Úrval - 01.06.1965, Side 11

ER RÉTT AÐ VEITA VNGLINGUM ÁFENGI... ?
9
siðar á ævinni, hefur verið ræki-
lega afsönnuð. Ofdrykkja fullorð-
inna er vaxandi vandamál í mörg-
um Evrópulöndum, þar sem alvana-
legt er, að jafnvel ungbörnum sé
leyft að drekka vín.
Sú röksemd, að börnunum sé
affarasælla að læra að drekka
heima heldur en i vínstofum, er
engu haldbetri en hin, að það sé
hollara að prófa hressandi töflur
heima í stofunni sinni heldur en
i spilasölunum. Von vor og ósk er
sú, að börnin læri heima hvernig
þau eiga að haga sér að heiman.
Með því að veita unglingum áfengi
i heimahúsum, virðast foreldrarn-
ir leggja blessun sina yfir það hvar
sem er, alveg án tillits til þess, hvað
foreldrarnir hafa um það að segja.
Hitt er auðvitað, að jafnvel liátt
og snjallt Nei, við því að ungling-
ar bragði vín, nægir ekki, nema
glöggar skýringar og sterkar rök-
semdir fylgi. Hvaða röksemdir eru
þá fyrir hendi, til að sannfæra
unglingana um, að þeir ættu að
forðast áfenga drykki?
Fyrst og fremst eru það stað-
reyndirnar um áfengið sjálft. Fyrir
sumt fólk, einkum á gelgjuskeið-
inu, er það tákn um fullan þroska
börn mega ekki drekka, en full-
orðnir mega það, og þess vegna
hlýtur hver sá að vera fullvaxinn,
sem hefur glas i Iiendi. f augum
annarra er áfengið vottur um mann-
dóm — söguhetjan í kvikmyndun-
um sýpur úr hverju viskýglasinu á
fætur öðru, á meðan kveifarlegur
spjátrungurinn sötrar bjórsull.
Sannleikurinn cr vitanlega sá, að
hér er staðreyndunum snúið við.
Það er einmitt sá maðurinn, sem
ekki er öruggur um sjálfan sig, sem
oftast leitar liuggunar í flöskunni,
eins og ótal dæmi sanna.
Óskir um að sýna og sanna
þroska sinn og manndóm getur
komið unga piltinum til að byrja
að drekka, og löngun ungu stúlk-
unnar til að sýnast sannur heims-
borgari getur ýtt henni af stað,
en siðar koma aðrar ástæður til
skjalanna, sem viðhalda drykkj-
unni. Ungir jafnt sem gamlir nota
gjarnan áfengi sem lyf gegn upp-
burðarleysi og taugaspennu. Eins
og einn læknir sagði nýlega, að ef
áfengið væri alveg nýfundið upp,
mundi það vera auglýst og lofað
hástöfum sem sterkt róandi lyf —
þar til aukaverkanir þess hefðu
kontið i Ijós og verið rannsakaðar.
Það hefur þann eiginleika að verka
mjög uggvænlega á fólk, sem ekki
er í andlegu jafnvægi, fólk með
ólgandi geðhrif, sem það á erfitt
með að skýra og stjórna. Áfengið
eyðir þvingunum, ryður burt höml-
um og leyfir manninum að gera
það, sem liann raunverulega langar
til, án alls tillits til lians eigin fram-
tíðar eða annarra.
Hér liggur aðalhættan af áfenginu
fyrir unglinga. Fyrir flesta er
þroskaskeiðið mikill umbyltingar-
tími. Þar er ekki aðeins um að
ræða breytingar á starfsemi innri
kirtla og aðrar stórfelldar líkant-
legar breytingar, lteldur kentur þar
einnig til sú áreynsla, að skapa sér
sín eigin kynferðislegu siðalögntál
á timum, þegar fáar reglur og lög
haldast oft frá einni kynslóð til
annarrar.