Úrval - 01.05.1970, Blaðsíða 37

EITT ÁR í LÍFI BÚRHVALSINS
35
áttina. í júní er Litli kálfur og
móðir hans komin norður á móts
við San Francisco á vesturströnd
Bandaríkjanna. Þau eru þar að
háma í sig æti um 400 mílur úti af
ströndinni. Þau fara ekki lengra
norður þetta árið, þó að margir fé-
lagar þeirra séu þegar komnir
miklu norðar á leið sinni norður til
Beringshafs.
Litli kálfur og móðir hans synda
áfram dag eftir dag. Þau líða áfram
tímunum saman, ein út af fyrir sig.
Síðan synda þau inn í raðir félaga
sinna, og allur hópurinn syndir nú
áfram og líkist helzt röð þeysandi
hesta í riddaraliðinu. Þeir stökkva
upp úr sjónum, stinga sér, koma
upp aftur og blása upp strókum
saman, kátir og fjörugir. Hreyfing-
ar þeirra eru reglubundnar, tign-
arlegar og að því er virðist alger-
lega fyrirhafnarlausar.
Klukkustundu eftir sólsetur dag
einn í júlímánuði sveigir móðir
Litla kálfs hrygginn og stingur sér
kröftuglega. Hún kafar djúpt. Eftir
tæpa mínútu er hún komin að út-
jaðri heillar torfu sjálflýsandi, lít-
illa kolkrabba. Hún opnar ginið, og
bleikur litur þess dregur þá að sér.
Þegar þeir eru komnir fast að
henni, gleypir hún þá fyrirhafnar-
laust. Litli kálfur finnur til æsing-
ar, þegar móðir hans kemur loks
upp á yfirborðið aftur og hann sér
þessa furðulegu, sjálflýsandi anga
engjast milli skolta hennar. Hann
hefur séð þetta áður og skynjar, að
þarna er um æti að ræða. Og því
eltir hann hana hálfhikandi í næstu
niðurferð hennar.
Hann heldur sig þétt upp að síð-
unni á henni og grípur einn af þess-
um lýsandi öngum. Honum finnst
þetta gott á bragðið. Hann klýfur
sjóinn og skellir tannlausum skolt-
unum þétt utan um tvo kolkrabba.
Nú eru lungu hans farin að finna
fyrir óþægindum af þessari löngu
köfunarferð, og hann þýtur upp á
við. Svona heldur hann áfram
hverja ferðina af annarri í langan
tíma. Hann étur og andar og fer
fjórar ferðir, meðan móðir hans fer
aðeins eina.
Síðari hluta ágústmánaðar eru
saddur. Hann lætur sig fljóta á yf-
irborði sjávarins undir skini stjarn-
anna og blundar öðru hverju. Hann
vaknar þess á milli, hreyfir bægsl-
in letilega og snýr nösunum upp í
svala sjávargoluna. í dögun nálgast
móðir hans hann og prófar, hvort
hann verður hennar var. Hún ger-
ir það með suðandi hljóði sinnar
innri raddar. Síðan syndir hún frá
honum aftur. í fyrsta skipti á sinni
stuttu ævi fær litli hvalkálfurinn
ekki mjólk í morgunmat.
Síðari hluta ágástmánaðar eru
Litli kálfur og móðir hans að háma
í sig æti úti á reginhafi; miðja vegu
milli San Francisco og Oahu á Ha-
waiieyjum, um 1000 mílna leið frá
landi. Nú er fyrsta árið í lífi hval-
kálfsins senn á enda. Litli kálfur
skilur eftir mjóa rák á ómælisvídd-
um þessa reginhafs. Slóð hans lík-
ist reyndar fremur punktalínu en
rák. Golan er svöl. Síðla dags verða
öldurnar við höfuð hans gullorðn-
ar. Svo stígur sólin í mar, og árs-
gamli hvalkálfurinn hverfur sýn-
um í vaxandi skuggum, sem breið-
ast yfir himin og haf.