÁR Það er nú farið að teljast til rótgróinna staðreynda í læknisfræði að H. pylori tengist tilurð um 95% allra skeifugarnasára og um 90% magasára. Einnig ríkir ein- ing um að líklega fái 10-15% þeirra sem smitast af H. pylori ætisár einhvern tíma á ævinni. Vel er staðfest að uppræting H. pylori sýkingar leiðir til mikillar lækkun- ar á endurkomutíðni ætisára, en áður en farið var að meðhöndla H. pylri sýkingar þurftu flestir sjúklingar með ætisár að vera á langvarandi viðhaldsmeðferð með sýruhamlandi lyfjum. Þau ætisár sem ekki eru af völd- um H. pylori eru í dag flest af völdum NSAID-lyfja, auk þess sem lítill hluti er vegna Zollinger-Ellisons heil- kennis eða af óþekktum orsökum. MEINAFRÆÐILEG ÁHRIF H. PYLORI SÝKINGAR H. pylori hreiðrar eingöngu um sig í magaslímhúð. Þó getur bakterían sest að í skeifugörn, vélinda Barret's, Meckel's diverticulum og jafnvel víðar ef þar hefur orðið gastric metaplasia (36). Venjulegast er þét- tni hennar mest í magahelli (antrum). Bakterían er talin valda þekjuskemmdum bæði með beinum cytotoxískum áhrifum og skemmda vegna þeirrar bólgusvörunar sem hún veldur. Framleiðsla cy- totoxina, 82 og 128 kd af stærð, er talin valda þekju- skemmdum, en stofnar einangraðir frá sjúldingum með ætisár (ulcus pepticum) sýna meiri cytotoxiska virkni (37) en aðrir stofnar. Einnig er vitað að ammoníak, sem myndast vegna ureasavirkni bakteríunnar, hefur bein þekjuskemmandi áhrif (38). Framleiðsla cytotox- ic-associated gene A (cag-A) próteins er tengd H. pylori stofnum sem eru meira sjúkdómsvaldandi en aðrir stofnar (39,40). H. pylori sýking einkennist venjulega af langvinnri týpu B magabólgu. Langvarandi bólga veldur rýrnun á magaslímhúðinni auk gastric metaplasiu í skeifugörn (41). Einnig hefur bólgan reynst valda myndun á lym- phoid folliclum með germinal miðjum í magaslímhúð- inni (42). Þessi lymphoid follicel eru ekki til staðar í eðlilegri magaslímhúð og eru talin tengjast myndun lág-gráðu MALT (mucosa-associated lymphoid tissue) lymphoma í maga. I fullorðnum eru neutrophilar í mestu magni í H. pylori magabólgu en í börnum er mest af lymphocyt- um (43,44). H. pylori veldur mikilli aukningu á virkni neutrophila. Þetta veldur mikilli losun á hvarf- gjörnum súrefnisrróttæklingum frá neutrophilum, en þeklct er að fríir róttæklingar geta valdið ætisári og eru krabbameinsvaldar (45). Bæði magabólga og þekjuskemmdir ganga til baka ef tekst að uppræta H. pylori sýkingu (46). Einnig geng- ur metaplasía magaslímhúðar í skeifugörn til baka eftir upprætingu sýkingar (47), en upplýsingar liggja ekki fyrir um það hvort rýrnun magaslímhúðar gangi til baka eftir upprætingu. LÍFEÐLISFRÆÐI Helicobacter pylori hefur mikil áhrif á starfsemi meltingarfæra. Hjá heilbrigðum, ósýktum einstakling- um veldur þan á magahelli 35% lækkun á sýrumynd- un. Þetta viðbragð er ekki til staðar í þeim sem sýktir eru af H. pylori (48). Þeir sem sýktir eru af H. pylori hafa um 20-30% hækkun á basal styrk gastríns, en gastrín svörun eftir máltíðir er aukin um 50-100% (49,50). Svörun við Gastrin Related Peptide eykst um 200-300% ef sjúk- lingar sýkjast af bakteríunni (51,44). I mönnum eru tvær gerðir gastríns: G17 og G34. H. pylori veldur fyrst og fremst hækkun á G17 (52), en vitað er að það er að mestu framleitt í magahelli. Þetta kemur vel heim og saman við þá staðreynd að þar er bakterían venjulega í mestu magni. Pepsínogen framleiðsla sjúklinga eykst einnig við að H. pylori sýkingu (49). Þessar breytingar á boðefnum meltingarvegar hafa reynst vera vegna breytinga á virkni frumanna og auk- inni seytrun boðefna, en ekki vegna breytinga á frumu- fjölda eða minnkun á niðurbroti boðefnanna (53). Sameiginlega stuðla breytingarnar að aukinni sýru- myndun í maga (54). Sérstaklega virðist koma fram skortur á hömlun sýrumyndunar á öðrum kluldcutíma eftir máltíð. Þetta veldur auknu sýruálagi á slímhúðir LÆKNANEMINN 48 2. tbl. 1996, 49. árg.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132

x

Læknaneminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Læknaneminn
https://timarit.is/publication/1885

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.