Læknaneminn - 01.10.1996, Qupperneq 112

Rannsóknarverkefni 4. árs læknanema, útdrættir
1) Niðurstöður allra næmisprófa sem gerð voru á Enter-
obacterspp., Pseudomonas spp., Stenotrophomonas maltophilia
1985-1995, voru fengnar. Stofnar, sem ræktuðust frá sama
einstaklingnum, töldust einn og hinn sami, ef þeir höfðu eins
næmismynstur og voru einangraðir á sama 30 daga tímabil-
inu. Þannig var leiðrétt fyrir mörg næmispróf á sama stofn-
inum. Gert var úrtak fyrir Klebsiella spp. Valið var af handa-
hófi eitt sýni frá hverjum einstaldingi, sem bakterían ræktað-
ist úr og niðurstöður næmisprófa fengnar fyrir það. Val á
E.coli stofnum fór eins fram nema fyrst var helmingur þeirra
einstaklinga, sem E.coli ræktaðist frá, valinn af handahófi.
Urvinnsla gagnanna fólst í því að skoða næmi fyrir ákveðn-
um lyfjum hjá hverri bakteríutegund. Fyrir hvert ár var fjöl-
di næmra (S) og ónæmra (I/R) stofna talinn. Arin voru að
lokum borin saman.
2) Frá einu mánaðartímabili 1994 og öðru 1996 eru til
frystir nær allir þeir E.coli og Klebsiella stofnar, sem bárust
Sýkladeild S.R. Valdir voru þeir stofnar, sem höfðu tærsvæði
(clear zone) umhverfis ceftazidím og/eða ceftríaxón lyfjasldf-
ur minna eða jafnt og 30mm2. Tvær aðferðir voru notaðar til
þess að kanna tilvist ESfiL. Fyrst var double diffusion syner-
gy prófi (Jarlier et al, 79% næmt) beitt á alla völdu stofnanna
150 talsins og síðan var afbrigði prófsins (Thomson, Sanders,
82% næmt) notað á 25 þeirra. Bæði prófin byggja á þeim
forsendum, as ESfiL sé næmur fyrir -laktam hemjurum og, ef
ensímið sé til staðar, komi fram samverkun (synergy) milli
klavúlansýru og -laktam lyfs einkum ceftazidíms. 3 stofnar,
2 E.coli og 1 Koxytoca, voru valdir til plasmíðgreiningar,
vegna þess að þeir voru ónæmir fyrir amoxicillíni/ldavúlan-
sýru, fyrstu kynslóðar og annarrar eða þriðju kynslóðar
cefalóspóríní ólíkt hinum. Einangrun plasmíðanna var gerð
með PurePrepTM Macro Plasmid Purificiation Kit. Þau
voru síðan rafdregin í 0.8% agarósageli og TAE 0,5X dúa og
lituð með ethidíum brómíði.
Niðurstöður: 1) Árlegur fjöldi umræddra stofna hefur
aukist á tímabilinu. Árið 1990 markar skil í þessu tilliti fyrir
Pseudomonas spp., Enterobacter spp. og Stenotrophomonas
maltophilia. Síðan þá hefur fjölgunin verið meira áberandi.
2) Hjá 1 af 150 stofnum virtist vera greinileg ESfiL virkni skv.
Double diffusion synergy prófi. Næmara afbrigði prófsins
bætti engu við þessa niðurstöðu. Þessi eini stofn reyndist vera
Klebsiella oxytoca og var næmismynstrið líkara fyrir offram-
leiðslu á litningsskráðum K1 fi-laktamasa en ESfiL virkni.
Skv. Þessum næmisprófum reyndust 15.3% stofnanna vera
ónæmi fyrir amoxicillíni/klavúlansýru. Einangra tókst pla-
smíð úr stonfunum 3. Allir reyndust hafa plasmíð af sömu
stærðargráðu um 23 kb en auk þess nokkur minni.
Alyktanir: 1) Næmi E.coli fyrir lyfjum, sem hingað til
hafa verið talin kjörlyf við sýkingum af hans völdum
(AMP,SF,KF), hefur haldist að mestu óbreytt sl. 10 ár í kring-
um 50%. Ónæmi Klebsiella spp. Gegn cefúróxími hefur nær
þrefaldast milli fyrri og seinni hluta tímabilsins, úr 4% '85-
'90 í 11.5% '91-'95- Ónæmi gegn amínóglýkósíðum (gen-
tamícíni) er vaxandi í S. maltophilia og Pseudomonas spp. 2)
Ekki tókst að sýna fram á ESfiL virkni í þeim E.coli og Klebsi-
ella spp., sem prófaðir voru. Þessar niðurstöður útiloka ekki
tilvist ESfiL, þar sem rúmlega 15% stofnanna eru ónæm fyr-
ir fi-laktamasa hemjurum. Það er athyglisvert, að við pla-
smíðgreiningu hjá ofannefndum 3 stofnum, kom í ljós að all-
ir höfðu plasmíð af sömu stærðargráðu 23 kb. Þetta vekur þá
spurningu, hvort hér sé um sama plasmíð að ræða og hvert
hlutverk þess sé í ónæmismynstrinu.
Flutningur á vifgcn'i milli klónaðra visnuveira
og vaxtarhraði þeirra í einkjarna átfrumum
Oddur Ólafsson1,
Valgerður Andrésdóttir2, Guðrún Agnarsdóttir2.
‘LHI, 2Tilraunastöð Háskóla Islands í meinafræði
að Keldum.
Inngangur: Visnuveiran (W) er lentiveira sem veldur
visnu og mæði í sauðfé. Lentiveirur eru undirflokkur retro-
veira og þeim má skipta í tvo hópa eftir því hvaða frumuteg-
undir þær sýkja. W tilheyrir öðrum hópnum, sem sýldr að-
allega einkjarna átfrumur. HIV tilheyrir hinum hópnum og
sýkir bæði einkjarna átfrumur og T-frumur. VV má því nota
sem líkan fyrir þá hlið HIV sýkingar sem snýr að einkjarna
átfrumum, en í upphafi HIV sýkingar finnst veiran nær ein-
göngu í þeim en ekki í T-frumum. Einkjarna átfrumur bera
veiruna til miðtaugakerfisins og þær gegna einnig mikilvægu
hlutverki í því að viðhalda sýkingunni.
Vif(\irion infectivity factor) er eitt af aukagenum W og
HIV. I HIV er vif nauðsynlegt fyrir endurmyndun sýkingar-
hæfrar veiru í sumum frumutegundum (t.d. einkjarna át-
frumum) en ekki öðrum. Ekki er vitað hvernig verkun þess
er háttað.
Tveir W klónar, KV1772 kv72/67 og LVl-lKSl, hafa
mismunandi sýkingareiginleika þrátt fyrir einungis 1% mun
á kjarnsýruröðum. KV1772kv72/67 er sýkigarhæf in vivo en
LVl-lKSl ekki. In vitro valda veirurnar svipaðri sýkingu í
plexusfrumum en LVl-lKSl veldur mun lélegri sýkingu í
einkjarna átfrumum. Smásjármyndin er einnig önnur í ein-
kjarna átfrumum þar sem LVl-lKSl veldur myndun stærri
risafruma með fleiri kjörnum en KV1772kv72/67.
I vifgem LVl-lKSl eru 3 amínósýrur sem eru öðruvísi en
í KV1772kv72/67.
Tilgangur rannsóknarinnar var að flytja þessar 3 stökk-
breytingar í w/geni LVl-lKSl yfir í KV1772kv72/67 og at-
huga hvort vaxtareiginleikar LVl-lKSl í einkjarna átfrumum
flyttust með.
Efniviður og aðferðir: Bútur úr vif geni LVl-lKSl var
klónaður inn í plasmíð sem innihélt genóm KV1772kv72/67
frá 5’ enda að basa nr. 7768. Eftir einangrun á plasmíðinu
voru raðgreining og PCR notuð til þess að staðfesta að bút-
urinn væri til staðar. Þessu plasmíði var skeytt saman við
LÆKNANEMINN 102 2. tbl. 1996, 49. árg.