Úrval - 01.05.1970, Blaðsíða 77

MAÐURINN SEM UPPGOTVAÐI RADARINN
75
stöðvar í Bawdsey, Dover og
Canewdon í Essex — náðu inn og
tilkynntu um árásarsveitir, sem
nálguðust í 160 kílómetra fjarlægð
og yfir 3000 metra hæð.
Skömmu eftir lok hinna þriggja
daga löngu heræfinga, tók flugher-
inn mikilvægustu ákvörðun sína
fram til þess tíma: Öllu gamla loft-
varnakerfinu skyldi eytt og nýtt
sett upp í staðinn. Nýja kerfið var
þó aðeins til á pappírunum ennþá,
þ. e. a. s. hin áræðna fullyrðing
Watson-Watt um það, að hann gæti
komið upp fullkomnu og aflmiklu
radarkerfi fyrir Bretlandseyjar á
aðeins tveimur árum.
Þetta var formleg traustsyfirlýs-
ing, og allir aðstoðarmenn Watson-
Watt á Bawdsey Manor hófust þeg-
ar handa ásamt honum. „Við unn-
um markvisst að því takmarki að
gera innrás óframkvæmanlega,"
segir Watson-Watt. Sjálfur notaði
hann hverja sekúndu til vinnu sinn-
ar. Hann ferðaðist um allt Bret-
land til að finna staði, sem heppi-
legir væru fýrir nýjar radarstöðv-
ar í keðjuna, hann sat fundi með
flugforingjum, hann veitti radíó-
iðnaði ráð og leiðbeiningar, hann
hvatti litla herflokkinn, sem vann
að áætluninni, til dáða, og aðstoð-
aði við lausnir tæknivandamála.
„Hann þrælaði eins og hann hefði
níu líf og ætti að lifa þeim öllum
samtímis," segir einn samstarfs-
manna hans.
Seint um sumarið 1938 voru
fimm radarstöðvar fullgerðar til að
vaka yfir Lundúnaborg, og er
Chamberlain flaug til Munchen í
lok september til viðræðna við
Hitler, hófu þær þá vakt, sem þær
gegndu sleitulaust, þar til sigur var
unninn í stríðinu.
ORRUSTAN UM BRETLAND
í júlí 1940 hófst orrustan um
Bretland. Þá voru 50 radarstöðvar
komnar í notkun. Þetta rafvædda
öryggisnet spannaði allt svæðið frá
Hjaltlandseyjum til Dover og það-
an með suðurströndinni til Corn-
wall og áfram til Pembrokeshire í
Wales. Aðeins lengst í norðri og á
vesturströndinni voru glufur í rad-
arkeðjunni, en til þeirra náði Luft-
waffe aldrei.
í dögun þann 13. ágúst, þegar
loftbardaginn var í hámarki, stóð
Watson-Watt við radarskermana í
Pevensey og fylgdist með því, er
þýzku sprengjuflugvélarnar söfn-
uðust saman yfir herstöðvunum
umhverfis Amiens, 180 kílómetrum
í burtu. Brátt kom í ljós vitneskja
um aðrar flugdeildir óvinanna
við Cherbourgh og Dieppe — á
litlu radarskermunum. Stórárás var
í aðsigi. Á ensku flugvöllunum inni
í landi — í Essex, Sussex og Surr-
ey — stóðu orrustuflugvélar til
reiðu á flugbrautunum. Vélar úr
öðrum deildum voru þegar komnar
á loft. Og er allar flugsveitirnar,
tíu samtals, flugu fram til orrustu,
höfðu brezku flugmennirnir pálm-
ann í höndunum. Upplýsingar frá
radaraugum á jörðu niðri gáfu þeim
til kynna, hvar óvininn væri að
finna, og þeir gátu gert leifturárás-
’ir á hann úr mikilli hæð. Loftorr-
ustunni, þeirri mestu hingað til,
linnti ekki fyrr en myrkur skall á.
Þá höfðu Þjóðverjar misst 41 flug-