Læknaneminn - 01.10.1996, Page 74

Discipuli medicinae, quo vadimus?
sig mál þetta miklu varða enda heill íbúa jarðar undir
því komið að vel takist til um giftusamlega hömlun á
barnkomu, en frumkvæði læknastéttarinnar er harla fá-
tæklegt þegar glíma þarf við stjórnsýsluleg vandamál í
þessu efni hvort heldur sem þau eru staðbundin eða á
heimsvísu. Skín þar í gegn hve erfitt er að ná samstöðu
lækna um atriði af þessu tagi og enda þótt til séu ýms-
ar ábendingar frá Alþjóðasamtökum lækna, en um
samstillt átak er ekki að ræða. Benda má á að stofnun
eins og katólska kirkjan tekur eindregna afstöðu um
mál af þessu tagi.
Það væri við hæfi að samtök lækna í hverju landi og
síðan á heimsvísu fjölluðu um barnkomu og gerðu
áætlun og settu fram tillögur um mótum þess sem á
ensku kallast family planning clinic. Þar væri fjallað
um getnaðarvarnir, þ.e. stjórn á barnkomum, fóstur-
eyðingum, ófrjósemi og kynsjúkdómum, ráðgjöf um
kynlíf svo og erfðaráðgjöf auk tæknifrjóvgunar. Sam-
nefnari þessa málaflokks er réttur barna til þess að fæð-
ast til mannsæmandi lífs.
Itrekað skal að framanskráðu er eingöngu varpað
fram sem dæmi um það hvað læknasamtök geta gert til
þess að ná tökum á vandamáli. Hætt er við að til komi
togstreita um smáatriði, t.d. um það hver eigi að for-
skrifa pillur og gorma sem mjög væri læknastéttinni til
vansa ef ekki væri fyrir hendi sá félagslegi þroski að geta
sameinast um framkvæmd mála af þessu tagi.
Samantekt:
Hér að framan eru leiddar líkur að því að læknanám-
ið leiði menn í fastar fagrásir, sem er að vissu marki gott
en það skortir að læknar hljóti víðfeðmari yfirsýn.
Leidd eru rök að því að það þurfi að taka strax í tau-
mana og hrista upp í læknanáminu með því að taka
upp þá kennslu sem nú skortir eða auka við þá kennslu
sem fyrir var. Þar má telja stjórnun, siðfræði, félagsvís-
indi og fjársýslu. ÖIl þessi fög þarf að kenna í meiri
mæli en kennt hefur verið í félagslækningum.
1) Það þarf stjórnsama lækna til þess að taka á ýmsum
ytri vanda, sem leysa þarf með aukinni hlutdeild
starfandi lækna í hinu íslenska og hinu alþjóðlega
læknasamfélagi m.a. til þess að mark sé tekið á þeim
meðal þeirra sem fjárflæði stjórna.
2) Enn fremur verða læknar að fá meiri ögun til þess
að beita kunnáttu sinni af hæfni sem sérfræðingum
sæmir og temja sér þá siðfágun sem til þarf svo þeir
beri höfuð og herðar yfir aðrar stéttir heilbrigðis-
geirans.
3) Samtök lækna þurfa að taka siðræn álitamál í lækn-
isfræði til ríkari umfjöllunar á sínum vettvangi í
stað þess að láta landlæknisembættið og utanað-
komandi um afgreiðslu slíkra mála og umræðu alla
í fjölmiðlum.
4) Auk þeirra mála sem að framan hefur verið vikið að
þarf að skoða alvarlega hvort numerus clausus muni
ekki valda læknaskorti í framtíðinni. Sjálfsagt er að
kennslugeta setur fjölda stúdenta einhverjar skorð-
ur en það er rangt að hefta nýliðun í stéttinni vegna
þess að sú magra sneið sem læknum er skorin af
Tryggingastofnun ríkisins nægir ekki á diska allra
starfandi lækna. Slíkur hugsunarháttur er hættu-
legur, jafnt fyrir þjóðfélagið sem læknastéttina.
Læknar þurfa reyndar að hafa hærri tekjur en þeir
hafa í dag svo unnt sé að koma fyrir meiri flýtifyrn-
ingu í stéttinni en nú viðgengst og ættu þeir að
þurfa að greiða hærri upphæðir til lífeyrissjóðs
lækna. Stéttarfélög lækna þurfa að athuga gaum-
gæfilega hvernig leysa megi þann tvöfalda hnút.
5) . Athuga ber hvort læknadeild ætti ekki að gangast
fyrir námskeiðum í meira mæli en nú er gert og
sérstaklega fyrir Iækna sem vilja snúa sér að stjórn-
unarstörfum og rýma til fyrir ungum Iæknum sem
þurfa að komast heim með nýfengna þekkingu.
LÆKNANEMINN
64
2. tbl. 1996, 49. árg.