Úrval - 01.10.1969, Page 80

78
en 40 bækur, sem hafa selzt í 10
milljónum eintaka á 30 tungumál-
um, auk greina í hundraðatali fyrir
alls konar tímarit, allt frá vísinda-
tímaritum til „Playboy“.
HINN ÓTRÚLEGI
RAUNVERULEIKI
Auk fjöldamargra annarra hæfi-
leika sinna býr Clarke einnig yfir
þeim hæfileika, að sjá inn í fram-
tíðina. Honum birtast furðulegar
framtíðarsýnir, svo stórkostlegar, að
það verður að leita allt aftur til rit-
höfundarins Jules Verne til þess að
ná nokkrum samjöfnuði við þær.
Clarke þykir gaman að krydda
framtíðarspár sínar með léttúðar-
fullum athugasemdum. Þegar hann
birtir spár um það, hvernig vísind-
in og tæknin muni breyta öllu lífi
okkar, rekast menn á slíkar smeiln-
ar athugasemdir innan um hinar
stórfurðulegu hugmyndir hans.
Nefna mætti eftirfylgjandi dæmi:
„Dagar bensínvélarinnar eru taldir
(„Við getum notað olíuna á skyn-
samlegri hátt en að brenna henni“).
Hin ofsalega offjölgun mannkynsins
mun fjara út („Hvers vegna ættu
að búa fleiri en nokkur hundruð
milljóna manna á þessari litlu reiki-
stjörnu okkar?“). Búfjárrækt verð-
ur lögð niður, því að örlitlar lífver-
ur geta framleitt eggjahvítuefni úr
jarðolíu („Þetta hljómar kannski
ekki svo geðslega, en við höfum
framleitt öl og vín á þennan hátt í
þúsundir ára“). Þrælar á hálfgerðu
dýrastig', sem „framleiddir“ eru
með því að breyta erfðaeiginleikum
fóstranna, eiga að sjá um alla lík-
amlega vinnu („Það er hægt að
gera þá alveg eins hæfa til slíks og
marga þá starfsmenn, sem völ er á
núna, og svo verða þeir ekki með
nærri eins mikið múður“).
Clarke heldur því fram, að hann
sé fremur varkár sem spámaður. Og
í nokkrum tilfellum hafa spár hans
þegar orðið að veruleika. í upphafi
sjötta áratugs aldarinnar voru hug-
myndir um geimferðir álitnar ein-
tóm vitleysa. En þá þegar spáði hann
því, að fyrsta tungllendingin mundi
eiga sér stað árið 1978. „Ég vil
reyndar helzt ekki að þeir lesi þessa
spá mína á Kennedyhöfða“, segir
hann.
Það hafa gerzt ótal kraftaverk á
sviði vísindanna á okkar dögum, og
Clarke er sannfærður um, að það
séu engin takmörk fyrir því, hverja
leyndardóma geimsins rannsóknir
og tækni kunna að afhjúpa í næstu
framtíð. Hann leggur stund á þess-
ar framtíðarspár sínar sem spenn-
andi íþrótt í þeirri von, að verða á
undan veruleikanum, hvað fáein
undur snertir. „Náttúran er fremur
ófús á að ljóstra upp leyndarmálum
sínum,“ segir hann. „En þegar það
tekst að knýja hana til þess, reynist
hún ætíð vera miklu auðugri, miklu
flóknari og miklu furðulegri en við
höfðum þorað að láta okkur dreyma
um, jafnvel þegar við höfum gefið
ímyndunaraflinu algerlega lausan
tauminn.“
Á RÉTTU AU GNABLIKI
Clarke spáði því eitt sinn, að
flogið yrði fyrsta sinni kringum
tunglið árið 1968. Og sú spá stóðst,
eins og menn vita. Nú er hann
reiðubúinn að veðja um, að menn